________________
રહેતું.(સ્વ=અજીવાદિ એનો ભેદ ભિન્નતા (આત્મામાં) ભેદના પ્રતિયોગ વિરોધિ અજીવવાદિ).
ટુંકમાં...એક જીવનું જ્ઞાન કરવા માટે પણ અજીવાદિ ને જાણવા આવશ્યક છે...અજીવાદિના સ્વરૂપનો પરિચય કરીને જ એ સ્વરૂપથી ભિન્ન જેનું સ્વરૂપ છે તેવો આત્મા સમજી શકાય છે.
तदेकत्वपृथक्त्वाच्या मात्मज्ञानं हितावहम्, वृथैवाभिनिविष्टान मन्यथा धीविडम्बना ।।२०४||५||
અર્થ: આત્મજ્ઞાન-એકત્વ એટલે કે અભેદથી અને પૃથકત્વ એટલે ભેદથી કરવું હિતાવહ છે. નહિ તો અભેદનો જ અભિનિવેશ-કદાગ્રહ રાખનાર કે ભેદનો જ કદાગ્રહ રાખનારની વિપરીત બુદ્ધિ એ માત્ર વિડમ્બના છે.
અહિં નિશ્ચયનય અને વ્યવહારનયનાં એમ બે દ્રષ્ટિ કોણો છે. નિશ્ચયનય કહે છે. આત્મા જ્ઞાનાદિથી અભિન્ન છે. વ્યવહાર નય કહે છે આત્મા અને જ્ઞાન ભિન્ન છે.
આત્મનિશ્ચયાધિકાર-૧૮ )
