________________
૪૫૦
ઉપદેશપદ : ભાગ-૨ विषयाभ्यासाहरणं-शुककः कीर इह जगति सुखपरम्परां कल्याणसन्ततिं प्राप्तः । कथमित्याह-तीर्थकरस्यार्हतः प्रतिमारूपस्य 'चूतमञ्जरीभिः' सहकारपुष्पकलिकाभिः पूजाभ्यर्चनं सैव बीजं पुण्यानुबन्धिपुण्यं 'तेन' तीर्थकरचूतमञ्जरीपूजाबीजेन सकलत्रः सन्निति ॥९७०॥ વિષય અભ્યાસનું ઉદાહરણ–
આ જગતમાં પોપટ સુખની પરંપરાને પામ્યો. કેવી રીતે? તેને કહે છે. પોપટે અરિહંતની પ્રતિમાની આંબાના મહોરથી પૂજા કરી અને તે પૂજા જ પુણ્યાનુબંધિ પુણ્યનું બીજ થઈ. પત્ની સાથે પોપટે આંબાના મહોરથી જિનેશ્વરની પ્રતિમાની પૂજા કરી તે પૂજા સુખની પ્રાપ્તિનું પરંપરકારણ થયું. (૭૦)
सुखपरम्पराप्राप्तिकारणमाहकुसलासयहेऊओ, विसिट्ठसुहहेउओ य णियमेण । सुद्धं पुण्णफलं चिय, जीवं पावा णियत्तेइ ॥९७१॥
'कुशलाशयहेतुतः' हेतुशब्दस्य भावप्रधानत्वेन कुशलाशयहेतुत्वतः सुशीलत्वादिप्रशस्तपरिणामकारणत्वात् , 'विशिष्टसुखहेतुतश्च' विशिष्टस्य परिणामसुन्दरस्य सुखस्यानुकूलविषयानुभवजन्यशर्मलक्षणस्य हेतुत्वाच्च 'नियमेन' निश्चयेन 'शुद्ध' सर्वकलङ्कविनिर्मुक्तं पुण्यफलमेव' पुण्यानुबन्धिजन्यसर्वलक्षणोपेतकलत्रपुत्रादिलक्षणमेव वस्तु, जीवमात्मानं पापादनाचारासेवनारूपान्निवर्तयति । इदमुक्तं भवति-शुद्धपुत्रकलत्रादिलाभवतः पुरुषस्य सर्वक्रियासु तदधीनस्य स्वप्नेऽप्यनाचारसेवनं न संभवतीति ॥९७१॥
સુખપરંપરાની પ્રાપ્તિનું કારણ કહે છે
ગાથાર્થ શુદ્ધ પુણ્યનું ફળ (પુણ્યનો ભોગવટો) જ (૧) કુશલ આશયના હેતુપૂર્વકનો હોવાથી અને (૨) વિશિષ્ટ સુખનો હેતુ બનતો હોવાથી જીવને પાપથી બચાવે છે.
કુશલ આશયનું હેતુ બનવું એટલે સુશીલત્વાદિ પ્રશસ્ત પરિણામને ઉત્પન્ન કરવામાં કારણભૂત બનવું અને વિશિષ્ટ સુખના હેતુ બનવું એટલે વિષયના ભોગવટાથી ઉત્પન્ન થતા સુખમાં આસક્તિ ન થવા દે, અર્થાત્ પૌદ્ગલિક સુખમાં હેયબુદ્ધિ અને આત્મિક સુખમાં ઉપાદેય બુદ્ધિ રખાવે. આથી શુદ્ધ પુણ્યનો ભોગવટો નિશ્ચયથી સર્વ કલંકથી રહિત
