________________
૩૪
ધર્મબિંદુ પ્રકરણ ભાગ-૧ | અધ્યાય-૧ | સૂત્ર-૧૦, ૧૧ સૂત્ર :
सत्यस्मिन्नायत्यामर्थसिद्धिः ।।१०।। સૂત્રાર્થ -
આ હોતે છતે અંતરંગ પ્રતિબંધક એવા લાભાન્તરાયકર્મનો નાશ થયે છતે, આયતિમાં= ભવિષ્યકાળમાં, અર્થની સિદ્ધિ થાય છે. ll૧૦|| ટીકા :
'सति' विद्यमाने 'अस्मिन्' आन्तरे प्रतिबन्धककर्मविगमे 'आयत्याम्' आगामिनि काले 'अर्थसिद्धिः' अभिलषितविभवनिष्पत्तिः आविर्भवतीति ।।१०।।
ટીકાર્ય :
સતિ' .... ગર્ભિવતીતિ || આ વિદ્યમાન હોતે છતે અંતરંગ ધનપ્રાપ્તિમાં પ્રતિબંધક કર્મનું વિગમન થયે છતે, ભવિષ્યકાળમાં અર્થસિદ્ધિ થાય છે=ઈચ્છાયેલા એવા વૈભવની નિષ્પત્તિ આવિર્ભાવ પામે છે.
‘ત્તિ' શબ્દ ટીકાની સમાપ્તિ અર્થે છે. II૧૦ના અવતરણિકા -
एतद्विपर्यये दोषमाह - અવતરણિકાર્ચ - આના વિપર્યયમાં=ન્યાયપૂર્વક ધન કમાવાની પ્રવૃત્તિના વિપર્યયમાં, દોષને કહે છે –
સૂત્ર :
अतोऽन्यथाऽपि प्रवृत्तौ पाक्षिकोऽर्थलाभो निःसंशयस्त्वनर्थ इति ।।११।। સૂત્રાર્થ -
આનાથી=ન્યાયપૂર્વક ધન કમાવાની પ્રવૃત્તિથી, અન્યથા પણ પ્રવૃત્તિમાં વિપરીત પણ પ્રવૃત્તિમાં, પાક્ષિક અર્થલાભ છે વૈકલ્પિક ધનની પ્રાપ્તિ છે. વળી, નિઃસંશય અનર્થ છે. ||૧૧|| ટીકા :
'अत' उक्तलक्षणात् न्यायात् 'अन्यथाऽपि' अन्यायलक्षणेन प्रकारेण 'प्रवृत्तौ' व्यवहारलक्षणायां grfક્ષો વૈશ્વિ: ‘અર્થનામ:,' રિ ચ
િરિચર્થ, “નિ:સંશો' નિ:સંદે: “તુ'
