________________
૧૬૪
ધર્મબિંદુ પ્રકરણ ભાગ-૧ | અધ્યાય-૨| સૂત્ર-૨૦, ૨૧ ભાવાર્થ :
પૂર્વસૂત્રમાં અસદાચારો કેવા અનર્થકારી છે ? તેમ બતાવીને ઉપદેશક શ્રોતાને અસદ્ આચારો પ્રત્યે જુગુપ્સા ઉત્પન્ન કરે તેમ બતાવ્યું. શ્રોતાને અસદ્ આચારો પ્રત્યે જુગુપ્સા ઉત્પન્ન થાય ત્યાર પછી શ્રોતાની બુદ્ધિ અનુસાર તે અસદ્ આચારોનું સ્વરૂપ ઉપદેશક બતાવે. જેથી તે અસદ્ આચારોનાં સ્વરૂપના યથાર્થ જ્ઞાનના બળથી તે શ્રોતા તેના પરિવાર માટે ઉચિત યત્ન કરી શકે અર્થાત્ શ્રોતાની બુદ્ધિ અનુસાર હિંસાથી પાંચે પાપોનું સૂક્ષ્મ-સૂક્ષ્મતર સ્વરૂપ ઉપદેશક બતાવે, જેથી શ્રોતાને સંપૂર્ણ અહિંસાદિ પાળનારા મહાત્માના સ્વરૂપનો બોધ થાય અને સ્વશક્તિ અનુસાર સ્થૂલ આદિ ભેદથી અસદ્ આચારોના પરિહાર માટે યત્ન કરી શકે. ૨૦/૭૮ાા
અવતરણિકા :
તથા –
અવતરણિકાર્ય :અને –
સૂત્ર :
સ્વયં પરિહાર: ર9/997 સૂત્રાર્થ :
ઉપદેશક જે અસદાચારનું સ્વરૂપ કહે તે અસદાચારનો સ્વયં પરિહાર કરે. l૨૧/૭૯ll ટીકા :
'स्वयम्' आचारकथकेन ‘परिहारः' असदाचारस्य संपादनीयः, यतः स्वयमसदाचारमपरिहरतो धर्मकथनं नटवैराग्यकथनमिवानादेयमेव स्यात्, न तु साध्यसिद्धिकरमिति ।।२१/७९।। ટીકાર્ય :
સ્વયમ્' . સાસદ્ધિમિતિ | સ્વયં આચારકથક એવા ઉપદેશકે અસદાચારનો પરિહાર સંપાદન કરવો જોઈએ. જે કારણથી સ્વયં અસદાચારના અપરિહારથી ધર્મનું કથન કરે એ તટના વૈરાગ્યના કથનની જેમ અનાદય જ થાય, પરંતુ સાધ્યની સિદ્ધિને કરનાર થાય નહિ. ૨૧/૭૯iા. ભાવાર્થ :
શ્રોતા આગળ અસદાચારનો ઉપદેશ આપનાર ઉપદેશક માનાદિ કષાયને વશ થઈને ઉપદેશ આપતા હોય ત્યારે તેમના ઉપદેશમાં સંવેગનો પરિણામ દેખાય નહિ, પરંતુ વિવેકી શ્રોતાને કષાયના પરિણામરૂપ અસદાચાર દેખાય અને જે ઉપદેશક કષાય આદિને વશ થઈને અસદાચારના પરિહારનો ઉપદેશ આપે તે
