________________
શ્રી સંધ સમતિકા-ભાષાંતર. ધર્મ ઉપર પ્રેમવાળે અથવા શિથિલ થાય છે. તેને અસંકિલષ્ટ સંસક્ત કહેવામાં આવે છે.
આગમની અપેક્ષા રાખ્યા સિવાય સ્વેચ્છયા જે પ્રવૃત્તિ કરે, તે સાધુ યથાછંદ કહેવાય છે. કહ્યું છે કે–“ઉત્સુત્રને આચરતે, ઉસૂત્રનેજ પ્રરૂપતે સાધુ યથાઈદ અથવા ઈચ્છા છંદ કહેવાય છે. ઉસૂત્રને, શાસ્ત્રમાં ન ઉપદેશેલું, સ્વછંદથી વિકલ્પેલું, અનુવાદ વિનાનું, બીજાને કલેશ પમાડે છે. તેથી તે બેલનાર યથાછંદ જાણો. સ્વછંદ મતિથી વિકલ્પ કરનાર, કાંઈક સુખશાતા. વિકતિમાં આસક્ત ત્રણ ગારવવડે સંસારમાં ડૂબે છે. તેને યથાણંદ જાણ.” એ પાસત્થા વિગેરે જિનેશ્વરના મતમાં અવંદનીય કહ્યા છે. પરંતુ લેકમાં નહિ. ૯ - હવે પાસત્થા વિગેરેને વંદન કરનારમાં શું છે? એ કહેવાય છે –
"पासत्थादी वंदमाणस्स, नेव कित्ती न निजरा होइ । जावइ कायकिलेसा, बंधे। कम्मस्स आणाई ॥१०॥
ગાથાથ–પાસત્થા વિગેરેને વંદન કરનારની કીર્તિ અથવા નિર્જરા થતી નથી, કાયકલેશ અને આજ્ઞાભંગ આદિ કર્મને બંધ થાય છે.
વ્યાખ્યાર્થ–ઉપર્યુક્ત લક્ષણયુક્ત પાસસ્થા વિગેરેને નમસ્કાર કરનારની “અહો ! આ પુણ્યશાળી છે” ઇત્યાદિ પ્રકારની કીર્તિ થતી નથી, પરંતુ “જરૂર આ પણ આવાજ સ્વરૂપવાળે છે કે આ પાસસ્થાદિને વંદન કરે છે. એવી અપકીર્તિ થાય છે. તથા કર્મના ક્ષયલક્ષણવાળી કર્મની નિર્જ થતી નથી, કારણકે તીર્થકરની આજ્ઞાની વિરાધના કરવાથી તેઓ નિર્ગુણ છે. (જે એકઠું કરાય તે) કાય=દેહ તેને નમાવે એ વિગેરે પ્રકારને કલેશ ઉત્પન્ન થાય છે. કારણ કે વંદન તે સિવાય થઈ શકતું નથી. તથા
જે કરાય તે કર્મ. જ્ઞાનાવરણ વિગેરે પ્રકારનું.” તેને વિશેષ રચનાવડે આત્મામાં સ્થાપવું, અથવા પિતાના સ્વરૂપને તિરસ્કાર કરનાર આત્માને બંધ તે કર્મબંધ થાય છે. તથા આજ્ઞાભંગ
