________________
ગુરૂ વર્ણન. “ महुरजपानमसाइरसविसेसेहिं मोहिया मुद्धा। મથારપારા, મીન વિનામુવતિના ? ”
ભાવાર્થ-“મધુર અન્ન, પાન, માંસ આદિ રસ વિશેષવડે મેહિત થયેલા મુગ્ધ માછલાંએ ગળાને વિષે યંત્રપાલવડે બદ્ધ થઈને વિનાશ પામે છે. ”
સ્પશેન્દ્રિય પણ અશુભ અધ્યવસાયના કારણભૂત હોવાથી દુર્ગતિનું કારણ છે. જેમકે– “ -વિજયા-જયનાન્સ સરિતા સંગ | फासेसु गढियहियया, बझंति गयव्य धीरा वि॥"
ભાવાર્થ–“ સ્નાન, વિલેપન, શયન, આસન અને સુંદ. રીઓનાં અંગેના સ્પર્શ વિષે આસક્ત હદયવાળા ધીરપુરૂષે પણ હાથીની માફક બંધાય છે. ૧”
એવી રીતે એકેક ઇંદ્રિયના વિષયથકી પણ અનર્થ થાય છે, તે પછી જે પ્રાણી પાંચે ઈદ્રિવડે પ્રવૃત્તિ કરે, તે ઘણુ લાંબા કાળ સુધી સંસારમાં જરા, મરણદિને પ્રાપ્ત કરે (એ સ્વાભાવિક છે.) જેમ તે કાચબાને બન્યું હતું. તેનું ઉદાહરણ– -
ગંગા નામની મહાનદીના કિનારે ગંગાદ્રહ છે. ત્યાં ઘણું મગરમચ્છ, કાચબા વિગેરે જળનિવાસી પ્રાણીઓ વસે છે. તેમાંના બે કાચબાઓ સ્થળમાં વિચરનારા અને કીડા, દેડકાં વગેરેના માંસમાં આસક્ત હતા. તે દ્રહની ચીતરફ ભ્રમણ કરતા તે કાચબાઓને ચંડ-ભયંકર શબ્દ કરતા (ચીસ પાડતા) ક્ષુદ્ર પાપી શિયાળોએ જોયા. કાચબા પોતાની તરફ આવતા શીયાળાને જોઈ પિતાના ચાર પગ અને (પાંચમા) માથાને ગોપવી દઈ ચેષ્ટારહિતકંપનરહિત થઈ નિજીવની જેમ રહ્યા. શિયાળે પણ આવીને તે કાચબાઓને અહિંથી તહિં ફેરવે છે, ચલાવે છે, સ્પર્શ કરે છે, ઉપાડે છે, પાડે છે, પરંતુ જ્યારે કાંઈપણ કરી શકવાને અસમર્થ થાય છે. ત્યારે તે શિયાળે કઈ નજીકના ભાગમાં ગયા અને ગુપ્તપણે રહ્યા. તે બે કાચબામાંથી એક કાચબાએ પાછળથી તે
