________________
પ્રમાદનું સ્વરૂપ
૧ર૩
“-જવાના-હ્યુ-હૂત-લરિયા द्वारपालश्च कौलश्च सप्तासत्यस्य मन्दिरम् ॥ १ ॥"
ભાવાર્થ-વણિક ૧, વેશ્યા ૨, ચેર ૩, જૂગારી ૪, પર સ્ત્રો લંપટ ૫, દ્વારપાલ દ અને નાસ્તિક છે. એ સાત અસત્યનાં મંદિર જાણવાં.
પ્રશ્ન–પિતા વિગેરેની અનુજ્ઞાવડે પરણેલી પિતાની સ્ત્રી સાથે મૈથુન સેવનારને પણ ત્રીજા વ્રતને ભંગ કેમ થાય? ઉત્તર– અબ્રહ્મ સેવતાં તીર્થકરાદત્ત, સ્વામ્યદત્ત વિગેરે અદત્ત પણ થાય. તેમાં તીર્થકરાદત્ત-ક્ષમાર્ગમાં પ્રવૃત્ત થયેલાઓને સર્વથા મૈથુંનને નિષેધ હોવાથી, સ્વામ્યદત્ત-સ્વામી-દેશાધિપતિએ પણ અદત્ત અનુજ્ઞા ન આપેલ. અમુક શબ્દથી વારા ગ્રહણ કરવું. જેમ આગમમાં કહ્યું છે કે
સ્વામ્યદત્ત ૧, જીવાદર ૨, તીર્થકરાદત્ત ૩ સને ગુદત્ત ૪. એમ ચાર પ્રકારે અદત્તાદાન ગીતાર્થો કહે છે. ૧ ,
એ પ્રમાણે શીલભંગ કરવામાં ત્રીજા વ્રતને ભંગ પણ જાણ. અબ્રહ્મ-ચોથા વ્રતને ભંગ તે પ્રકટ જ છે. પાંચમું તે અપરિગ્રહીને કામિની જ ન હોય, સેવન દુર રહો. અપરિગ્રહવ્રતને ભંગ કર્યા વિના કામિની પણ સંભવતી નથી એ અર્થ છે. ૬૩
જેમ મૈથુન વસંસક્તિમાં હેતુ છે, તેમ મઘ વિગેરે પણ છે એ દર્શાવતા કહે છે ___ मजे महुंमि मंसंमि, नवणीयंमि चउत्थए ।
उप्पज्जति अणंता, तव्वएमा तत्थ जंतुणो ॥६४॥
ગાથાર્થ–મદ્ય (મદિરા-દારૂ) માં ૧, મધમાં ૨, માંસમાં ૩ અને ચેથા માખણ ૪માં એ ચારેમાં તેના વર્ણના જેવા અનંત, જતુઓ ઉપજે છે. ૬૪
વ્યાખ્યાથ––મદિરામાં તથા મધમાં તથા માંસમાં તથા ચોથા માખણમાં ઉત્પન્ન થાય છે–સંમૂછિમ થાય છે. કેણ? તે. મદિરા વિગેરેના વર્ણની જેવા વર્ણવાળા-તકૂ૫, અનંત-નિગદ--
