________________
શ્રાવકની ૧૧ પ્રતિમાનું વર્ણન
૧૧૫ એવી રીતે યાવત ૧૧ પ્રતિમામાં પૂર્વની દશે પ્રતિમાઓમાં કહેલું સમસ્ત અનુષ્ઠાન કરવું જોઈએ હવે દર્શન પ્રતિમાના સ્વરૂપનું નિરૂપણ કરવા માટે કહે છે–
સમ્યગદર્શન–સમ્યક્ત્વ એ દર્શન પ્રતિમા થાય છે. એ સંબંધ દર્શાવ્યું. પ્ર. કેવું સમ્યગ્દર્શન ?, ઉત્તર–પ્રશમાદિ-પ્રશમ, સંવેગ, નિવેદ, અનુકંપા અને આસ્તિકય એ પાંચ ગુણેથી વિશિષ્ટ-યુક્ત તથા કુગ્રહ-તત્વ તરફ શાસ્ત્રવાદિ તત્તવવડે નિન્જ અભિનિવેશ–આગ્રહ, શંકાદિ–શંકા' આકાંક્ષા વિચિકિત્સા, મિથ્યાદષ્ટિ પ્રશંસા કે મિથ્યાષ્ટિ પરિચય ૫. એ પાંચ સમ્યકત્વના અતિચારે. જેઓનાવડે જન્ત બોધ પમાડાય તે શલ્ય. કુગ્રહ, શંકા વિગેરે શથી રહિત. આવું હોવાથી અનઘ-નિર્દોષ અંહિ આવો ભાવાર્થ છે.-કુગ્રહ, શંકા વિગેરે શલ્યથી રહિત, અણુવ્રત વિગેરે ગુણેથી ન્યૂન સમ્યગદર્શનને જે સ્વીકાર તે પ્રતિમા, સમ્યગદર્શન પ્રતિમાની પ્રાપ્તિ તેને પૂર્વે પણ હતી. ફકત અંહિ શંકા વિગેરે દેથી અને રાજાભિયોગ વિગેરે છ આગાથી રહિત હોવાવડે વળી બરાબર સમસ્ત દર્શનાચારને વિશિષ્ટતાથી પરિપાલન કરવાના સ્વીકારવડે પ્રતિમા પણું સંભવે છે. અન્યથા ઉપાસક દશાંગમાં પ્રથમ પ્રતિમાને એક માસ પાળવાવડે, બીજી ને બે માસ પાળવાવડે એવી રીતે યાવત્ ૧૧ મીને ૧૧ માસ પાળવાવડે; અર્થાત પ વર્ષ કેમ પ્રતિપાદન કરવામાં આવે ? દશાશ્ર. તસ્કંધ થકી આ અર્થ ઉપલબ્ધ નથી થતું, કારણ કે ત્યાં તેને શ્રદ્ધામાત્રરૂપ પ્રતિપાદન કરેલ છે. એવી રીતે દર્શનપ્રતિમા વિગેરેમાં પણ યથાયોગ્ય ભાવના કરવી. હવે વ્રત, સામાયિક અને પિષધ એ ત્રણ પ્રતિમા કહે છે–
અણુવ્રત–સ્થલપ્રાણાતિપાત વિરમણ વિગેરે, ઉપલક્ષણથી ગુણવ્રત,શિક્ષાવ્રત, બંધ, વધવિગેરે અતિચારોથી રહિત અપવાદ વિના ધારણ કરનાર, સમ્યફ પરિપાલન કરનારને બીજી વ્રતપ્રતિમા થાય છે. (સૂત્રમાં પ્રતિમા અને પ્રતિભાવાનના અભેદ ઉપચારથી આ નિર્દેશ કર્યો છે.) તથા ત્રીજી સામાયિક પ્રતિમામાં––સર્વ સાવદ્ય–પાપકારી ના વર્જન અને નિરવદ્ય-નિર્દોષ મેંગેના
