Page Text
________________
પંચવસ્તક. જોઈએ, અને બહુશ્રતગુરુ પાસેથી સમજીને વિષયવ્યવસ્થા કરવી જોઈએ. જેમ બ્રાહી પ્રમુખને સ્ત્રીપણું પ્રાપ્ત થવાના કારણભૂત માત્ર સૂક્ષ્મ અતિચારે તેનું જે મોટું પાપ જણાવ્યું છે તે કેમ ઘટે? કેમકે સૂફમઅતિચારનું એવું ફળ આવે તે પ્રમત્તસાધુઓ કે જે અતિચારની બહુલતવાળા જ છે તેમણે જે ધર્મકૃત્ય હોય તે પણ તેનું કારણ કેમ બને! એ વસ્તુ એમજ ઘટે કે કુઠવિગેરેની દવાની માફક કર્મરૂપી મહારોગના ઔષધ જેવી પ્રવજ્યા અંગીકાર કરીને જે સાધુ સૂક્ષમ પણ અતિચાર કરે તે અતિચાર તે કરનારાને ભવિષ્યમાં ભયંકર નીવડે છે. પ્રાયે કરીને તે અતિચારના દોષને ખપાવનાર શુદ્ધઅધ્યવસાયજ જાણ, પણ અતિક્રમણઆદિમાં સામાન્ય રીતે અતિચારનું જે આલોચન માત્ર થાય છે તેવા દેષના ક્ષયનું કારણ નથી, કેમકે તે પ્રતિક્રમણ આદિ તે બ્રાહ્મીવિગેરેને પણ હતાં, એવી રીતે પ્રમાદી સાધુઓને પણ થતા દરેક અતિચારે તે નિવારવાના થmઅધ્યવસાય હોય અને તેથી તે દેષ નજ લાગે, અને તેનું ધર્માચરણ મોક્ષનું કારણુજ બને. કેમકે જેને સમ્યક રીતે પ્રતિકાર કરવામાં આવ્યો હોય તેવું ઘણું વિષ હોય તે પણ તે મારનાર થાય નહિં, પણ વગરતિકારનું થોડું પણ ઝેર મારનારજ થાય છે. એ દ્રષ્ટાંત અહીં ધ્યાનમાં રાખવું. પ્રતિકારવગરના જે પ્રમાદી સાધુઓ હોય છે, તેમને જેમ બાણ શત્રુને નાશ કરી પોતાના બચાવ માટે ઉપગી છે, છતાં તે અવળાં પકડેલાં બાણ શત્રુનો નાશ ન કરતાં પોતાને જ નાશ કરે તેની માફક ધર્માચરણ પણ કર્મરૂપી અનિષ્ટને નાશ કરનાર છતાં શુભ અધ્યવસાય વગર અને અશુભ અથવસાયવાળું હોવાથી અનિષ્ટફળ દેવાવાળું પણ કહ્યું છે. સુદ અતિચારોનું તે મનુષ્યાદિ ગતિમાં જ અશુભફળ હોય છે. અને મોટા અતિચારોનાં નરકાદિકગતિમાં પણ ફળ ભેગવવાનાં હોય છે, એમ વિચારી એમ કેમ ન બને? એવી રીતે સંવેગથી સમ્યગવિચાર કરવામાં આવે તે દિનપ્રતિદિન ચારિત્રની વૃદ્ધિજ થાય, નહિંતર સંભૂમિ પ્રાણી જેમ અનુબંધનું કારણ નથી તેવી રીતે સંવેગ વિનાની ક્રિયા પણ તેવી અનુબંધ વિનાનીજ થાય અને દેષને માટે પણ થાય. હવે ભાવના દ્વાર કહે છે -
एवं ८७५, सम्म ८७६, विजण ८७७, जी ८७८, विसया ८७९, तत्तो ८८०, तस्सेव ८८१, असदा, ८८२, तस्सेव ८८३, जच्चइ ८८४, चिन्तइ ८८५, तस्सेव ८८६, अधुग्गा ८८७, पर ८८८, भावे ८८९, जो ८९०, अत्थ ८९१ दोस ८९२, एत्य ८९३, ગઇ ૮૧૪, ગુરુ આદિની નિશ્રાએ પ્રવર્તતા સાધુને કદિયે સ્ત્રીમાં રાગ થાય અથવા તે સ્ત્રીઆદિમાં પણ ન પણ હોય તે પણ આચારપ્પારી મહાત્માને અશુભ મનરૂપી હાથીને વશ કરવા માટે અંકુશ સમાન એવા અને વિષયરૂપી વિષના ઔષધરૂપ એવા આ આગલ જણાવીશું તે પ્રકારો સમક વિચારવા. ગીતાર્થ સાધુઓએ સહિત એવા મુનિરાજે એકાન્તમાં કે શમશાનઆદિમાં પણ રહેલા
આ જીવલકનું અનિત્યપણું પહેલું વિચારવું. અનિયમિત કઠોર વાયરાએ હણાયેલા કુશાગ્રના જ. બિદ જેવાં જ જીવન, યવન, અહિ પ્રિયસંગ વિગેરે સર્વ પદાર્થો હોવાથી તે અનિત્ય છે. ચિંતા, પ્રયાસ, અને બહુખને કરવાવાળાં એવાં અને ક્રિપાકનાં ફળ જેવાં તેમજ પરિણામે માયા અને ઇજાળ જેવા તથા પાપમય એવા વિષયે દુખસ્વરૂપ છે. રીના શરીરના કારણભૂત એવા લેહી, વની
| SR No. | 022091 |
| Book Title | Panchvastu |
| Original Sutra Author | Haribhadrasuri |
| Author | |
| Publisher | Rushabhdevji Keshrimalji Shwetambar Samstha |
| Publication Year | 1937 |
| Total Pages | 124 |
| Language | Sanskrit, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari & Book_Gujarati |
| File Size | 17 MB |