Page Text
________________
પંચવસ્તક
છિદ્ર વગરને હવા સાથે સાથે કે વગર સાંધે પણ હોય છે, અથવા તે અહીં જે જે ગ૭વિશેષ ઉપષિ સંબંધી આચરણા છે તે જાણી લેવી. હવે આપહિક ઉપાધિ કહે છે. બાજે, આસન, દાંડ, દંડાસન, લેઢાનું ઘટક, સોય, નરણી, કાન, અને દાંત શે ધવાની કડછી, એ જઘન્ય
પગ્રહિક છે. કાંબલી, સૂત્ર, તાડપત્ર, પલાશપત્ર, ને શીર્ષક એ પાંચ પ્રકારનાં વર્ષોત્રાણ, પાંચપ્રકારનાં પડદા તથા બે પ્રકારના સંથારા, પાંચ જાતના દાંડા, પ્રશ્રવણ, થંઠિલ, અને લેમની કંડીઓ, પાદલેખનિકા, ત્રણ પ્રકારનાં ચમ, સંથારો અને ઉત્તરપટ્ટો એ સર્વ સ્થવિરકલ્પીની મધ્યમાં એપ ગ્રાહક ઉપધિ છે. અને સાધ્વીઓને પાણી રાખવા માટે વારક ઉપધિ વધારે જાણવે. સ્થાપનાચાર્ય, એક કે અનેક ભાગવા ઉત્કૃષ્ટ સંથાર, પાંચ પ્રકારનાં પુસ્તક પાટી કે સમવસરણનું પાટીલ એ ઉત્કૃષ્ટ ઉપધિ છે. સામાન્ય જેનું ગ્રહણ હમેશ થાય પણ ઉપગ કારણ પડયેજ થાય તે
ઘપધિ કહેવાય, અને જેનું ગ્રહણ અને ઉપલેગ બને કારણસર થાય તે પહિક ઉપધિ કહેવાય પ્રમાણ અને વાપરવાની યતનાથી એ બધો ઉપધિ મમતા રહિતેને સુંદર રીતે ચારિ. ત્રને સાધનાર કહ્યો છે. નહિંતર તે અહીં પણ આજ્ઞા વિરાધના આદિક દેશે જાણવા તે હવે તપિવિધાનનામનું દ્વાર કહે છે –
कापव्वं ८४०, तित्थ ८४१, किं पुण ८४२, वय ८४३, सुह ८४४, अण ८४५, पाय ८४६ ન ૮૪૭, રિસ ૮૪૮, ૪ ૮૪૧, તા, ૮૦૦, સિમ ૮૨, ૮૧૨, તા ૮૧ર પર ૮૧૪, एअं८५५, एएण ८५६, जं८५७, खताइ ८५८, णय ८५९, जे केइ८६० न कया ८६१ कुसला ८६२ અ૪ ૮૬ર ગર્ભ ૮૨૪ બુદ્ધિશાળીઓએ પરિણામે અત્યંત સારું અને જિનેશ્વરમહારાજે આચરેલું એવું તપનું અનુષ્ઠાન સત્રમાં કહેલા વિધિએ શક્તિ પ્રમાણે અવશ્ય કરવું જોઈએ. વિચાર કરવો જરૂરી છે કે
જ્યારે દેવતાઓએ પૂજેલા અને ચાર જ્ઞાનવાળા હવા સાથે તેજ ભવમાં અવશ્ય મેક્ષે જનારા એવા તીર્થ. કર ભગવાન બલ અને વીર્યને ગોપવ્યા સિવાય અનશનઆદિ તપમાં ઉદ્યમ કરે છે. તે પછી બાકીના સાધુઓએ અનિત્ય એવા આ મનુષ્યપણુમાં દુઃખક્ષયને માટે સમર્થ એવા તપના આચરણમાં કેમ ઉદ્યમ ન કરે? તપવિધાન કરવામાં વતનું રક્ષણ કરવું તે પરમતપ છે એમ જિનેશ્વર કહે છે, અને વળી તે તપથી નકકી માને દેનારી એવી અત્યંત ગુણવૃદ્ધિ થાય છે. વળી કરવા યોગ્ય તપનું સ્વરૂપ જણાવતાં કહે છે કે શુભયોગની વૃદ્ધિને કરનાર હોય શુભધ્યાને કરીને યુક્ત હોય અને નિઃસ્પૃહપણે જે અનશનઆદિ કરે તે તપ જાણ, તપના બે પ્રકારમાં બાતપના છ દે આવી રીતે છે અનશન (ઉપવાસ વિગેરે)' ઉદરી (ઉપકરણને આહારના પ્રમાણમાં ન્યૂનતા) ગોચરી અને ઘરનું માન વિગેરે કરવું વિનયને ત્યાગ કાઉસગ્ગઆદિથી કાયકલેશ એટલે કાયાની સકુમાલતા ટળે અને કોઈ પ્રકારના અશુભધ્યાનને રોકી શુભ ખાન ટકાવી શકે એવી કાયાની સ્થિતિ કરવી તથા ઈદ્રિય અને મનને ગોપાવવા માટે વિષયે અને. પાન ત્યાગ વગેરે રૂપ સંસીનતા સર્વવકા આ તપને આચરાતાં દેખી તપ તરીકે જાણે અને ગણે છે માટે તે બાહા તપ કહેવાય છે. અત્યંતર તપ, આમ છ પ્રકારે આલોચન વિગેરે જે પ્રાયશિસ્ત જ્ઞાનઆદિ સંબંધી જે વિનય આચાર્ય સંબંધી જે વેયાવચ્ચ, વાચનારૂઢિપજે સ્વાધ્યાય,
| SR No. | 022091 |
| Book Title | Panchvastu |
| Original Sutra Author | Haribhadrasuri |
| Author | |
| Publisher | Rushabhdevji Keshrimalji Shwetambar Samstha |
| Publication Year | 1937 |
| Total Pages | 124 |
| Language | Sanskrit, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari & Book_Gujarati |
| File Size | 17 MB |