Page Text
________________
૫૮
પંચધાતુક ઉછઉપવિત્રાં ત્રણ કપડાં , અત્યંતનિવસની,”બાનિવસની સંઘાટિકા સ્કંધકરણી અને પાત્ર એ આઠ જાણવાં. કેળી પડલા એક માત્ર કમઢક રજણ શલશહાનંa9 પદ્ધ અધરૂલ ચલણીકા° ઉત્કંક્ષિકા કંચુક અને વેકક્ષિકા એ તેરપ્રકારને સાધ્વીને મધ્યમ ઉપધિ જાણ. મુહપત્તિ ચરવળી પાત્રસ્થાપન અને ગુચ્છા એ ચાર પ્રકારે સાધ્વીને જઘન્ય ઉપધિ જણ એવી રીતે જિનકલ્પી સ્થવિરકલ્પી અને સાધ્વીઓને ઉપધિનું માન અને ઉત્કૃષ્ટાદિ ભેદે જણાવી હવે ઉપકરણનું માન જણાવે છે.
પાત્રાનું મ યમપ્રમાણ પરિધિથી ત્રણ વેત ને ચાર આંગળનું જાણવું. એનાથી ઓછું હોય તે જઘન્ય અને વધારે હોય તે ઉત્કૃષ્ટ પાત્ર જાણવું. કાલવિશેષ જે છમાસ તેના પ્રમાણથી બનેલું અને પોતાના આહારની અપેક્ષાવાળું એટલે પેટની અપેક્ષાએ પાત્ર, બીજું પણ આ પાત્રનું માપ છે. જેzમહીનામાં બે ગાઉથી આવેલે સાધુ જેટલું વાપરે તેટલે આહાર ભરતાં પાત્ર ચાર આગળ ઓછું રહેવું જોઈએ. અપવાદપદે જંગલ, દુષ્કાલ, અને ઘેરા વિગેરેમાં મહાકું પણ પાત્ર ૨ખાય અથવા આચાર્ય આદિના વૈયાવચ્ચને કરનારે ઔપહિક એવા નદીભાજનને ધારણ કરે, પણ તે વેયાવસ્થકરનારોજ રાખે, બાકીના સાધુઓ તે પ્રમાણયુક્તજ પાત્ર રાખે, પણ તે નંદીભાજનને ઉપગ શહેરના ઘેરા વિગેરેની સ્થિતિમાં કાઈક અદ્ધિમાન શેઠ ભાજન ભરીને આપને હોય ત્યાંજ થાય. બાકીના વખતમાં તેને ઉપયોગ કરવાનો નિષેધ છે. ભાજનના પ્રમાણે ઝેળી એવી રીતે કરવી કે ગાંઠ દીધા પછી ચારે ખુણ ચાર ચાર આંગળ રહે. પાત્રસ્થાપન અને ગુ તેમજ ચરવળી, એ ત્રણેનું પ્રમાણ એક વેંતને ચાર આંગળ જાણવું. સચિત્તર વિગેરેના રક્ષણ માટે કેળી અને પાવસ્થાપન હોય છે. ભાજનના વસ્ત્રને પ્રમાર્જન કરવા માટે શુછો, પાત્ર પ્રમાર્જન માટે ચરવળી હોય છે. પહેલાનું સ્વરૂપ અને માન વિગેરે હમણાં કહું છું જે વડલામાંથી સૂર્ય ન દેખાય તેવા કેલણને પાંદડાં જેવા હલકા ત્રણ, પાંચ અગર સાત પડેલા હોય છે. ઉનાળામાં ત્રણ, શિયાળામાં ચાર, અને વર્ષાઋતુમાં ઉત્કૃષ્ટ પાંચ પડેલા હોય છે, હવે મહિમ રીતિએ પડલાનું પ્રમાણ કહું છું: ઉનાળામાં ચાર, શિયાળામાં પાંચ અને ચોમાસામાં છ એ મધ્યમ પ્રમાણ છે. હવે પડલાનુંજ જઘન્ય માને કહું છું: ઉનાળામાં પાંચ, શિયાળામાં છે, અને મારામાં સાત હેય છે. ત્રણે વસ્તુઓમાં પડેલા પાત્રો ઉપર ઢંકાય છે. અહી હાથ લાંબા છત્રીસ આગળ પહોળા પડેલા જોઈએ. અથવા તે પાત્રો અને પિતાના શરીરને લાયક પડેલા જોઈએ. પુષ્પ, ફળ, પાણી, રજ, રેણ, ને કાકઆદિની વિષ્ટાના રક્ષણ માટે તેમજ ચિહ્નના ઢાંકવામાં અને વેદેદય છુપાવવામાં પણ પડતા ઉપયેગી થાય છે. ભાજનની ચારેબાજુ વાંટાઈને ભાજનમાં ચાર ચાર આંગળ જાય એ રજ આણનું પ્રમાણ છે. ઉનાળાવિગેરેમાં ઉંદરની ૨જના સમૂહનું ને થામાસામાં અવશ્યાય (હ) અને ૨જનું રક્ષણ થાય એ રજસ્ત્રાણના ગુણે જિનેશ્વરે કહેલા છે. જિનેશ્વરીએ છકાયની રક્ષા માટે પાત્રમાં રાખવાનું કહ્યું છે. જે ગુણે મંડલીમા લેજનમાં છે, તેજ ગુણો પાત્રના ગ્રહણમાં છે. ગ્લાન, બાળ, વૃદ્ધ, નવદીક્ષિત, પ્રાર્થક અને આચાર્ય વિગેરે ગુરુ અને ભૂખ તથા તરસને નહિ સહન કરે તેવા સાધુને આશ્રીને સાધારણ અવગ્રહ માટે તેમજ લબ્ધરહિત
| SR No. | 022091 |
| Book Title | Panchvastu |
| Original Sutra Author | Haribhadrasuri |
| Author | |
| Publisher | Rushabhdevji Keshrimalji Shwetambar Samstha |
| Publication Year | 1937 |
| Total Pages | 124 |
| Language | Sanskrit, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari & Book_Gujarati |
| File Size | 17 MB |