________________
શ્રી લઘુક્ષેત્રસમાસ. હવે દ્વિપ અને સમુદ્રના વિસ્તારનું પ્રમાણ કહે છે – जंबुद्दीव पमाणं-गुलिजोअणलक्खवट्टविक्खंभो । लवणाईआ सेसा, वेलयाभा दुगुणदुगुणा ये ॥१२॥
અર્થ—(પુરી) પહેલો જબૂદ્વીપ (ઉમાશુટિરોનસ્ટવિસર્વમો) પ્રમાણગુલે કરીને લાખ જનના વિષ્કલવાળો ગેળ છે. (૪) અને (સા) બાકીના (ઢવા ) લવણ વિગેરે સમુદ્ર અને દ્વીપ (વામા) વલયના આકારવાળા-ગળ અને (ટુગુurદુશુપા) બમણા બમણા વિસ્તારવાળા છે. (૧૨). તે નીચેના યંત્રથી જાણવા
દ્વીપનું પ્રમાણ જન. - સમુદ્રનું પ્રમાણુ યોજન. ૧ જબૂ દ્વીપ– ૧૦૦૦૦૦ લવણ સમુદ્ર
૨૦૦૦૦૦ ૨ ધાતકી ખંડ– ૪૦૦૦૦૦ કાલેદધિ
૮૦૦૦૦૦ ૩ પુષ્કરવર દ્વીપ- ૧૬૦૦૦૦૦ પુષ્કરવર સમુદ્ર
૩૨૦૦૦૦૦ ૪ વારૂણીવર દ્વીપ- ૬૪૦૦૦૦૦ વારૂણીવર સમુદ્ર ૧૨૮૦૦૦૦૦ ૫ ક્ષીરવર દ્વીપ– ૨૫૬૦૦૦૦૦ ક્ષીરવર સમુદ્ર
૫૧૨૦૦૦૦૦ ૬ ધૃતવર દ્વીપ– ૧૨૪૦૦૦૦૦ વૃતવર સમુદ્ર
૨૦૪૮૦૦૦૦૦ ૨૭ ઈશ્નરસ દ્વીપ– ૪૦૯૬૦૦૦૦૦ ઈશ્નરસ સમુદ્ર- ૮૧૯૨૦૦૦૦૦ ૮ નંદીશ્વર દ્વીપ- ૧૬૩૮૪૦૦૦૦૦ નંદીશ્વર સમુદ્ર- ૩૨૭૬૮૦૦૦૦૦ ૯ અરૂણ દ્વીપ– ૬૫૫૩૬૦૦૦૦૦ અરૂણ સમુદ્ર- ૧૩૧૦૭૨૦૦૦૦૦ ૧૦ અરૂણવર દ્વીપ-૨૬૨૧૪૪૦૦૦૦૦ અરૂણુવર સમુદ્ર- ૫૨૪૨૮૮૦૦૦૦૦ ૧૧અરૂણવિરાભાસદ્વીપ-૧૦૪૮૫૭૬૦૦૦૦ અરૂણુવરાવભાસસમુદ્ર ૨૦૯૭૧૫૨૦૦૦૦૦
હવે છ ગાથાવડે જબૂદ્વીપની જગતીનું સ્વરૂપ કહે છે– . वैयरामईहिं णिअणिअ-दीवोदहिमज्झगणिअमूलाहिं।
अट्ठच्चाहिं बारस-चउमूलेउवरिरुंदाहि ॥ १३ ॥ वित्थारदुगविसेसो, उस्सेहविभत्तखओ चओ होइ । इअ चूलागिरिकूडा-तुल्लविक्खंभकरणाहिं ॥ १४ ॥ गाउदुगुच्चाइ तय-ट्ठभागरुंदाइ पैउमवेईए । देसूणदुजोअणवर-वणाइं पैरिमंडिअसिराहिं ॥१५॥ वेईसमेण महया, गवरककडएण संपरित्ताहि । अट्ठारसूणचउभत्त-परहिदारंतराहिं चे ॥१६॥
