________________
૨૦
વૈરાગ્યકલ્પલતા/શ્લોક-૨૦-૨૧
છે, તેથી કોઈ નિમિત્તને પામીને ઈષદૂ પણ દ્વેષનો પરિણામ ન થાય એવી ક્ષમાની પરિણતિને મુનિ વહન કરે છે.
(૪-૫) મુનિની દયા અને મુનિની સુમેધા ઃ
વળી, છ જીવનિકાય પ્રત્યે મુનિનું ચિત્ત દયાવાળું હોય છે. વળી, ભગવાનના વચનના પરમાર્થને જોવાને અનુકૂળ સુમેધા મુનિમાં છે તેથી શાસ્ત્રનું અધ્યયન કરીને પ્રતિદિન નવા નવા તત્ત્વની પ્રાપ્તિ કરે છે. આ સર્વ મુનિ માટે વિલાસ ક૨વા અર્થે અપ્સરાઓ છે અને વૈરાગ્યની પરિણતિરૂપ સુંદર બગીચામાં મુનિ શ્રદ્ધાદિ ભાવોરૂપ અપ્સરાઓ સાથે સદા વિલાસ કરે છે તેથી વિકારી આનંદને આપનાર એવા શક્રના વિલાસ કરતાં પણ નિર્વિકારી આનંદને આપનાર મુનિનો આનંદ અધિક છે, તેથી શક્ર કરતાં પણ મુનિ અધિક સુખી છે. II૨૦ના
શ્લોક ઃ
रसान्तरस्येह कथा तथात्वं,
करोति भावैरुपनीयमानैः ।
बाह्यैः स्वमाभ्यन्तरशुद्धरूपमेकैव वैराग्यकथोपधत्ते ।। २१ ।।
શ્લોકાર્થ :
અહીંયાં=આ જગતમાં, રસાન્તરની કથા વૈરાગ્યરસથી અન્ય એવા રસની કથા ઉપનીયમાન એવા બાહ્ય ભાવો વડે=આવતી એવી બાહ્ય સામગ્રી વડે તથાત્વને કરે છે=જે કથાથી જે પરિણામો જીવમાં નિષ્પન્ન કરવાના છે તે પ્રકારના પરિણામને જીવમાં નિષ્પન્ન કરે છે. જ્યારે એક જ વૈરાગ્યકથા સ્વના આપ્યંતર શુદ્ધરૂપને આપે છે. II૨૧II
ભાવાર્થ:વૈરાગ્યકથાથી સ્વના આજ્યંતર શુદ્ધસ્વરૂપની પ્રાપ્તિ :
કામાદિ નવ પ્રકારના રસો છે તેમાંથી વૈરાગ્યને છોડીને અન્ય રસને કહેનારી કથા કરવામાં આવે છે અને તે કથાને પોષક તેની બાહ્ય સામગ્રી પ્રાપ્ત થાય તો
;
