________________
વૈરાગ્યકલ્પલતા/બ્લોક-૧૫-૧૬
મોતીઓ લટકતાં હોય છે તેમ વૈરાગ્યરૂપી મહેલમાં દર્શનમોહનીયકર્મના ક્ષયોપશમભાવરૂપ જે છિદ્ર છે તે ગવાક્ષ છે, તે ગવાક્ષમાંથી જીવને પોતાનું પારમાર્થિકસ્વરૂપ દેખાય છે અને તે ગવાક્ષમાં બુદ્ધિના આઠ ગુણોરૂપ મોતીનાં ઝૂમખાંઓ લટકે છે. આનાથી એ પ્રાપ્ત થાય છે કે મુનિઓ દર્શનમોહનીયકર્મના ક્ષયોપશમભાવવાળા હોય છે અને તે દર્શનમોહનીયનો ક્ષયોપશમભાવ બુદ્ધિના આઠ ગુણોથી યુક્ત હોય છે અને બુદ્ધિના આઠ ગુણોના કારણે નવા નવા શાસ્ત્રનું અધ્યયન કરે છે અને શાસ્ત્રના ૫૨માર્થને પ્રાપ્ત કરે છે, તેથી તેમનો દર્શનમોહનીયનો ક્ષયોપશમભાવ ઉત્તર સદ્ગુણોના સમૂહથી વિશેષ રીતે શોભાને પામે છે, માટે તેમનો વૈરાગ્યરૂપી મહેલ વિશેષ શોભાયમાન બને છે. ||૧||
શ્લોક ઃ
प्रधूपिते निर्मलवासनाभिः, सुसत्त्वकर्पूररजोऽभिरामे । विसृत्वरीभिः श्रुतधारणाभिः, कस्तूरिकाभिः सुरभीकृते च ।। १६ ।।
૧૫
શ્લોકાર્થ ઃ
અને નિર્મલ વાસનાઓથી ધૂપિત કરાયેલો અને સુસત્ત્વરૂપી કપૂરના રજથી રમ્ય એવો અને વિસ્તાર પામતી શ્રુતની ધારણારૂપી કસ્તૂરિકા વડે સુરભિ કરાયેલ એવો વૈરાગ્યરૂપી અંતરંગ મહેલ છે. ૧૬||
ભાવાર્થ:
નિર્મળ વાસનાઓથી વાસિત ઃ
વળી, જેમ તે મહેલ સુંદર સુગંધી પદાર્થોથી ધૂપિત ક૨વામાં આવે છે જેથી વાતાવરણમાંથી દુર્ગંધ દૂર થાય અને સુંદર સુવાસથી મહેકી ઊઠે છે તેમ વૈરાગ્યરૂપી મહેલ નિર્મલ વાસનાઓથી ધૂપિત કરવામાં આવે છે અર્થાત્ આત્મકલ્યાણને સાધવા વિષયક શ્રુતના અધ્યયન દ્વારા નિર્મલ વાસનાઓથી વાસિત ક૨વામાં આવે છે જેથી શ્રુતના ભાવોથી સદા સુગંધમય વાતાવરણવાળો વૈરાગ્યરૂપી મહેલ હોય છે.
