________________
૫
વૈરાગ્યકલ્પલતા/શ્લોક-૨૪૧થી ૨૪૫
અપ્રમત્ત અને ગજની જેમ શૂરવીરતાને ભજનારા, ઋષભની જેમ અત્યંત જાતવીર્યના પકર્ષવાળા અને સિંહની જેમ દુર્ઘર્ષતાને પામેલા, સમુદ્રની જેમ ગંભીરતાને પામેલા, પર્વતની જેમ સ્થિરપણાને પામેલા, ચંદ્રની ઉજ્વલ સૌમ્યલેશ્યાવાળા, સૂર્યની જેમ અતિ અદ્ભુત દિપ્તિવાળા અને સુવર્ણની જેમ સુજાત રૂપવાળા, પૃથ્વીની જેમ ભાર સહન કરવા સમર્થ જ, વહ્નિની જેમ જાજ્વલ્યમાન કાંતિવાળા, સમાધિના સામ્યને પામેલા, મુનીન્દ્રો ઉલ્લાસ પામે છે. II૨૪૧-૨૪૨-૨૪૩-૨૪૪-૨૪૫]ા ભાવાર્થ:
સમાધિના પરિણામને કારણે સામ્યને પામેલા મુનિઓનું સ્વરૂપ :
સમાધિના પરિણામને કારણે સામ્યને પામેલા મુનિઓ કેવા સ્વરૂપવાળા હોય છે તે અનેક વિશેષણોથી ગ્રંથકારશ્રી બતાવે છે. જેનાથી સમાધિના પરિણામને કારણે ઉલ્લસિત થતા સામ્યભાવનું સ્વરૂપ કેવું છે તેનો યથાર્થ બોધ
થાય.
સંયમની સર્વ ક્રિયાઓ કષાયોનો ઉપશમ થાય તે પ્રકારના ઉપયોગપૂર્વક જે સાધુઓ કરે છે તેઓની તે ક્રિયાથી નિષ્પાદ્ય એવો સામ્યભાવ તેઓમાં વર્તે છે. જ્યારે તે મહાત્મા સમાધિપૂર્વકના સંયમના પાલનથી વિશેષ પ્રકારના સામ્યભાવને પામે છે ત્યારે શંખની જેમ નિરંજન હોય છે. જેમ શંખને કોઈપણ પદાર્થમાં નાંખવામાં આવે તે પદાર્થનો સ્પર્શ શંખને થતો નથી પરંતુ તે પદાર્થમાં પણ નિર્લેપ જ રહે છે તેમ સામ્યભાવવાળા મુનિઓને જગતના કોઈ પદાર્થોથી જન્ય કોઈ પરિણામ થતો નથી પરંતુ કોઈ પદાર્થમાં સંશ્લેષ નહીં પામવાનો પરિણામ સહજ વર્તે છે. વળી જીવ એક ભવમાંથી બીજા ભવમાં જાય છે ત્યારે વચમાં આવતા પર્વતાદિ કોઈ પદાર્થોથી તેની ગતિની સ્કૂલના થતી નથી એમ મુનિઓ નવકલ્પી વિહાર કરે છે ત્યારે સમભાવના પરિણામને કારણે તે તે ક્ષેત્રના ભાવોથી કે મનુષ્યાદિ લોકો કૃત સત્કારાદિથી તેમના સમભાવના પરિણામમાં કોઈ સ્ખલના થતી નથી. પરંતુ અસ્ખલિત રીતે ઉત્તર-ઉત્તરના સમભાવના પરિણામમાં તેઓનું ગમન થાય છે. જોકે સામાન્યથી સમભાવમાં યત્ન કરનાર મુનિને પણ બાહ્ય નિમિત્તોનું આગમન તે તે નિમિત્ત અનુસાર ઉપયોગને પ્રાપ્ત
