________________
૧૧૬
વૈરાગ્યકલ્પલતા/શ્લોક-૧૦૯થી ૧૧૧ એ રીતે હૃદયમાં અત્યંત ચિંતવન કરીને, અનાદિ અવિધા નામની મહારાત્રીમાં=અનાદિકાળથી તત્ત્વના વિષયમાં વર્તતા અજ્ઞાનરૂપી મહારાત્રીમાં, વિપાક વોનો ત્યાગ કરીને પ્રયત્નવાળા સર્વ પણ મોહના સૈનિકો મિથ્યા સંસ્કારરૂપ મંત્રનો જાપ કરે છે. I૧૦૯ll
અને હાથમાં પાપ અનુરૂપ જપમાલિકા ગ્રહણ કરે છે અને દશ અંશો છે જેને એવા અગ્નિવાળા પશુગારવ નામના ત્રિકોણ કુંડમાં રાગ પ્રથાથી= રાગના વિસ્તારરૂપ કડછીથી, કણવીરના હોમને આપે છે. ll૧૧૦માં
રોષભૂમિરૂપ શ્મશાનમાં ઈર્ષ્યાથી અભિચારની કામનાવાળા એવા= મંત્રજાપ કરનારા મોહના સૈન્યને વિધ્ધ કરવાની કામનાવાળા એવા, પ્રેતો જાગ્રત થાય છે અને પ્રેતોને સંતોષ આપવા માટે મોહના સૈનિકો પોતાના અંગને જ કાપી કાપીને બલિરૂપે ફેકે છે. I૧૧૧ ભાવાર્થભગવાનની પૂજા કરનારા શ્રાવકોની પૂજાના ભંગના અર્થે મોહના સૈન્યની ઉચ્ચાટન ક્રિયાનું વર્ણન -
ભગવાનની પૂજા કરનારા શ્રાવકોની પૂજાના ભંગના અર્થે શ્લોક-૧૦૮માં બતાવ્યું એ રીતે ઉચ્ચાટનની ક્રિયા કરવાની અભિલાષાવાળું એવું મોહનું સૈન્ય કઈ રીતે ઉચ્ચાટન ક્રિયા કરે છે તેનું વર્ણન શ્લોક-૧૦૯/૧૧૦/૧૧૧થી કરેલ છે. તેમાં અવિદ્યા નામની મહારાત્રીમાં મોહનું સૈન્ય સાધના કરવા બેસે છે, એ કથનથી એ ફલિત થાય છે કે અનાદિકાળથી આત્માના વિષયમાં અજ્ઞાન વર્તે છે, તેથી આત્મા પોતાના હિતની ઉપેક્ષા કરીને તુચ્છ ઐહિક સુખો પાછળ પોતાની શક્તિનો વ્યય કરે છે, આમ છતાં કોઈક રીતે વિવેક પ્રગટ થયેલો છે એવા શ્રાવકો જ્યારે વીતરાગની પૂજા કરે છે ત્યારે વીતરાગની મૂર્તિનાં દર્શનથી અને વિતરાગને કહેનારા શાસ્ત્રવચનથી વીતરાગનું સ્વરૂપ જાણીને આત્માના વીતરાગ સ્વરૂપ પારમાર્થિકભાવને પ્રગટ કરવા અભિમુખ થાય છે, તેથી ભગવાનની પૂજા કરે છે અને ભગવાનની પૂજા દ્વારા ભગવાનના સ્વરૂપનું ચિંતવન કરીને અને તેમના પ્રત્યેનો પૂજ્યભાવ અતિશયિત કરીને આત્માના પારમાર્થિક સ્વરૂપને અભિમુખ-અભિમુખતર થઈ રહ્યા છે, તે વખતે
