________________
૧૧૪
વૈરાગ્યકલ્પલતા/શ્લોક-૧૦૮ दूरस्थितानामपि या रिपूणा
मुच्चाटनात् तद्विधिघातिनी स्यात् ।।१०८ ।। શ્લોકાર્ચ -
પરંતુ અહીં રહેલા જ એવા આપણા વડે કોઈક મંત્રપ્રતિક્રિયા ચલાવવી જોઈએ. જે=જે મંત્રપ્રતિક્રિયા, ઉચ્ચાટનથી દૂર રહેલા પણ શત્રુઓના તવિધિની ઘાતિની થાય-ભગવદ્ પૂજાની વિધિની નાશ કરનારી થાય.II૧૦૮ll ભાવાર્થ - મોહના સૈન્યની અન્ય વિચારણા :
મોહનું સૈન્ય વિચારે છે કે પોતાના દેશમાં ચારિત્રના સૈન્ય સ્થાન જમાવ્યું છે અર્થાત્ પૂર્વમાં જે કષાય આપાદક કર્મો જીવે બાંધેલા તે વિદ્યમાન જ કર્મ શ્રાવકે સ્વપરાક્રમના બળથી ક્ષયોપશમભાવને પ્રાપ્ત કર્યા છે તેથી તે સ્થાનમાં ચારિત્રની પરિણતિ પ્રગટ વર્તે છે તેથી મોહનું સ્થાન ચારિત્રના સૈન્ય લઈ લીધું છે તેમ કહેવાય છે. મોહ વિચારે છે કે તે સ્થાનમાં જઈને આપણે આપણું રાજ્ય મેળવી શકીએ તેમ નથી, કેમ કે શત્રુ દ્વારા કરાતી પરમેશ્વરની પૂજા આપણા માટે પદશૃંખલારૂપ છે, તેથી દૂર રહેલા આપણા વડે કોઈ મંત્રપ્રતિક્રિયા ચલાવવી જોઈએ, જેથી દૂર રહેલા પણ શત્રુભૂત એવા ચારિત્રસૈન્યનું ઉચ્ચાટન થાય, તેથી તે ચારિત્રરાજા ભગવાનની પૂજા કરાવીને આપણા પગમાં શૃંખલા નાખે છે, તેની=પૂજાની, વિધિનો વિઘાત થાય. તે પૂજાની વિધિનો વિઘાત થાય તો જ આપણે તે સ્થાનમાં જઈને શત્રુનો નાશ કરવા માટે યત્ન કરી શકીએ.
આશય એ છે કે શ્રાવક પ્રતિદિન ભગવાની પૂજા કરીને ભગવાનના ગુણોથી અત્યંત રંજિત થાય છે, તેથી શ્રાવકની ચિત્તવૃત્તિમાં સમ્યત્વની પ્રતિદિન પ્રવર્ધમાન શુદ્ધિ થાય છે અને સમ્યકત્વની પ્રતિદિન પ્રવર્ધમાન શુદ્ધિ હોય તે સ્થાનમાં મોહને પ્રવેશ કરવો અતિદુષ્કર છે, તેથી મોહનું સૈન્ય સુષુપ્ત સંસ્કારરૂપે રહીને શ્રાવકના ચિત્તમાં મિથ્યાત્વ ઉત્પન્ન થાય તેવી કોઈક મંત્રપ્રતિક્રિયા
