________________
વૈરાગ્યકલ્પલતા/શ્લોક-૮૪થી ૮૮
૮૯ પૂજામાં સુરાદિસાધ્યવિધિવિષયક વિધિત્સાનું પ્રસર પણ છે એવી અનજસંતોષને કરનારી ત્રીજી પૂજા છે. IIટકા
સમ્યગ્દષ્ટિને આદિમ અવંચકના યોગથી=યોગાવંચક્યોગથી આધપૂજા થાય છે. દ્વિતીય તદ્યોગથી પવિત્રિત દ્વિતીય ક્રિયાવંચક્યોગથી પવિત્રિત, ઉત્તર સગુણના ઓઘને ધારણ કરનાર એવા જીવોને ગુણવ્રત અને શિક્ષાવતરૂપ ઉત્તરગુણના સમૂહને ધારણ કરનારા એવા શ્રાવકોને, બીજી પૂજા ઘટે છે. li૮૭ll
અને પોતાને ઉચિત કૃતમાં કહેવાયેલ આચારમાં પરાયણ શુદ્ધ શ્રાવકને ત્રીજા અવંચકયોગરૂપ અતિશયથી ફલાવંચકયોગરૂપ અતિશયથી, ત્રીજી પૂજા થાય છે. II૮૮ાાં ભાવાર્થયોગાવંચક, ક્રિયાવંચક અને ફલાવંચકયોગથી ત્રણ પ્રકારની પૂજા
મોહના ઉપદ્રવના વિનાશના હેતુ એવી ત્રણ પ્રકારની પૂજા શ્લોક-૮૩માં બતાવી. તે કઈ રીતે થાય છે ? તે બતાવે છે –
પ્રથમ પૂજા સર્વગુણોથી અધિક એવા જિનવિષયક સમ્યગ્દષ્ટિ જીવો કરે છે. તે સમ્યગ્દષ્ટિ જીવો પોતાની શક્તિ અનુસાર કપૂર, પુષ્પ, અગરુ, ચંદન આદિ ઉત્તમ દ્રવ્યોથી ભગવાનની ભક્તિ કરે છે અને તે રીતે ભક્તિ કરીને તેઓને પરિતોષ થાય છે. આ પૂજા કરનારા સમ્યગ્દષ્ટિ જીવો આદ્ય અવંચયોગથી પૂજા કરે છે અર્થાત્ ગુણવાનના ગુણોને જાણીને ગુણવાનના ગુણો પ્રત્યે પક્ષપાત કરાવે એવા યોગાવંચક નામના યોગથી ભગવાનની પૂજા કરે છે.
બીજી પૂજામાં પોતાની ભગવાનની ભક્તિ કરવાની જે શક્તિ છે તે અતિશયિત થઈ છે જેમાં એવા ઉત્તરગુણધારી શ્રાવકો ભગવાનની ભક્તિની ઉત્તમ સામગ્રી અન્ય ક્ષેત્રમાંથી પણ અત્યંત વિધિપૂર્વક બીજા પાસેથી મંગાવીને ભગવાનની ભક્તિ કરે છે અને ક્રિયાવંચક નામના યોગના કારણે ઉત્તરગુણધારી શ્રાવકો આ બીજા પ્રકારની પૂજા કરે છે અને ક્રિયાવંચક યોગને કારણે તેઓની પૂજા શાસ્ત્રથી અત્યંત નિયંત્રિત થાય છે, તેથી પ્રથમ પૂજા કરનારા સમ્યગ્દષ્ટિ કરતાં ઉત્તરગુણધારી એવા શ્રાવકોની પૂજા અધિક વિશુદ્ધ હોય છે.
