________________
श्रावक धर्मविंशिका नवमी
69 "रंको राजा नृपो रंकः स्वसा जाया जनी स्वसा । સુધી મુઠ્ઠી ખુલ્લી હુલ્લી ત્રાસી નિળિો ભવ: " आउयपरिहाणीए असमंजसचिट्ठियाण व विवागे । खणलाभदीवणाए धम्मगुणेसुं च विविहेसु ॥ १८ ॥ आयुःपरिहाणौ असमञ्जसचेष्टितानां वा विपाके ।
क्षणलाभदीपनायां धर्मगुणेषु च विविधेषु ॥ १८ ॥ આયુષ્ય - અંજલિમાં રહેલ જલની જેમ પ્રતિક્ષણ ઓછું થઈ રહ્યું છે. હિંસાદિ અસદાચરણના કટુવિપાક મનુષ્યભવની એક ક્ષણના લાભની વિચારણા ... ? એક ક્ષણ જેટલા અલ્પકાળમાં પણ શુભ અધ્યવસાયથી ઘણા જ શુભ કર્મ પુણ્યની પ્રાપ્તિ અને અશુભ અધ્યવસાયથી પાપનાં થોક ભેગાં થાય છે - બે ક્ષણ = મોક્ષસાધનાનો અવસર - દ્રવ્યથી ક્ષેત્રથી. કાલથી
ભાવથી
મનુષ્યપણું આર્યક્ષેત્ર દુઃષમસુષમાદિ બોધિની પ્રાપ્તિ થઈ ગઈ છે તે – “યુગશમિલાન્યાય થી અતિદુર્લભ છે. જેમ ઘોર અંધકારમાં દીપક શરણરૂપ છે, તેમ આ સંસારના અજ્ઞાનરૂપી અંધકારમાં જિનાગમની પ્રાપ્તિ એ દીપકની પ્રાપ્તિ તુલ્ય છે અથવા સંસારસાગરમાં જિનધર્મની પ્રાપ્તિ એ દ્વીપની પ્રાપ્તિ સમાન છે અને ધર્મના લાભ કે ક્ષમાદિ ગુણોના કારણ, સ્વરૂપ અને ફલની વિચારણામાં ચિત્ત લગાવે. (ટી.) વિપાક : વવચાર મનવા વિUT-પર પવિત્નોવVII i .
सव्वजहन्नउदओ, दसगुणिओ इक्कसिकयाणं ॥ વધ, બંધ, મારવું-કલંક આપવું, બીજાનાં ધનને છુપાવવું – આ પ્રત્યેક કાર્યનું ઓછામાં ઓછું ૧૦ ગણું ફળ મળે છે.
बाहगदोसविवक्खे धम्मायरिए य उज्जयविहारे । एमाइचित्तनासो संवेगरसायणं देइं ॥ १९ ॥ बाधकदोषविपक्षे धर्माचार्ये चोद्यतविहारे ।
एवमादिचित्तन्यासः संवेगरसायनं ददाति ॥ १९ ॥
અર્થ કામ વગેરે જે કાંઈ પોતાની આરાધનામાં બાધક બનતો હોય તેના વિપક્ષની વિચારણા કરે - જેમ કે ધનમાં રાગ હોય તો વિચારે કે - ધનના
१ वाहग २ ख, ग, घ, च, उज्जुय ३ घ, च, रसायणं देइं
