________________
૧૩૭
મરણુસમુદ્ઘાત-મરણાન્ત સમયે વ્યાકુળ અનેલ જીવ મરણથી અંત દૂત પહેલાં પેાતાના આત્મપ્રદેશને ઉત્પત્તિસ્થાન સુધી લખાવી પ્રબલીરાકરણવડે આયુષ્ય કર્માંના ઘણા પુદ્ગલેાને ઉદયમાં લાવી ક્ષય કરે તે મઁરણસમુધ્ધાત વૈક્રિયસમુદ્ઘાત–વૈક્રિયલબ્ધિવત પોતાના આત્મપ્રદેશને બહાર કાઢી પૂર્વપાર્જિત વૈક્રિયનામક ના ઘણા પ્રદેશેને ઉદીરણાકરણવડે ઉદ્દયમાં લાવી વિનાશ કરવા સાથે રચવા ધારેલ વૈક્રિયશરીર ચાખ્ય વૈક્રિયપુદ્દગલે ગ્રહણ કરી વૈક્રિયશરીર બનાવે તેને વૈક્રિયસમુદ્દાત કહે છે. તેજસસમુદ્દાત—તેજસલબ્ધિવત આત્મા તેજો અથવા
શીતલેશ્યા મુક્તી વખતે તલ્લીનપણાથી ઉદીરણાદ્વારા ઘણા તેજસકમનિ ઉદયમાં લાવી ક્ષય કરે તેને તેજસ સમુદ્દાત કહે છે. આહારકસમુદ્ઘાંત—ચાદપૂ॰ધર મુનિ તીર્થંકરભગવાનની ઋદ્ધિ જોવામાટે અથવા કોઇ ઉત્પન્ન થયેલ શંકાનો પ્રત્યુત્તર મેળવવામાટે શુભ્ર આહારકશરીર મનાવે છે. અને જે તીર્થંકર ભગવાનની પાસે મેકલી પેાતાને સંશય ટાળે છે, આ આહારકશરીર બનાવતી વખતે પ્રબલતાએ ઉદીરણાકરવર્ડ ઉદયમાં લાવી ઘણા આહારક પુદગલાને અકાળે ક્ષય કરવામાં આવે તેને આહારકસમુક્થાત કહે છે કેવલીસમુદ્ઘાંત જે કેળી ભગયાને નામ-ગોત્ર અને વેદનીય એ ત્રણ કર્મની સ્થિતિ આયુષ્ય કરતાં વધારે
