________________
૩૧૮
શ્રાવકનાં બાર વતે યાને. જુગાર રમતા હતા. તેમાં કોઈ વિષયમાં વધે થતાં એક જુગારીએ તેને મર્મસ્થાનમાં છરીથી માર્યો. વૃષભદત્તને ખબર પડતાં તે ત્યાં આવીને તેને ઉપચાર કરવા માટે પોતાના ઘરે લઈ જવા લાગ્યો. પણ તે ન ગયો. તેથી ત્યાં જ તેને અનશન આપીને નમસ્કાર, મંત્રને પાઠ આદિ આરાધના કરાવવાપૂર્વક આરાધક બનાવ્યો. તે મરીને જબૂદ્વીપને. સ્વામી ચક્ષનિકાયમાં અનાદત નામને યક્ષ થયો. આ યક્ષ પોતાના ભત્રીજા નંબૂસ્વામીની ભવિષ્યમાં થનારી કલ્યાણોની શ્રેણિને સાંભળીને હર્ષના અતિરેકથી આ પ્રમાણે નૃત્ય કરે છે. ફરી શ્રેણિકે ભગવાનને પૂછ્યું: હે ભગવંત! વિદ્યુમ્નાલિ દેવના પૂર્વભવના ગુરુ અને અન્યભવના ભાઈ સાગરદત્તસૂરિ દીક્ષા પાળીને ક્યાં ગયા? ભગવાને કહ્યું એ મહાત્મા નિર્મલ કેવલજ્ઞાનને પામ્યા પછી વિશિષ્ટ ભવ્ય જીવસમૂહને પ્રતિબંધ પાડીને સર્વકર્મો દૂર થતાં મોક્ષપુરીમાં ગયા. અહીં પ્રસ્તુતમાં ઉપયોગી શિવભવનો સંબંધ કહીને સંક્ષેપથી જંબુસ્વામીનું ચરિત્ર કહ્યું, એનો વિસ્તાર જંબૂ નામના ચરિત્રથી (== જે બૂચરિત્ર નામના ગ્રંથથી ) જાણો. [૩૯]. ઉપભેગ–પરિભંગ કરવામાં ગુણદ્વાર કહ્યું. હવે એનું જ યતનાદ્વાર કહે છે –
जत्थ बहूणं घाओ, जीवाणं होइ भुज्जमाणमि ।
तं वत्थु वज्जेज्जा, अइप्पसंग च सेसेसु ।। ८० ॥ ગાથાર્થ – જે વસ્તુ વાપરવામાં ઘણા જીવોનો વિનાશ થાય તે વસ્તુનો ત્યાગ કરે અને બાકીની વસ્તુઓમાં અતિશય આસક્તિને ત્યાગ કરે.
ટીકાર્થ – ત્રસજીથી સંસક્ત ફલ વગેરેને ખાવામાં ઘણું જીવોને નાશ થાય, આથી તેવી વસ્તુ જ ખાવાની છોડી દેવી જોઈએ, અને જીવથી સંસક્ત ન હોય તેવી. અલ્પ પાપવાળી પુષ્પ, ફલ વગેરે વસ્તુઓમાં અતિશય આસક્તિ (=રાગ) ન કરવી. જોઈએ. [૮૦]. હવે અતિચારદ્વાર કહે છે –
सच्चित्तं पडिबद्धं, अपउलदुप्पउलियं च आहारं।
तुच्छोसहीण भक्खणमिह वजे पंच अइयारे ।। ८१॥ ગાથાથ:-શ્રાવક ઉપભેગ–પરિભેગ પરિમાણવ્રતમાં સચિત્ત આહાર, સચિત્તપ્રતિબદ્ધ આહાર, અપક્વ આહાર, દુષ્પક્વ આહાર અને તુચ્છ ઔષધિ ભક્ષણ એ પાંચ અતિચારનો ત્યાગ કરે.
ટીકાથ– ઉપભેગ-પરિભેગ પરિમાણવ્રતને લેનારા શ્રાવકે ઉત્સર્ગથી નિરવદ્ય
