________________
૪૬
શતકસંદોહ
કહેવાયો છે. એમાં મન-વચન-કાયાના ભાવોની શુદ્ધિ દ્વારા થતો વૈરાગ્ય, નિશ્ચયસ્વરૂપ વૈરાગ્ય છે. ૪
૪
ववहारवेरग्गं जं, पररंजणकयम्मि किज्जइ य । तं पि हु कोडाकोडी-वारं लद्धं च जीवेण ॥ ५ ॥
જે બીજાઓને ખુશ કરવા માટે (આનંદિત કરવા માટે) થતો વૈરાગ્ય (કહેવાતો એવો વૈરાગ્ય) તે વ્યવહારરૂપ વૈરાગ્ય છે આવો વૈરાગ્ય તો ખરેખર આ સંસારમાં જીવે ક્રોડો વાર પ્રાપ્ત કર્યો.પ
अहवा वि होइ दुविहं, निसग्गुवएसभेयसंभिन्नं । संवेगं सिवकारण-भूयं परमत्थजुत्तीए ॥ ६ ॥
અથવા તો પરમાર્થની યુક્તિથી મોક્ષના કારણભૂત એવો સંવેગ વૈરાગ્ય નિસર્ગથી અને ઉપદેશથી એમ બે પ્રકારે પણ થાય છે. ૬
निसग्गं ( खलु ) दुभेयं, बाहिरपच्चयं अबाहिरं चेव । पत्तेयबुद्धसिद्धाण, सयंसंबुद्धाण तं जाण ॥ ७ ॥
નિસર્ગવૈરાગ્ય પણ (૧) બાહ્યનિમિત્તથી અને (૨) બાહ્યનિમિત્ત વગર- એમ બે પ્રકારે થાય છે. પ્રત્યેકબુદ્ધ મહાપુરુષોને બાહ્ય નિમિત્તથી વૈરાગ્ય થાય છે. સ્વયંસંબુદ્ધ મહાપુરુષોને બાહ્યનિમિત્ત વગર વૈરાગ્ય થાય છે.
उवएसं वेरग्ग- जुयभेयविसुद्धमुत्तमं सुत्ते । बहुसवणमबहुसवणं, सुगुरुसमीवे हवइ तं च ॥ ८ ॥
આગમોમાં વિશુદ્ધ, ઉત્તમ અને ઉપદેશથી થતો વૈરાગ્ય પણ બે પ્રકારે કહ્યો છે. (૧) સદ્ગુરુ પાસે ઘણો ઉપદેશ સાંભળી વૈરાગ્ય થાય તે બહુશ્રવણ વૈરાગ્ય (૨) થોડો ઉપદેશ સાંભળી વૈરાગ્ય થાય તે અબહુશ્રવણ વૈરાગ્ય. ૮
તે
