________________
પ્રાકથન सज्झाय समो नत्थि साहणा पहो ।
સ્વાધ્યાય જેવો સાધના – આરાધનાનો બીજો કોઈ માર્ગ નથી અર્થાત્ સ્વાધ્યાય એ જ ઉંચામાં ઉંચો (શ્રેષ્ઠમાં શ્રેષ્ઠ) સાધનાનો માર્ગ છે.
પ્રભુ શ્રીમહાવીરદેવને શ્રીગૌતમ ગણધરમહારાજાએ પૂછ્યું - ભગવન્સ્વાધ્યાયથી જીવ શું લાભ પામે ? .
પ્રભુ શ્રી મહાવીરદેવે કહ્યું : “ગૌતમ ! સ્વાધ્યાયથી જીવ જ્ઞાનાવરણીયાદિ સલ કર્મનો ક્ષય કરે છે.'
આ સંવાદ ઉપરથી આપણે એક પ્રકારના ચોક્કસ નિર્ણય ઉપર આવ્યા છીએ કે, જીવને આંધળો બનાવનાર, દુઃખી કરનાર, મોહ મૂઢ બનાવનાર, રસ્તે રખડતા ભિખારી જેવો બનાવનાર.... કર્મોનો ક્ષય કરવાનું ધારદાર શસ્ત્ર સ્વાધ્યાય છે.
આ શતકસંદોહ ગ્રંથમાં દશ શતકોનો સમાવેશ થાય છે. તેના સ્વાધ્યાયથી પ્રાપ્ત થનારા આનંદ-પરમાનંદનું વર્ણન તો કોઈ કેવળજ્ઞાની મહાપુરુષ કદાચ કરી શકે. સ્વાધ્યાયયોગી ભવ્ય જીવો એનો આનંદ અનુભવવા છતાં મુંગા માણસની જેમ એનું કશું જ વર્ણન ન કરી શકે. સંસારથી વિરક્તિ, વિષયોની અનાસક્તિ, સંવેગની વૃદ્ધિ, બોધિની દુર્લભતા, યોગની સિદ્ધિ, ધ્યાનની મગ્નતા, સમતા અને સમાધિરસનો અનુભવ અને છેલ્લે વૈરાગ્યરસનું પાન કરાવતા દશ શતકોના સંચયરૂપ ગ્રંથનું સંક્લન કરવાની ઘણા સમયથી ઈચ્છા હતી. કારણ કે આ ગ્રંથોનું વારંવાર પઠન, પાઠન, ચિંતન પરિશીલન કરવાથી આત્મા આત્મરમણતા' કરી શકે છે. અનુભવજ્ઞાનનું અમૃતપાન કરી શકે છે. તેથી એના વિનિયોગની એક શુભેચ્છા-મહેચ્છા જાગી હતી તે આજે પૂર્ણ
થઈ.
લિ. વિજયમિત્રાનંદસૂરિ
