________________
૧૧૨
શતકસંરોહ
મોહપ્રતિકારની ભાવના :
चिंतेजा मोहम्मि, ओहेणं ताव वत्थुणो तत्तं । - ૩Mાય - વય - ધ્રુવનુર્ય, અવગુત્તી સમ્ર તિ છે ૭૨ છે
મોહના ઉદયમાં સામાન્યથી વસ્તુમાત્ર ઉત્પાદ-વ્યય-ધ્રૌવ્યયુક્ત છે; એમ તે તે પ્રસંગે થતા અનુભવથી યુક્તિપૂર્વક સારી રીતે વિચારવું.
૭૧
અનુભવયુક્તિનું સામાન્ય સ્વરૂપ : नाभावोच्चिय भावो, अतिप्पसंगेण जुजइ कयाइ । ण य भावोऽभावो खलु, तहासहावत्तऽभावाओ ॥ ७२ ॥
અભાવ ક્યારેય ભાવસ્વરૂપને પામતો નથી કેમ કે એવું થાય તો અતિપ્રસંગ દોષ આવે. તે જ રીતે ભાવ પણ અભાવને (સત્ અસને) પામતો નથી કેમ કે તથા પ્રકારના સ્વભાવનો તેમાં અભાવ છે. ૭૨
સ્વપક્ષની સિદ્ધિ : एयस्स उ भावाओ, णिवित्ति-अणुवित्तिजोगओ होति । उप्पायादी णेवं, अविगारी वाणुहवविरोहा ॥ ७३ ॥
તથાસ્વભાવવાળી વસ્તુની નિવૃત્તિ અને અનિવૃત્તિ થતી હોવાથી ઉત્પાદાદિ પરિણામો થાય છે. તેથી યુક્તિપૂર્વક વિચારતાં સાબિત થાય છે કે - આત્મા એકાંતે અવિકારી નથી. (તેમ એકાંતે વિકારી પણ નથી.) કેમ કે અનુભવમાં વિરોધ આવે છે - એવું માનવું અનુભવ વિરુદ્ધ છે. ૭૩
