________________
યોગશતક
યોગસાધનાનો આ ઉપાય ઉપયોગી છે. તથા પ્રવૃત્તયોગીને આગળ કહેવાશે તે ઉપાય શ્રેષ્ઠ જાણવો. ૫૧
भावणसुयपाढो, तित्थसवणमसतिं तयत्थजाणम्मि । तत्तो य आयपेहण - मतिनिउणं दोसवेक्खाए ॥ ५२ ॥
ભાવના, શ્રુતપાઠ, તીર્થસ્વરૂપ આચાર્યાદિ પાસે અનેકવાર શાસ્ત્રાર્થશ્રવણ અને ત્યારબાદ રાગ, દ્વેષ, મોહ-આ દોષોની અપેક્ષાએ ખૂબ કાળજીપૂર્વક પોતાના આત્માનું નિરીક્ષણ કરવું. ૫૨
रागो दोसो मोहो, एए एत्थाऽऽयदूसणा दोसा । कम्मोदयसंजणिया, विण्णेया आयपरिणामा ॥ ५३ ॥
રાગ-દ્વેષ-મોહ એ આત્માને દૂષિત કરનારા દોષો છે અને તે કર્મોદયજનિત આત્માના પરિણામરૂપ છે. ૫૩
કર્મનું સ્વરૂપ ઃ
कम्मं च चित्तपोग्गल रूवं जीवस्सऽणाइ संबद्धं । मिच्छत्तादिनिमित्तं णाएणमतीयकालसमं ॥ ५४ ॥
૧૦૦
?
મિથ્યાત્ત્વાદિ (મિથ્યાત્ત્વ-અવિરતિ-કષાય અને યોગ) હેતુઓ દ્વારા એ કર્મ જીવસાથે અનાદિકાળથી સંબદ્ધ છે. જેમ અતીતકાળ અનાદિ છે, તેમ કર્મનો સંબંધ પણ અનાદિ છે. ૫૪
अणुभूयवत्तमाणो, सव्वो वेसो पवाहओऽणादी ।
जह तह कम्मं णेयं, कयकत्तं वत्तमाणसमं ॥ ५५ ॥
જે એકવાર વર્તમાન રૂપે હતો તે સમગ્ર ભૂતકાળ, જેમ પ્રવાહથી અનાદિ છે; તેમ કર્મ પણ વર્તમાનકાળની જેમ કૃતક એટલે કર્મરૂપે નવું બંધાયેલું હોવા છતાં પ્રવાહથી અનાદિ છે. ૫૫
