________________
૯૬
શતક સંદોહ
કર્મપ્રકૃતિનો અધિકાર નિવૃત્ત થાય છે અને તેથી યોગનું અધિકારીપણું પ્રાપ્ત થાય છે. કર્મનો અને જીવનો ઉપરોક્ત સ્વભાવ માનવામાં ન આવે તો બંધ-મોક્ષ આદિ ઘટી શકે નહિ. ૧૧
एयं पुष निच्छयओ, अइसयणाणी वियाणए णवरं । इयरो वि य लिंगेहिं, उवउत्तो तेण भणिएहिं ॥ १२ ॥
પૂર્વોક્ત યોગનું અધિકારીપણું નિશ્ચયથી કેવળજ્ઞાની જ જાણી શકે અને બીજા છદ્મસ્થજીવો કેવલી કથિત યથોક્ત ચિહ્નોવડે જ્ઞાનોપયોગવાળા બની અનુમાનથી જાણી શકે છે. ૧૨
અપુનર્બઘકનું લક્ષણ : पावं न तिव्वभावा कुणइ, ण बहुमन्नइ भवं घोरं । . उचियट्ठिई च सेवइ, सव्वत्थ वि अपुणबंधोत्ति ॥ १३ ॥
(૧) જે તીવ્ર-સંક્લિષ્ટ ભાવથી પાપ ન કરે (૨) ભયંકર એવા સંસારમાં ગાઢ આસક્તિ ન રાખે. અને (૩) સર્વ ધર્માદિ કાર્યોમાં ઉચિત વ્યવસ્થા જાળવે અર્થાત્ ઔચિત્યપૂર્વક માર્ગાનુસારી પ્રવૃત્તિ કરે, તે અપુનબંધક છે. ૧૩
સમ્યગ્દષ્ટિનું લક્ષણ : सुस्सूस धम्मराओ, गुरुदेवाणं जहासमाहीए । वेयावच्चे णियमो, सम्मदिठिस्स लिंगाइं ॥ १४ ॥
(૧) ધર્મ સાંભળવાની ઇચ્છા (૨) ધર્મરાગ - ધર્મ પ્રત્યે પ્રીતિ તથા (૩) દેવ અને ગુરુની યથાસમાધિએ વેયાવચ્ચ - સેવાનો નિયમ એ સમ્યગ્દષ્ટિનાં ચિહ્નો છે. ૧૪
ચારિત્રીનાં લક્ષણો : मग्गणुसारी सद्धो, पण्णवणिजो कियापरो चेव । गुणरागी सक्कारंभ - संगओ तहय चारित्ती ॥ १५ ॥
