________________
શુદ્ધ દ્રવ્યાર્થિક નયથી સમજ વ્યવહારે એવા આઠ પ્રદેશ ઉધાડા છે, તેવા એનેક પ્રદેશ ખુલ્લા કરવા અચલ-અડગ પર્વત જેવું તેમાં ધ્યાન લગાવીએ તે તેવા થઈ શકીએ. માટે શબ્દોમાંથી વિચાર સમજાય, અને વિચાર પર મનન કરતાં આત્મભાવને અનુભવ થાય, એ અનુભવ કાયમ રહેતા રહેતા જેનું ધ્યાન તેવા આ પણે થઈએ. હા પરંતુ એવા ક્રમે ચાલનારા કેટલા તે હવે પછીના લેકમાં આવે છે.
અનુભવ વડે તરવ ર જાણનારા કેટલા? केषां न कल्पनादी शास्त्रकीरानगाहिनी स्तोकास्तत्त्वरसास्वाद-विदोऽनुजवजिव्हया. ॥१०॥
અનુવાદ–જેની તેની કલ્પના રૂપી કડછી શાસ રૂપી દૂધ પામાં બુડતી નથી, કારણકે અનુભવરૂપી જીભ વડે તવ રૂપી આ સ્વાદ જાણનારા થડા છે. •
વિવર્થ-શાસ્ત્ર છે તે ખીરના જેવું મીઠું પરંતુ તેનો આસ્વાદ ચેડા લેનાર છે. જે તે આરિસા જેવું, પરંતુ તેમાં પિતાને જેનારા થડા છે. છે તે દીવા જેવું પરંતુ બરોબર આંખ ઉઘાડી દેખનારા થડા છે.
ઘણા માણસે તે શાસ્ત્રના નામ જાણનારા પણ નથી. થોડાઓને જ તેમના પુરાં નામ પણ આવડે છે. થોડાંએજ તેમનાં દર્શન પણ કર્યા છે, તે પછી તેના રહસ્ય રસના આસ્વાદ લેનારાની તે વાત જ શી કરવી ? જેને નામ આવડે છે, એવામાંથી ઘણાજ છેડા વાંચી શકે છે, વાંચનારામાંથી છેડાજ તેને સમજી શકે છે, સમજનારામાંથી થોડાજ પિતાને દરેક વાત લાગુ પાડી પિતાનું સ્વરૂપ એળખી શાસ્ત્રમાં કહેલી વાતનો પિતે પણ અનુભવ કરી લઈ શાસ્ત્ર વિષે પિતાની જ્ઞાનપૂર્વક પૂર્ણ શ્રદ્ધા કરવા પ્રયત્ન કરે છે.
શાસ્ત્રને દૂધપાકની ઉપમા આપી તેમ અનુભવને છહાની ઉપમા આપી..
આંખે અક્ષર વાંચવાથી શાસ્ત્ર રૂપી દૂધપાક ચખાતે નથી. અને શબ્દો સમજવાથી શાસ્ત્ર રૂપી દૂધપાક ખવાતું નથી. કલ્પનાએ વાક્ય ગ્રહણ કરવાથી શાસ્ત્ર રૂપી દૂધપાક જમાત નથી, પરંતુ જે તે ગ્રહણું થાય છે તો તે ડાથી. મનન કરી નિદિધ્યાસ કરાય છે તે તે છેડાથી, અને બીજી જીભથી નહિ પણ અનુભવ રૂપી જીભથી આસ્વાદ લઈ શકે છે તે તે પણ થોડા જ
