________________
૧
चारित्रमनोरथमाला ४ अपत्यरक्षणार्थं च कृताः । स्वकृतोपसर्गाणामपि चत्वारः प्रभेदास्ते चैवं - १ स्वयं घट्टनतः २ स्तम्भनतः ३ श्लेषणतः ४ प्रपाताच्च अथवा १ वातरोगपीडया २ पित्तरोगपीडया ३ कफरोगपीडया ४ एतेषां त्रयाणां प्रकोपेनार्थात् सन्निपातेन सञ्जाताः । एवं देवादिकृतैः षोडशभेदैभिन्नं 'उग्गउवसग्गवग्गं' उग्राणामुपसर्गाणां वर्ग समुदायं 'अभग्गचित्तो' त्ति अभग्नचित्तः - स्थिरचित्तः, 'सहिस्सामि' सहिष्यामि, कर्मक्षयस्यानन्यं कारणं मत्वा न तु परवशतयेत्यर्थः । अयमत्रैदम्पर्यार्थः - अपराधिजीवानां प्रति करुणातिशयं विना तथा च भवकोटिसञ्चितानां कर्मणां क्षयस्यैकलक्ष्यं विनोग्राणामुपसर्गाणां वर्गस्याभग्नचित्तेन सहनं दुःशक्यमित्यस्य मनोरथस्यै-दम्पर्यार्थः।
अपराधिनं प्रत्यपि करुणाभरमन्थरं दृष्टिं कदा व्यापारयिष्यामीति मनोरथं प्रकाशयति -
શરીરાદિના ઘટ્ટનથી ર.થાંભલા વગેરે સાથે અથડાવાથી, ૩. શરીરાદિને ઘસવાથી અને ૪. ઝંપાપાત વગેરે કરવાથી અથવા ૧. વાયુના રોગની પીડાથી ૨.પિત્તના વિકારથી ૩.કફજન્ય પીડાથી ૪. આ ત્રણેના પ્રકોપથી અર્થાત્ સન્નિપાત થવાથી.
આ રીતે દેવો. આદિ દ્વારા થતા-કરાતા ૧૬ પ્રકારના ઉગ્ર ઉપસર્ગ - સમુદાયને, કર્મક્ષયનું અનન્ય કારણ માનીને પરવશતા કે દીનતા રહિતપણે સ્થિર ચિત્તવાળો થઈ ક્યારે સહન કરીશ?
આ મનોરથનો ઔદંપર્યાર્થ એ છે કે-અપરાધી જીવો પ્રત્યે અત્યંત કરુણાભાવ ન હોય, કરોડો ભવોમાં ઉપાર્જેલાં કર્મોનો નાશ કરવાનું લક્ષ્ય ન હોય, તો આ આકરા ઉપસર્ગોનો સમૂહ સ્થિર ચિત્તવાળા થઈને સહન કરવો દુઃશક્ય છે. ૨૪.
પોતાને મારી નાખવા તૈયાર થયેલા અપરાધીને પણ કરુણાથી નીતરતી દૃષ્ટિથી જોવાનો મનોરથ પ્રકાશિત કરે છે.
