Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www. kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अनुयोगचन्द्रिका टीका सूत्र १९९ वाणमंतरादीनां शरीरावगाहनानिरूपणम् २०९
टीका- 'वाणमंतराणं' इत्यादि --
व्याख्या निगदसिद्धा । ग्रैवेयकानुत्तरोपपातिकानां देवानामुत्तरक्रियाया अमावादेकं भवधारणीयं शरीरं बोध्यमिति । तत् अतुलमपाणं मृच्यङ्गुलादिभेदेन त्रिविधं बोध्यम् । व्याख्या पूर्ववद् बोध्या । एतदुपसंहरन्नाह तदेतदुरसेधाङ्गुलमिति । सू० १९९॥
मोटी जो नभः प्रदेश श्रेणी है उसका नाम सूच्यङ्गुल है। सूची को सूची से गुणा करने पर प्रतराङ्गुल बनता है। सूची से गुणित प्रतर घनगुल कहलाता है। (एएसिणं सूई अंगुलायरंगुलघणंगुलाणं कयरे करेहिंतो अप्पे वा बहुए वा तुल्ले वा विसेसाहिए वा ?) हे भदंत ! सूच्यङ्गुल, प्रतरांगुळ, घनाङ्गुल इनमें कौन किनसे अल्प है? कौन किनसे बहुत हैं ? कौन किनसे तुल्य हैं ? तथा कौन किनसे विशेषाधिक हैं ?
उत्तरः- (सव्वथोवे नई अंगुले, पयरंगुले असंखेज्जगुणे, घणंगुले असंखेज्जगुणे) इनमें सबसे कम सूच्यङ्गुल है सूच्यंगुल से असंख्यातगुणा धर्नागुल हैं । (से तं उस्ले हंगुले) इस प्रकार यह उत्से घाँगुल का स्वरूप है ।
भावार्थ - इस सूत्र द्वारा सूत्रकारने वानव्यतर, ज्योतिष्क एवं वैमानिक देवों की अवगाहना कितनी है ? यह बात कही है । व्यन्तर,
અ‘ગુલ લાંબી તેમજ એક પ્રદેશ. માટી જે નભ પ્રદેશ શ્રેણી છે તેનું નામ સૂચ્ચ'ગુલ છે. સૂચીને સૂચી વડે ગુણિત કરવામાં આવે તે પ્રતરાંગુત્ર અને छे सूचीथी गुणित प्रतर धनांशु उडेवाय छे. (एकक्षिणं सूई अंगुलपयरं गुल
गुळाणं कयरे करेहिंतो अप्पे वा बहुए वा तुल्ले वा विसेसाहिए वा १) हे ભદત ! સૂચ્યુ'ગુલ, પ્રતરાંગુલ, ઘનાંગુલ આમાંથી કાણુ દાનાથી અલ્પ છે? અને કાણુ કેાનાર્થી મહત્ છે? કાણુ કાની ખાખર-તુલ્ય છે? તેમજ કેણુ કેાનાથી વિશેષાધિક છે ?
उत्तर - ( सव्वधोत्रे सूई अंगुले, पयरंगुळे असंखेज्जगुणे, घनंगुले असंखेज्जगुणे ) આમાં સૌથી કમ સૂચ્ય શુલ છે. સૂચ્ચ ગુલથી અસંખ્યાતગણેા પ્રતરાંગુલ છે અને प्रतरांशुद्धथी असण्यात धनांगुप्त है (से तं उस्सेहंगुले) या प्रमाणे मा
ઉત્સેઘાંગુલનુ' સ્વરૂપ છે. ભાવા—આ સૂત્ર વડે સૂત્રકારે યાનન્યતર, જયેાતિક અને વૈમાનિક દેવાની અવગાહના કેટલી છે? આ વાત સ્પષ્ટ કરી છે. વ્યતર અને જ્યંતિક દેવાની અવગાહના અસુરકુમારની જેમ છે. વૈમાનિક દેવાની પણ
अ० २७
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 020967 |
| Book Title | Anuyogdwar Sutram Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Kanhaiyalal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1968 |
| Total Pages | 928 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_anuyogdwar |
| File Size | 21 MB |