________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अनुयोगचन्द्रिका टीका सूत्र १२७ नैगमध्यवहारसंमतार्थपदनिरूपणम्
५४५
आनुपूर्व्यः । एकसमयस्थितिका अनानुपूर्व्यः । द्विसमयस्थितिका अवक्तव्यकानि । सेवा नैगमव्यवहारसम्मता - अर्थपदमरूपणता । एतस्याः खलु नैगमव्यवहारयोरर्थ मरूपणतायाः किं प्रयोजनम् ? इति प्रश्नः । उत्तरयति - एतया खलु नैगमव्यवहारसम्मार्थरूपणतया नैगमव्यवहारयोः कीर्त्तनता क्रियते ॥ १२॥ स्थितिवाले जितने भी परमाणु आदि से लेकर अनंताणुक पर्यन्त तक के स्कंधात्मक द्रव्य विशेष हैं वे तथा संख्यात असंख्यातसमयकी स्थितिवाले परमाणुरूप द्रव्य से लेकर अनंताणुक पर्यन्त तक के जितने भी द्रव्य विशेष हैं वे सब पहुवचनान्त आनुपूर्वी शब्द के वाच्यार्थ हैं। (एग समययाओ अणाणुपृथ्बीओ) तथा जितने भी एक परमाणुरूप द्रव्य से लेकर अनंताणुक पर्यन्त तक के द्रव्य विशेष एक समय की स्थितिवाले हैं वे सब बहुवचनान्त अनानुपूर्वी शब्द के वाच्यार्थ हैं। (दुसमपट्टियाओ अवन्तव्ययाई) तथा दो समय की स्थितिवाले जितने भी ये पूर्वोक्त द्रव्य हैं वे सब बहुवचनान्त अवक्तव्यक शब्द के वाच्यार्थ हैं, (से तं गमववहाराणं अस्थपयपरूवणथा) इस प्रकार नैगमव्यवहारनवसंमत अर्थपदप्ररूपणता है। (एयाएणं मेगमववहाराणं अत्थपयपरूथire किं पओयण)
प्रश्न- इस नैगमव्यवहारनयसंमत अर्थपदप्ररूपणता का क्या प्रयोजन है ?
(ति समय दियाओ भाणुपुव्वीओ) त्रयु समयनी स्थितिवालां बेटसां પરમાણુ આદિથી લઇને અનતાણુક પર્યન્તના સ્કન્ધાત્મક દ્વવ્યવિશેષા છે, તેમને તથા સખ્યાત, અસંખ્યાત સમયની સ્થિતિવાળા પરમાણુરૂપ દ્રવ્યથી લઈને અન તાલુકા પન્તના જેટલાં દ્રવ્યવિશેષ છે તેએ બહુવચનાન્ત આનુપૂર્વી શબ્દના વાચ્યાય રૂપ છે.
(एग समयट्टिइयाओ भणाणुपुव्वीभो ) तथा मे परमायु द्रव्यभी લઈને અનંતાણુક પન્તના જેટલાં દ્રવ્યવિશેષા એક સમયની સ્થિતિવાળા છે, તેઓ બધાં બહુવચનાન્ત અનાનુપૂર્વી શબ્દના વાચ્યા રૂપ છે.
(दुसमय ट्ठइयाओ अब सव्वगाई) तथा मे समयनी स्थितिवाणां बेटसां પૂર્વોકત દ્રવ્યા છે, તે બધાં બહુવચનાન્ત વકતવ્યક શબ્દના વાગ્યાથ ३५ ४. ( से तं गमववहाराणं अत्थपयपरूवणया) नैगमव्यवहार नयसभित અ પદપ્રરૂપણુતાનું આ પ્રકારનું સ્વરૂપ છે.
प्रश्न- (एयाएणं णेगमबवहाराणं अत्थपयपरूवणाए कि पओयणं १) मा नैगमવ્યવહાર નયસ'મત અર્થ પદપ્રરૂપણતાનું પ્રત્યેાજન શું છે ?
अ० ६९
For Private and Personal Use Only