Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अनुयोगवन्द्रिका टीका सूत्र १२१ अधोलोक क्षेत्रानुपूर्वीनिरूपणम्
टीका- 'अहो कोअखेाणुपृथ्वी' इत्यादि ।
-
"
अधोलोक क्षेत्रानुपूर्वी हि पूर्वानुपूर्व्यादि भेदैस्त्रिविधा प्रज्ञप्ता । तत्र पूर्वानुपूर्वी - नारक जीवनिवासस्थानातिरिक्तस्थानेषु इन्द्रनीलादि बहुविधरश्नानां प्रभायाः सत्वात् प्रथमा नरकपृथिवी रत्नमभेत्युच्यते । द्वितीया शर्करामभा । इयं हि शर्कराणाम्-उपलखण्डानां प्रभावत् प्रभावश्वेन शर्कराप्रभेत्युच्यते । तृतीया - वालुकाममा । वालुकायाः सिकतायाः प्रभावत् प्रभावत्वेनैषा वालुकाममेत्युच्यते । एवमेत्र-पङ्कस्य = ' कीवड ' इति छोकमसिद्धस्य, धूमस्य= ' धूंआ' इति लोकप्रसिद्धस्य, तमसः=अन्धकारस्य कृष्णद्रव्यस्य तमस्तमसः = महान्धकारस्य निबिडकृष्णवर्णद्रव्यस्य च प्रभावत् प्रभावत्वेन तत्तत्पृथिवी पङ्कप्रभा, धूमप्रभा, तमःप्रभा, तमहै उसका नाम रत्नप्रभा इसलिये हुआ है कि नारक जीवों के निवास स्थानों के अतिरिक्त स्थानों में वहां इन्द्रनील आदि अनेक प्रकार के tea की कान्तिका सद्भाव है। शर्कराप्रभा नाम की जो द्वितीय भूमि है उसकी प्रभा शर्करों - पाषाण खंडों की प्रभा जैसी है । वालुकाप्रभा नाम की जो तृतीय भूमि है उसकी कान्ति रेत की प्रभा के समान है । inप्रभा नाम की चौथी भूमि है उसकी प्रभा कीचड़ की प्रभा के समान है। धूलप्रभा नाम की पांचवी भूमि की प्रभा धूम्र की प्रभा जैसी है । तमः प्रभा नामकी छट्ठी भूमि की प्रभा कृष्ण द्रव्यरूप जो अंधकार है उसकी प्रभा के जैसी है । और जो सातवीं भूमि तमस्तमःप्रभा है, उसकी कान्तिगाढ कृष्ण द्रव्यरूप जो महधिकार है उसकी कान्ति जैसी है इस प्रकार पूर्वानुपूर्वी में रत्नप्रभा शर्कराप्रभा, वालुकाप्रभा, पंक નિવાસસ્થાન સિવાયનાં સ્થાનામાં ઈન્દ્રનીલ આદિ અનેક પ્રકારનાં રત્નાની કાન્તિને સદ્ભાવ છે. બીજી નરકપૃથ્વીની કાન્તિ કાંકરાએની કાન્તિ જેવી હાવાથી તેનું નામ શાપ્રભા છે. ત્રીજી નરકપૃથ્વીની કાન્તિ રેતીની કાન્તિના જેવી હાવાથી તેનુ' નામ વાલુકાપ્રભા છે. ચાથી પૃથ્વીની પ્રભા પક (કાદવ)ના જેવી હાવાથી તેનુ' નામ પંકપ્રભા પડયુ છે. પાંચમી પૃથ્વીની પ્રભા ધુમાડાના જેવી હાવાથી તેનુ' નામ ધૂમપ્રભા પડયુ છે. છઠ્ઠી પૃથ્વીની પ્રભા કૃષ્ણદ્રવ્ય રૂપ અંધકારના જેવી હેાવાથી તેનું નામ તમઃપ્રભા છે. સાતમી પૃથ્વીની ક્રાન્તિ ગાઢ—અતિશય કુષ્ણુદ્રવ્ય રૂપ મહાન્ધકારની કાન્તિ જેવી હોવાથી તેનું નામ તમસ્તમઃપ્રભા છે આનુપૂર્વી માં આ ક્રમે સાતે પૃથ્વીના उपन्यास थाय छे.
For Private and Personal Use Only
| SR No. | 020966 |
| Book Title | Anuyogdwar Sutram Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Kanhaiyalal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1967 |
| Total Pages | 864 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_anuyogdwar |
| File Size | 25 MB |