Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ઘૂંટ
अनुयोगद्वारसूत्रे
त्वेन विवक्षितम्, आनुपूर्वीद्रव्यस्य तत्र सश्वेऽपि तस्याज्याधान्येन विवक्षणात्, अनानुपूर्व्यवक्तव्यकयोस्तु प्राधान्येन विवक्षणादिति श्रतोऽत्र देशोनो लोकोऽत्र विवक्षितइति । उक्तं च
" महापुण्गे वय अवतन्त्रगणाणुपुव्विद वाई । जसोगाढाई तद्देसेणं स लोगूणो " ॥ १ ॥
छाया - महास्कन्धाऽऽपूर्णेऽपि च अवक्तव्यकाऽनानुपूर्वीद्रव्याणि । यद्देशावगाढानि तद्देशेन स लोकोनः ॥ इति ।
ननु यद्येवं तर्हि द्रव्यानुपूण्यमपि सर्वलोकव्यापित्वमानुपूर्वोद्रव्यस्य यदुक्तं तद् विरुध्यते, अनानुपूर्व्यवक्तव्यकद्रव्याणामनवकाशत्वेन तत्राप्यभाव प्रतीतिऐसे भी आ जाते हैं कि जो अवक्तव्यक द्रव्य के विषयरूप से विवक्षित हो जाते हैं। इन एक और दो प्रदेशों में आनुपूर्वी द्रव्य का भी सद्भाव रहता है तो भी अप्रधान होने से उसकी वहां विवक्षा नहीं होती है। अनानुपूर्वी और अवक्तव्यक इन द्रव्यों की ही प्रधानता होने से विवक्षा की जाती है। इसलिये आनुपूर्वी द्रव्य एक आनुपूर्वी द्रव्य की अपेक्षा से देशोन लोक में अवगाहित कहा गया है। यही बात उक्तंच"महाखंधा पुण्णेविय इत्यादि" करके इस गाथा द्वारा प्रकट की गई है।
शंका- यदि यही बात है कि एक अनानुपूर्वी द्रव्य क्षेत्रानुपूर्वी में देशोन लोक व्यापी है फिर द्रव्यानुपूर्वी में भी यही बात माननी चाहियेपरन्तु वहां ऐसी बात नहीं मानी गई है वहां तो आनुपूर्वी द्रव्य को सर्व लोक व्यापी कहा गया है। क्षेत्रानुपूर्वी में अनानुपूर्वी द्रव्य को सर्व
પણ ખાકી રહેશે કે જેમાં અવકતવ્યક દ્રશ્યના અવગ હું સાઁભવી શકશે તે એક અને એ પ્રદેશેામાં આનુપૂર્વી દ્રવ્યને પણ સદ્દભાવ રહે છે, છતાં પણ તે ત્યાં અપ્રધાન હાવાને કારણે તેની વિવક્ષા અહીં કરી નથી અનાનુપૂર્વી અને આવકતવ્ય, આ એ કન્યાની જ ત્યાં પ્રધાનતા હાવાથી તેમની જ વિવક્ષા કરવામાં આવી છે. તેથી જ એવું કહેવામાં આવ્યું છે કે આનુપૂર્વી દ્રવ્યના એક આનુપૂર્વી દ્રશ્યની અપેક્ષાએ વિચાર કરવામાં આવે તેા તેની અવગાહના દેશાન લેાકમાં છે. એજ વાતને महाखंधा पुण्णेविय " ઇત્યાદિ સૂત્રપાઠ દ્વારા અહીં પ્રકટ કરવામાં આવી છે.
66
શકા-જો એક આનુપૂર્વી દ્રવ્ય ક્ષેત્રાનુપૂર્વીમાં દેશેાન (દેશ ન્યૂન) લાકવ્યાપી હોય, તા દ્રવ્યાનુપૂર્વીમાં પણ એવી જ વાતના સ્વીકાર થવા જોઇએ પરન્તુ દ્રવ્યાનુપૂર્વીમાં એવી વાતને સ્વીકાર કરવાને બદલે આનુપૂર્વી ત્યને સલાકવ્યાપી કહેવામાં આવેલ છે. ક્ષેત્રાનુપૂર્વીમાં આનુપૂર્વી દ્રવ્યને
For Private and Personal Use Only
| SR No. | 020966 |
| Book Title | Anuyogdwar Sutram Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Kanhaiyalal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1967 |
| Total Pages | 864 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_anuyogdwar |
| File Size | 25 MB |