Page Text
________________
યોગદષ્ટિ વ્યાખ્યાનો ભાગ-૩ અનંતા ક્ય, આ મહાન આર્યકુલ-જૈનકુળમાં ભખારવો અને માંગણિયો બની રહ્યો છે? મરતાં અવતાર મળ્યો, એમાં ઉમદા ઉદાર સ્વભાવ ન જે અવશ્ય છૂટી જ જવાની, અને અંતકાળે જે મનને કેળવી લઉં તો મારા જેવો મૂર્ખ કોણ? અને શુદ્ર- ઠારવાની નહિ, પણ બાળવાનીકેમકે એનો વિયોગ કૃપણ-ટૂંકી દૃષ્ટિવાળું દિલ રાખ્યા કરી દિલને- દુઃસહ્ય હોય છે, એવી ચીજો ખાતરઝંખના કરવાની ચિત્તને શી એવી પ્રસન્નતા મળે છે? કશી નહિ. અને યાચા-ભીખ માંગ્યા કરવાની? પરિણામે તો લોકમાં શો એવો જશ પણ મળે છે? ત્યારે અને પરલોકે રોવરાવનારા એવા જડ પદાર્થોની પરભવમાટે અહીં અનેકવાર કરેલ ક્ષુદ્ર વિચારો, ક્ષુદ્ર ઝંખના અને પ્રાર્થના શા સારું કરું? આ ઝંખના બોલ, શુદ્ર વ્યવહારના કુસંસ્કારોના બંડલ લઈને હોય છે, એટલે જ કોઈ દિવસ આત્મહિતની ઝંખના ચાલવાનું થશે ત્યારે ભવાંતરે મારા આત્માની કેવી નેલગન નથી થતી. માટે એની સામે આત્મગુણોની દુર્દશા?
આત્મસુકૃતોની જ ઝંખના રાખું, લગન રાખું, એ (૨) લાભરતિ - લાભરતિ એટલે મેળવવા મથું. મફતિયાકે સસ્તા નવનવા લાભ મેળવવામાં ભારે (૩) દીન : દીન એટલે સર્વત્ર રતિ- હર્ષ, તેથી જ યાચાશીલ-માગણિયા વૃત્તિ અકલ્યાણદર્શી. બધે જ એને અકલ્યાણ એટલે કે જ હોય. ક્યાંક કશુંક ઇષ્ટ દેખે, અને જો લાગે કે દુઃખ-કષ્ટ-તકલીફ જ દેખાય. વેપાર કરતો હોય, માગતાં મળે એવું છે, તો ઝટ માગ્યા વિના નહિ ત્યાં આ જ વિચારે ઘરાકો કેવા અનાડી આવે છે! રહે. આ પણ ભવાભિનંદીપણું સૂચવે છે. એને નોકર ક્યાં સરખી નોકરી કરે છે ! માલ કેવા ભવનો પૌદ્ગલિક વસ્તુઓનો જ આનંદ છે, તેથી ભેળસેળિયાને નકલી મળે છે!નોકરી કરતો હોય એ માંગ્યા કરવામાં એને શરમનહિ. સંકોચનહિં. તો આ જુએ કે શેઠ કેવા મિજાજી છે! કામ કેટલું
સાંસારિક વસ્તુઓનો તીવ્ર આનંદ ક્ષુદ્રતાદિની બધું કરાવે છે!નોકરબે, નેત્રણનું કામ કરાવવાનું ફોજ લઈ આવે છે.
ઘર સારું હોય છતાં વિચારે “રંગ કેવા ઝાંખા પડી એ શુદ્ર ય બને, માંગણિયો ય બને, જેની ગયા છે! હવા-અજવાસનું ક્યાં ઠેકાણું છે !' તેની ચાપલુસી અને ખોટી ખુશામત પણ કરે. જમવા બેસે તો પાપડ આવ્યો, પણ ચટણી ક્યાં ભવની આસક્તિ ભૂંડી, દીનહીન બનાવે, મનથી છે? પાણી પીવા મળે ત્યાં પાણી ઠંડુ પણ ગ્લાસ દુખિયારો બનાવે. પછી એમાં ભવભ્રમણાનો ભય કેવો બુધા જેવો છે?’ એમ મનને ઓછું ને ઓછું નહિ, અહીં પણ લોકનિંદાનો ભય નહિ. જ આવ્યા કરે. આ બધી હૈયાનીદીનતા છે. એનાથી
પાલીતાણામાં વર્ષો પહેલાં એક કુંઠિયો હતો, એને જીવનમાં નિસાસા નિરાશા હતાશા જ લમણે પાસે પૈસા હતા, છતાં તળેટિયેથી યાત્રિકોની એકેક લખાયેલા હોય. કોઈ પ્રેમથી બોલાવતો હોય, તો ગાડી પાછળ પોતાનો એક ઠુંઠો હાથ બતાવી દયા માને કેવો માયાચાર કરે છે! ત્યારે જોનબોલાવે, ઉપજાવી “હે બાપા! એક પૈસો આપો.’ એમ તો માને કેવો અભિમાની છે! કેવો ગૂઢ દિલનો દયામણા અવાજે બોલતો ગાડી પાછળ દોડતો છે! મેંઢો મેઢો પૈસા સારા કમાયો, તોય આ જ ચાલે. શું આ? લાભારતિ.
વિચાર છે કે ઇન્કમટેક્ષ કેટલો બધો લાગશે ! આ લાભરતિ’ ટાળવા શું કરવું? તાત્પર્ય, બધે જ અધુરું-ખોટું-ખરાબ દેખાયા આ વિચારવું કે જીવ ! શેના લાભમાટે કરે. એટલે જેટલું સારું છે, અનુકૂળ છે, એનાપર
| SR No. | 020954 |
| Book Title | Yogdrushti Samucchay Part 03 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhuvanbhanusuri, Padmasenvijay |
| Publisher | Divyadarshan Trust |
| Publication Year | 2000 |
| Total Pages | 342 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 40 MB |