Page Text
________________
244
યોગદષ્ટિ વ્યાખ્યાનો ભાગ-૩ જઇએ, એટલે આર્તધ્યાનમાં આવી જવાના, ને લાગે છે, કેમકે એટેવાયેલું નથી. તેથી મનનેતે-તે પછી આ પીડા દેવા બદલ સાપપર ક્રોધ આવી સાધનામાં ખેંચીને લાવવું પડે છે. કેમકે એ ગયો, તો રૌદ્રધ્યાનમાં પણ આવી જવાના. આમાં યોગબાહ્ય વાતોમાં ભટક્વાના ટેવવાળું છે. તેથી પ્રભુ કે પ્રભુપૂજાના સારાપણાના ભાવ ક્યાં બની શકે કે દેરાસર આવતા, કે ગભારા સુધી રહેવાના?
પહોંચતા મન ભટકતું હોય, પછી સામે ભગવાનની આ જ રીતે અન્ય સગાવગેરેના મરણવખતે પ્રતિમાદેખાય, ત્યારે સ્તુતિવગેરે માટે કે દર્શન માટે એ મરી ગયાનો શોકહૈયામાં ઘાલ્યો, તો મરનારના મનને લાવવું પડે છે. આમ શરુઆતમાં યોગસારાપણાના ભાવનહીં આવે, સારાપણાના ભાવ ક્રિયામાં મનને લાવવું પડે છે, આ સાધક અવસ્થા સુકૃતના ભાવ સાથે જોડાયેલા છે. એને કરેલા છે. પછી એ કિયા-યોગમાં જ મન વસી જાય સુકૃતના ભાવ યાદ આવે, તો એના સારાપણાના સહજ જામી જાય, તો એ યોગની સિદ્ધ અવસ્થા ભાવ મનમાં જાગે.
ગણાય. આ વ્યક્તિ પછી દહેરે જાવા મન કરે, નાગકેતુને સાપ કરડ્યો, ત્યારે કેવળજ્ઞાન ત્યારથી દર્શનમાં જ ચિત્તવાળો હોવાથી ચોથાણું થયું, કેમકે મરવાના કે સાપ ખરાબના હલકા (=ઉપવાસનું) ફળમેળવે. એમને એમ મન વિના વિચાર મનમાં લાવવાના બદલે અરિહંતવગેરેના ઉપડી જાવ, તોન મળે. આદર્શનાદિ ક્રિયામાં સિદ્ધ અને પોતાની પ્રભુપૂજા વગેરે સુકૃતના વિચારને જ થયેલાને પછી ઘર-ઉપાશ્રય-બજારમાં પણ સતત હૈયામાં સ્થાન આપ્યું. એમાં વીતરાગ થઈ મન પ્રભુ દર્શનમય જ રહે. એ દર્શન હટે જ નહીં. કેવળજ્ઞાન પામી ગયા.
આ રીતે સાધુને ઈર્યાસમિતિ વગેરેના પાલનમાં સમતાભાવ લાવવો છે? તો કષ્ટમાં સહિષ્ણુતા પહેલા મનભાવવું પડે, એ સાધકની અવસ્થા. પછી કેળવો! જે કષ્ટમાં કષ્ટને જૂએ, તે બીજાને દુષ્ટતરીકે વારંવાર પાલન કરતાં જવાથી એના સંસ્કાર ગાઢ પણ જોવાનો. તેથી તેની સહિષ્ણુતા ઊડી જવાની. થતાં જાય, પાવર વધતો જાય. પછી એ સમિતિઓ સમતા ક્યાંથી આવે?
સિદ્ધ થઇ જાય. પછી બેસવું, ઉઠવું, દરેક ક્રિયામાં દરેક સાધના બહારનું છોડી અંદરનું સાધવા સહજ જોવા-પ્રમાર્જવાનું આવી જ જાય. આ માટે છે. જો બીજાની દુષ્ટતા જોવા જઈને, તો પાછું સિદ્ધયોગી અથવા નિષ્પન્નયોગી કહેવાય. આવા બહારમાં જવાનું થાય, અને તો અંદરનું ચૂકાય. યોગીઓ કે જે પાંચમી દષ્ટિએ પહોંચી ચૂક્યા છે. ભગવાન મહાવીર સ્વામી સંગમની દુષ્ટતા જોવાન તેઓના લક્ષણ આપણે વિચારી રહ્યા છીએ. છેલ્લે ગયા, કેમ? બસ આજ સારુ, કે એમાં હું મારું જોયું કે મૈત્ર્યાદિભાવો- વિશેષથી ઉપેક્ષા ભાવ અંદરનું સાધવાનું ચુકી જઇશ.
વગેરેથી તે લોકપ્રિય હોય. તો વાત આ છે, અંદરનું સાચવવા, સમતા હવે આગળ કહે છેલાવવા, બીજાનું સારાપણું જ હૃદયમાં લાવો, અને (૧૬) દોષવ્યપાય દોષો પ્રત્યે ઉપેક્ષા રાખો. આ મિથ્યાદિભાવના દોષનો વિશેષથી અપાય = નાશ. દોષોનો પાયાપર ધર્મક્રિયા પાવરફુલ બને છે. અને એ વિશેષથીનાશએટલેજડમૂળથીનાશ, ફરીથી ઊભા વધતા યોગ સિદ્ધ થાય છે.
ન થાય, એવો નાશ. નિષ્પન્નયોગી બનેલાના દોષો અલબત્ત, પહેલા પહેલા મનને આ અઘરું આ રીતે નાશ પામેલા હોય. દોષોમાં મોટો દોષ છે
| SR No. | 020954 |
| Book Title | Yogdrushti Samucchay Part 03 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhuvanbhanusuri, Padmasenvijay |
| Publisher | Divyadarshan Trust |
| Publication Year | 2000 |
| Total Pages | 342 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 40 MB |