Page Text
________________
184
ચોગદષ્ટિ વ્યાખ્યાનો ભાગ-૩ કરવી જરુરી છે.
दिलक्षणेन, बीजाधानादिसम्भवस्तथाभवोકક્ષામુજબ દવા-ઉપદેશ द्वेगादिभावेन सानुबन्धो भवति तथातथोत्तरવૈદ્ય જેમ રોગીની કક્ષા જોઇ દવા આપે છે, ગુણવૃધ્યા - સર્વજ્ઞા તથા તેના પ્રકારેણ તણ્ય એમબાળાદિ જીવોના ભાવરોગ જોઈને કક્ષામુજબ ન જીતવતઃ તત તિરૂવા દેશના આપવી ઉચિત જ છે.
તેથી શું? તે બતાવે છેકલિકાળસર્વજ્ઞ શ્રી હેમચંદ્રાચાર્યએ સિદ્ધરાજ ગાથાર્થ ? આ સર્વજ્ઞોએ જેને જે રીતે જયસિંહની કક્ષા જોઇ એમને ઉપદેશ આપ્યો- સાનુબંધ બીજાધાન થવાનો સંભવ હોય, એ રીતે ‘તમારે બધાદેવ-ગુરુને માનવા-પૂજવા જોઇએ.’ જ એને એ પ્રકારની દેશના આપી છે. તો પરમહંત કુમારપાળની કક્ષા જોઈ ઉપદેશ ટીકાર્ય આ સર્વજ્ઞોએ જે પ્રાણીને નિત્ય આપ્યો- ‘અરિહંત જ દેવ છે, નિગ્રંથ પંચ- દેશનાઆદિ જે પ્રકારે તેવા પ્રકારના ભવોઢેગાદિ મહાવ્રતધારી જગુરુ છે.” આ જ દેવ,- આ જગુરુને ભાવથીતે-તે પ્રકારે ઉત્તરગુણોની વૃદ્ધિ થવા પૂર્વક માનવા-પૂજવા, બીજાને નહીં.’ આમ કેમ? તો સાનુબંધ બીજાધાન સંભવે, તે જ પ્રકારે તેને દેશના આ બંનેની કક્ષા અલગ હતી માટે. માટે જ લોભીને આપી. દાનની પ્રેરણા કરાયને, ખાઉધરાને તપનો ઉપદેશ
સત્રશંસા બીજ છે. અપાય. વિષય-લંપટ આગળ શીલધર્મપર ભાર વિવેચનઃ અહીં બીજાધાન શું? બીજે મુકવો જરૂરી છે, તો ચિંતાતુર આગળ ચિંતનાત્મક સત્વશંસાદિ આ સૂત્ર છે. જે ધર્મનું બીજ વાવવું ભાવધર્મ બતાવવો યોગ્ય છે. દેહપ્રેમીને ઊભા- હોય, તે ધર્મની પ્રશંસા કરવાથી એ ધર્મનું બીજ ઊભા ખમાસમણા દેવાની - વૈયાવચ્ચ કરવાની વવાય છે. ભગવાન મહાવીરસ્વામી જેવી ક્ષમા દેશના અપાય છે. તો ભણવામાં કાયરને ભણવાનો લાવવી છે, તો ઉપાય ક્યો? એ જ કે, ક્ષમાપ્રત્યે લાભ બતાવાય છે.
અહોભાવ લાવી ક્ષમાધર્મની અને તે ધર્મસિદ્ધઆમ કક્ષાભેદના કારણે દેશનાભેદ સંભવે જ ધર્મસાધકની પ્રશંસા કરો. છે. ઉપસ્થિત મુમુક્ષુની યોગ્યતા જોઈ કઈ રીતે ભગવાને છ મહીના સુધી સંગમે કરેલા એનામાં મોક્ષમાર્ગનું બીજાધાન થાય?’ આનક્કી ઉપસર્ગો સહન ક્ય છતાં ક્ષમા ધારણ કરી રાખી. કરી દેશના દેતા ગૌતમબુદ્ધ કે કપિલ વગેરેની લેશમાત્ર પણ ખોટો વિચારનર્યો. પ્રતિકૂળતાને સર્વજ્ઞતાપર આક્ષેપ કરવો યોગ્ય નથી. એ રીતે પ્રતિકૂળતા કરનાર ખરાબ છે, એવું મનમાં પણ દેશનાદેવાથી બીજાધાન થાય, તો એના પર અંકુર, આવવા દીધું નહીં. આ છે ક્ષમાની ક્ષા. “શરીરની ડાળ, પત્ર, ફૂલ, ફળ આવી શકે. માટે જ કહ્યું છે કે શાતા રહી કે નહી” આ જુએ તો ક્ષમા ન રહે. જેને જે રીતે બીજાધાન થાય, તે રીતે દેશના આપવી. ભગવાન આત્માની શાતાને જોતા હતાં. માટે ક્ષમા
દેશનાનો આરાય સાનુબંધ બીજાધાન રાખી. કેમકે ભગવાને જોયું કે આત્મા ઉપર જે अतः किमित्याह
કર્મરોગ લાગ્યો છે, તે આ ઉપસર્ગ સહવાથી મટી યસ્થયેન પ્રોr, વનાધાનાસિમવા રહ્યો છે. સાનુવન્ય મવચેતે, તથા તસ્ય પુતત: રૂકા જેમ ગૂમડા પર ડોક્ટર છરી મુકે છે, તો મજેથી
યસ્ય-પ્રાણનો, ચેન પ્રાણ-નિત્યાન- મુકાવા દેવાય છે, કેમકે છરીથી કાપકૂપ વિના
| SR No. | 020954 |
| Book Title | Yogdrushti Samucchay Part 03 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhuvanbhanusuri, Padmasenvijay |
| Publisher | Divyadarshan Trust |
| Publication Year | 2000 |
| Total Pages | 342 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 40 MB |