Page Text
________________
160
યોગદષ્ટિ વ્યાખ્યાનો ભાગ-૩ પણ એ સત્ત્વશાલી ટકી જાય છે. અઍકારી ભટ્ટા તેના કારણે અધીરતા આવે જ નહીં. પાસે સાધુ મહારાજ લક્ષપાક તેલ વહોરવા આવે આનાથી લાભ એ થાય છે, કે આત્યંતર છે. તે વખતે દેવ અદશ્યરૂપે અઍકારી ભટ્ટાના વિપ્ન કે જે પોતાના હાથની વાત છે, તે વિપ્ન તો ક્ષમાભાવની પરીક્ષા કરવા આવે છે. અત્ર્યકારી આવે જ નહીં. પોતે જાગૃત રહી, દિલ પરોવીનવકાર ભટ્ટાએ દાસીપાસે લક્ષપાક તેલ મંગાવ્યું. દાસી ગણે, તો બાહ્ય કોઈ પણ પરિસ્થિતિમાં પણ લઈને આવે છે. ત્યારે દેવપ્રભાવથી તેલનો બાટલો અંદરમાં નવકારની રટણા સતત ચાલુ જ રહે. મન હાથમાંથી છટકી ફૂટી જાય છે. દાનક્રિયામાં આ તેમાં ચોટલું જ રહે ! સ્થિરતાથી નવકાર જાપ ચાલુ વિઘ્ન આવ્યું.
રહે. પણ અચ્યુંકારી ભટ્ટાને એકબાજુ સુપાત્રદાન અનુષ્ઠાનના મહત્ત્વ, મહિમા, પ્રભાવને પ્રત્યે તીવ્ર અહોભાવ-પ્રતિભાવ છે, તો અપરાધી બરાબર જાણ્યા ન હોય, તો મન તેમાં સ્થિર થતું પ્રત્યે અદ્દભુત ક્ષમાભાવ છે. તેથી અકળાયા વિના નથી. અને અસ્થિરમને કરેલી ક્રિયા એટલે છારપર દાસીને બીજો બાટલો લઇ આવવા કહ્યું... દેવ લિપણની ક્રિયા! એમાં હૃદય ભળેજ નહી! પછી પ્રભાવથી દાસીના હાથેથી છટકી એ બાટલો પણ એ અનુષ્ઠાનનો લાભ ફોતરા ખાંડવા જેવો મળે! ફૂટી ગયો. આજ પ્રમાણે ત્રીજો બાટલો પણફૂટ્યો. આની સામે અનુષ્ઠાનનું મહત્ત્વ, એનો દાસી રડવા બેઠી. અઍકારી ભટ્ટાએ આશ્વાસન મહિમા, એનો પ્રભાવવગેરે જાણી, મન દઈનેઆપ્યું. પોતે ચોથો બાટલો લઈ આવ્યા. શીલ- સ્થિરચિત્તેએજ અનુષ્ઠાન થાય, તો લાભ અપરંપાર ક્ષમા અને અપૂર્વ દાનપ્રીતિના પ્રભાવે દેવ આ મળે. એ અનુષ્ઠાન કરતાં કરતાં થાક લાગે નહીં, બાટલો ફોડી શક્યો નહીં. દાનક્રિયા પૂર્ણ થઈ. મન કંટાળે નહીં, બીજે જવા લલચાય નહીં. ભરત
આ છે અવિપ્ન. અવિનવિપ્નનો અભાવ. ચક્રવર્તીએ અનિત્ય ભાવનાપર મન લગાડી દીધું. આ બે રીતે, કાં તો વિઘ્નો આવે જ નહીં, અથવા સ્થિર કરી દીધું. માત્ર રૂપ નહીં, આ છ ખંડ પણ આવેલા વિપ્નોને ઓળંગી જાય. કદાચ તેવી રહેવાના નથી, કાયા પણ રહેવાની નથી, એવા પરિણતિવશથી-કર્મસંયોગે બાહ્યદષ્ટિથી વિપ્નના અનિત્યતાના ચિંતનમાં ચઢી ગયા, સ્થિર થઇ ગયા, કારણે તે પ્રવૃત્તિ ન થાય – અટકી જાય, તો પણ તો કેવળજ્ઞાન પામી ગયા. પ્રસંગનાનો હતો. બાહ્ય ભાવ અખંડ હોવાથી ભાવથી તો એ પ્રવૃત્તિ અખંડ ક્રિયા ખાસ કરી ન હતી, પણ અંદરનું મન જાગૃત જ રહે છે. માટે અનુષ્ઠાન પર ભાવ ઉછળતો ભાવ હતું. કામ થઈ ગયું. ‘જો કાયાવગેરેને અનિત્યગણી હોવો ખુબ જરુરી છે. મનને એ વાત બરાબર ભરત ચક્રવર્તી પોતાના મનને અનિત્યભાવનામાં સમજાવી દીધી હોય, કે ભાઈ! વિષયોની વેઠ સ્થિર કરી શક્યા, તો મારું ક્યું સ્થિર છે, કાયમી અનંતીવાર કરી. અને દુઃખમય સંસારમાં રખડ્યો. છે, કે જેથી તે બધામાં મન લઇ જઇ મારા અનુષ્ઠાનમાં હવે તું આત્મહિતકર અનુષ્ઠાનમાં દિલ દઈને લાગી અસ્થિરતા, ચંચળતા લાવું!' ઇત્યાદિ ભવ્ય જા... ભગવાને બતાવેલી એક એક યિાપર અહો! અનિત્યાદિભાવનાઓ પર કરેલી વિચારધારા અને અહો!થીનીતરતું હૈયુબનાવી છે, જેથી કંટાળવાનું પ્રત્યેક અનુષ્ઠાનમાં જામેલી પ્રીતિના બળે આપણે - થાકવાનું આવે જ નહીં! કિયામાં જ એવો આનંદ અવશ્ય વિદ્ગોના ડુંગરોને ઓળંગી શકીએ. ઊભો કરી દે, કે જેથી ક્રિયાના ફળની અપેક્ષા અને વિનો જો પ્રતિકૂળ હોય, તો ત્યાં કર્મ
| SR No. | 020954 |
| Book Title | Yogdrushti Samucchay Part 03 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhuvanbhanusuri, Padmasenvijay |
| Publisher | Divyadarshan Trust |
| Publication Year | 2000 |
| Total Pages | 342 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 40 MB |