Yogdrushti Samucchay Part 03

SR No.: 020954
Original Sutra Author: N/A
Author: Bhuvanbhanusuri, Padmasenvijay
Publisher: Divyadarshan Trust
Publication Year: 2000
Total Pages: 342
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 40 MB

Page 166

લૌકિકદેવોની ભકિતમાં વિવિધતાનો હેતુ
151
તેઓ એ બાહ્યભાવમાં ઉપકારી બનતા લૌકિક મિત્રનીRITલેવર્ન લાવનારા દેવોને આરાધે છે.
तस्मात्कारणात् तत्साधनोपायः-संसारिલૌકિકદેવોની ભક્તિમાં વિવિધતાનો હેતુ કેવસ્થાનHધનોપાયો નિયમશ્વિત્ર પર્વ હિમતિ अत्रैव हेतुमाह
इदमेव वस्तु लोकप्रसिद्धोदाहरणद्वारेणाह-न संसारिणां हि देवानां यस्माच्चित्राण्यनेकधा। भिन्ननगराणांस्याद्-भवेत् एकं वर्त्म कदाचन, तथा स्थित्यैर्ययप्रभावाद्यैः स्थानानि प्रतिशासनम् ॥११३॥ तद्भेदानुपपत्तेरिति॥११४॥
સંસારિ દિ દેવાનાં-તોપતાવીનાં આમ હોવાથી... યાન્નિત્રા-જાણિ અને વધા-વૈઃ ગાથાર્થ તેથી જ તેના સાધનનો ઉપાય પ્રારા હૈ: નીત્યાદ-વૈિશ્ચર્થvમાવાવૈ અવશ્ય ચિત્ર જ હોય. ક્યારેય પણ ભિન્નનગરોનો માલિશકત્સિનાધિપરિગ્રહ, રથનાનિ- રસ્તો એક હોતો નથી. વિમાનાવનિ પ્રતિશાસન-શાસનં પ્રતિ બ્રહ્માડું- ટીકાર્ય તેથીજ સંસારીદેવોના સ્થાન પ્રાપ્ત त्रैविध्यानुभेदात्॥११३॥
કરવાના ઉપાયો અવશ્ય ચિત્ર = અનેક પ્રકારના અહીં હેતુ બતાવે છે
જ હોવાના. આજ પદાર્થને લોકપ્રસિદ્ધ દષ્ટાંત દ્વારા ગાથાર્થ જેથી પ્રતિશાસન સંસારી દેવોના બતાવે છે – અલગ-અલગનગરોનો રસ્તો ક્યારેય સ્થિતિ, ઐશ્વર્ય, પ્રભાવાદિથી વિચિત્ર અનેક પણ એક નથી હોતો, કેમકે જો રસ્તો એક જ હોય, પ્રકારના સ્થાનો છે.
તો નગરો અલગ હોવા સિદ્ધ ન થાય. ટીકાર્ય બ્રહ્માણ્ડના ઉર્ધ્વ-અધો-મધ્ય વિવેચનઃ આમ સંસારી દેવોના આયુષ્યએમ ત્રણ ભેદ છે. આ પ્રત્યેક ભેદમાં લોપાળાદિ સત્તા-પ્રભાવવગેરે તર-તમભાવવાળા છે. તેથી સંસારીદેવોના આયુષ્ય, ઐશ્વર્ય, પ્રભાવાદિ-આદિ જ એ દેવસ્થાનો પ્રાપ્ત કરવાના ઉપાયો પણ તીવ્રશબ્દથી સહજ રૂપવગેરે લેવાના છે. આ કારણોથી મંદ આદિરૂપે અલગ-અલગ જ હોવાના. તેથી જ અનેક પ્રકારના વિમાનઆદિ સ્થાનો છે. તે-તે દેવોને રીઝવવાના ઉપાયો પણ અલગ - વિવેચનઃ સંસારી દેવોના સ્થાન જૂદા-જૂદા અલગ હોવાના. છે, જેમકે જૂદી જૂદી દિશાના જુદા જુદા લોકપાળ- જૂદા-જૂદાનગરોમાં જવાના રસ્તા એક નથી વગેરે દેવો છે. દેવોના સ્થાન વિષયમાં જૂદા જૂદા હોતા. અનેક રસ્તાઓની ભૂલભૂલામણીમાં ધર્મોની માન્યતા પણ જુદી-જુદી છે. એ દેવોના અટવાઈ જવાનું પણ બને. વળી, ઘડીમાં આ દેવને સ્વરૂપમાં પણ વિવિધતા છે, અને તે તે ધર્મોની તો ઘડીકમાં બીજા દેવને રીઝવવાનું મન થાય. અને દેવો પ્રત્યે કલ્પનારૂપે પણ ઘણી વિવિધતાઓ છે. કોઇ એક ઉચિત આદર્શ પણ નજરસમક્ષ આવે નહીં. એ જ પ્રમાણે જૂદા જૂદા દેવોની તાકાત-
ઈચ્છાપૂર્તિનું સ્વરૂપ પ્રભાવક્તા પણ જુદી-જુદીમાની છે, તે-તે દેવોની તથT-- રૂચિ અંગે પણ ઘણી વિવિધતા જોવા મળે છે. તેથી છાપૂનિ વળિ નોવેરિત્રમિશ્વેિતા તેઓની ભક્તિ એકરૂપ બનતી નથી.
नानाफलानि सर्वाणि द्रष्टव्यानि विचक्षणैः ॥११५॥ यस्मादेवम्--
इष्टापूर्तानि कर्माणि-वक्ष्यमाणलक्षणानि तस्मात्तत्साधनोपायो नियमाच्चित्र एव हि। लोके-प्राणिगणे चित्राभिसन्धितः कारणात् किमि