________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૨૨
ધર્મ જ એક શરણ્ય માની પ્રયોજનવશ કરાતો ધર્મ આ યોગદષ્ટિ સમુચ્ચય ગ્રન્થના પ્રારમ્ભાશના અહિત કરનાર નથી. કારણ કે ચરમાવર્નમાં આવી વ્યાખ્યાનોમાં તથા તે પછી પ્રગટ થનારા બીજા ગયા હોય તેઓને ચારિત્ર, યાવત્ મોક્ષ સુધીના ભાગોમાં જિજ્ઞાસુ મુમુક્ષુઓને સ્વાધ્યાયની સુંદર લાભોનું કારણ છે.
સામગ્રી મળશે, તેમજ મોક્ષમાર્ગે પ્રગતિ કરવાની જો સાંસારિક પ્રયોજનના આશયથી તપાદિ ધર્મ નાગર્ભિત ઉત્તમોત્તમ પ્રેરણાઓ પ્રાપ્ત થશે, તેમાં કરવાનું વિધાન માત્ર મુગ્ધ જીવોને જ ઉદેશીને હોત કોઈ શંકા નથી. તો શું શ્રી પુષ્પમાલાના રચયિતાને તથા શ્રી પ્રાન્ત એક વાત પૂજય ઉપાધ્યાયજી મહારાજના શ્રાદ્ધવિધિકારને એ ખબર ન હતી ? કે જેથી એમણે શબ્દોમાં કહીએ તો (જુઓ નરહસ્ય પૃષ્ઠ ૨૩૪) સર્વ શ્રાવકોને ઉદ્દેશીને ધંધો કરવા જતી વેળા સમુચિત “દુબુદ્ધિઓની વાસના શાસ્ત્રમાંથી દૂષણો શોધી ઇષ્ટ લાભના પ્રયોજક શ્રી પંચપરમેષ્ઠી સ્મરણાદિ કાઢવામાં તત્પર બને છે, જયારે બુદ્ધિવાળા વાચકો કરવાનું વિધાન કર્યું ? શું એમને ખબર ન હતી કે દપર્યના જાણકાર હોઈ (ગ્રન્થ વાંચનથી) આનંદિત સાંસારિક કાર્યોની લાલસા મારનારી છે? શું એમને થાય છે. તેવા જે કોઈ હોય તેઓને અમારા ખબર ન હતી કે જ્ઞાનીઓએ વિષાનુષ્ઠાન - નમસ્કાર.'' ગરાનુષ્ઠાન અને અનનુષ્ઠાનને “અસદું અનુષ્ઠાનો’ શાસ્ત્રકારોનો એવો આમ્નાય છે કે ઉપદેશ કર્યા તરીકે જણાવીને એનો નિષેધ કર્યો છે ? શું એમને પછી તેમાં કદાચ કાંઈક અનાભોગથી કે ગેરસમજથી ખબર ન હતી કે અર્થકામ પરમાર્થથી અનર્થભૂત છે, પણ જિનાજ્ઞા-વિપરીત કથન થઇ ગયું હોય તો છેલ્લે એમ જ્ઞાનીઓએ કહ્યું છે? આ બધી ખબર હોવા છતાં જરૂર મિચ્છામિ દુક્કડમ્ દઈ દેવો. સ્વ. પૂજયપાદ તેઓએ શ્રાવકોને ઉદ્દેશીને ધંધામાં લાભ મેળવવા જતાં પરમ ગુરુદેવ આચાર્યદેવ શ્રીમદ્ વિજય વગેરેમાં શ્રી પંચપરમેષ્ઠી ભગવંતનું સ્મરણ કરવા કેમ પ્રેમસુરીશ્વરજી મહારાજ સાહેબ પણ આ હકીકત જણાવ્યું?
ઉપર અવારનવાર ખૂબ ભાર આપતા કહેતા હતા કે જ્ઞાનીઓએ કરેલા જુદા જુદા નયને અનુસરતાં પ્રરૂપણાશુદ્ધિ માટે એ પરમ આવશ્યક છે. હવે જો વિધાનો પ્રત્યે જ્ઞાનીઓએ આપેલા દાંતોને ઉદ્દેશીને બોલું કે લખું છું અને એમાં કાંઇક વૈપરીત્ય હોય તે કોઇ ઝેર ખાઈને બચી જાય એટલે ઝેર ખાવાનું માટે બીજા મિચ્છામિ દુક્કડમ્ દે તો એનાથી મને કોઈ કહેવાય ?' આવા આવા કુતર્કોનો ઉપયોગ કરવામાં લાભ નથી – એ માટે તો મારે જ મિચ્છામિ દુક્કડ શાસ્ત્રો અને શાસ્ત્રકારોની અવગણના થાય માટે એવા માગવો જોઇએ. એટલે, કુતર્કોનો ઉપયોગ નહિ કરવો જોઇએ.
આ પ્રસ્તાવનોદિના આલેખનમાં જિનાજ્ઞા પુજયપાદગુરુદેવશ્રીની નિશ્રામાં રહેવાથી આવી વિપરીત મારાથી કાંઈ પણ લખાયું હોય -વિચારાયું સુંદર જાણવા મળેલી શાસ્ત્રલક્ષી વાતો ખરેખર પૂજય હોય, તો તે બદલ મિચ્છામિ દુક્કડ દેવા સાથે ગુરુવર્યશ્રીની સર્વનયોની સંમત વસ્તુ પ્રતિપાદન સજજનોને પ્રાર્થના કે એમાં જે કાંઇ વૈપરીત્ય હોય તે કરવાની કુશળતા તરફ લક્ષ દોરી જાય છે.
સૂક્ષ્મબુદ્ધિથી તપાસીને તેનું પરિમાર્જન કરે.
શાસ્ત્રકારવ્યાખ્યાનના અંતે સ્વયં મિચ્છામિ દુક્કડમ્ દેવાને બદલે પોતાનું વ્યાખ્યાન છપાવનાર એના માટે મિચ્છામિ દુક્કડ માગે આવી ગલત પરમ્પરા ક્યાંક ક્યાંક છેલ્લા ૫૦-૬૦ વર્ષથી શરૂ થયાનું જાણવા મળ્યું છે.
For Private and Personal Use Only