________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
श्रीस्थानाङ्गसूत्र सानुवाद ॥४१४॥
४ स्थानकाध्ययने उद्देशः २ संसारादि
आहार: सू०२९४
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
मूलार्थ:-चार प्रकारे संसार कहेल छे, ते आ प्रमाणे-नरकभूमिमां जq तद्प नैरयिकसंसार यावत् देवलोकमां जq ते देवसंसार. चार प्रकारे आयुष्य कहेल छे, ते आ प्रमाणे-नैरयिकर्नु आयुष्य यावत् देवतुं आयुष्य. चार प्रकारे भव कहेल छे, ते आ प्रमाणे-नैरयिकना भवमा उत्पन्न थर्बु ते नैरयिकभव यावत् देवना भवमा उत्पन्न थर्बु ते देवभव. (सू० २९४) चार प्रकारे आहार कहेल छे, ते आ प्रमाणे-अशन, पान, खादिम अने स्वादिम. चार प्रकारे आहार कहेल छे,ते आ प्रमाणे-उपस्करसंपन्न-हिंग विगरेथी संस्कार करायेलो आहार, उपस्कृतसंपन्न-अग्निवडे पकावेलो आहार, स्वभावसंपन्न-पचाव्या सिवाय स्वभावथी सिद्ध द्राक्ष विगरे तेमज परियुषितसंपन्न-रात्रिमा राखवावडे बनेला दहिवडा विगरे आहार. (सू०२९५)
टीका:-'चउविहे ' इत्यादि० स्पष्ट छे. विशेष ए के-संसरवू ते संसार अर्थात् मनुष्यादि पर्यायथी नारकादि प. र्यायमा जवं. नैरयिकने योग्य आयु, नाम अने गोत्रकर्मनो उदय थये छते जीव नैरयिक कहेवाय छे. कर्वा छे के-" नेरइए णं भंते ! नेरइएसु उववजइ अनेरइए नेरइएसु उववजह? गोयमा ! नेरइए नेरइएसु उववजह नो अनेरइए नेरइएसु उववज इ" इति. हे भगवन् ! नैरयिक, नैरयिकोमा उत्पन्न थाय छे के अनैरयिक नैरयिकोमा उत्पन्न थाय छे ? उत्तर हे गौतम ! नैरयिक नैरयिकोमा उत्पन्न थाय छे परंतु अनैरयिक नैरयिकोमा उत्पन्न थतो नथी. ते हेतुथी नैरयिकर्नु संसरण-उत्पत्तिस्थानमा जर्बु अथवा अन्य अन्य अवस्थाने पामवं ते नैरयिकसंसार. अथवा जीवो जेमां संसरे छे एटले भटके छे ते गतिचतुष्टयरूप संसार. तेमां नैयिकनो अनुभव करातो नरक गति लक्षण अथवा परंपरा वडे चार गतिरूप संसार ते नरयिकसंसार. एम तियंचसंसार विगेरे जाणवा. उक्त स्वरूप संसार आयुष्प छते होय छे, माटे आयुः
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
४१४॥
For Private and Personal Use Only
