Sanskrit English Dictionary Part 02

SR No.: 020642
Original Sutra Author: N/A
Author: P K Gode, C G Karve
Publisher: Prasad Prakashan
Publication Year: 1958
Total Pages: 671
Language: Sanskrit, English
Classification: Dictionary
File Size: 24 MB

Page 541

विभ्रजिषु
1167
बिसम्
बिभ्रजिषु a. Wishing to try. -षुः Fire ; रुषा बिभ्रजिषु- ' -वासिन् (also बिलेबासिन् ) m. a snake. -शायिन् m. any प्रख्यं कपि बाणैरवाकिरत् Bk. 9.34.
| animal living in burrows. -स्वर्ग: the lower region, hell;
Bhag.5.24.8. बिम्बः , -म्बम् 1 The dise of the sun or moon; वदनेन निर्जितं तव निलीयते चन्द्रबिम्बमम्बुधरे Subhas%3 80 सूर्य, रवि बिलङ्गमः A serpent, snake. &c. -2 Any round or disc-like surface; as in fantaबिम्ब: &c. -3 An image, shadow, reflection; बिम्बादिवो
बिलेशयः 1 A snake; बिलेशयाधीशशरीरशायिनः Visnuस्थितौ बिम्बौ रामदेहात्तथापरौ Ram. 1.4.11; प्रभवति शुचिर्बिम्ब
mahimna 31; Abh. Chin. 1303. - 2 A mouse, rat; ग्राहे मणिर्न मृदां चयः U.2.4.-4 A mirror. -BA jar. -6
यत्र दन्दशकाः पञ्चमुखाः सप्तमुखा उपमृत्य प्रसन्ति यथा बिलेशयान्
Bhāg.5.26. 33. -3 Any animal living in burrows. -4 An object compared (opp. प्रतिबिम्ब to which it is compared).-7Astatue figureidol: हेमबिम्बनिभा सौम्या मायेव
A hare%3; बिलेशया वातहरा मधुरा रसपाकयोः Bhava. P. मयनिर्मिता Ram.6.12.14.-8A mould, matrix; यथा लोहस्य बिल्मम् Ved. 1A (broken) helmet. -2 Aslip, bit, निःस्यन्दो निषिक्तो बिम्बविग्रहम् (उपैति) Mb.14.18.9. -म्ब: A chip; सं सानु मामि दिधिषामि बिल्मैः Rv. 2.35. 12. -Comp. lizard. -बम् The fruit of a tree (which, when ripe is -ग्रहणम् understanding by degrees; Nir. 1.20. ruddy and to which the lips of young women are often compared); रक्ताशोकरुचा विशेषितगुणो बिम्बाधरालक्तकः M. 3. fagh 1 A pit. -% Particularly, a basin for water 53 पक्कबिम्बाधरोष्ठी Me.84; ef. N.2.24. -Comp.-ओष्ठ । round the foot of a tree (आलवाल). -3 The plant Asa (बिम्बो -म्बी-ष्ठ) having lips as ruddy or cherry as the |
Foetida. -Comp. -सू: a mother of ten children; बिल्लसू. Bimba fruit; दाक्षिण्यं नाम बिम्बोष्ठि बैम्बिकानां कुलव्रतम् M.4. दशपुत्रा स्यात् Sabdaratnakara. 14. (-ष्ठः) a lip like the Bimba fruit. -फल the Bimba. fruit; उमामुखे बिम्बफलाधरोष्ठे Ku. 3.67.
farea: A species of tree, Aegle Marmelos or wood
apple; its leaves are used in the worship of Siva. बिम्बकम 1 The dise of the sun or moon. -2 The -ल्वम् 1 The fruit of this tree%; बिल्वं बाल कषायोष्णं पाचन Bimba fruit. -3 A round form, roundness.
वह्निदीपनम् । संग्राहि तिक्तकटुकं तीक्ष्णं वातकफापहम् ॥ Bhava. P. बिम्बट: The mustard plant.
-2 A particular weight (= one pala ). -8 A small pond
or pool. -Comp. -दण्ड: an epithet of Siva. -पेशिका, farftafir 1 The disc of the sun or moon. -2 The -पेशी the shell of the Bilva fruit. -मध्यम् the flesh of Bimba plant.
the बिल्व fruit. -वनम् a thicket or wood of Bilva trees. faftara a. 1 Reflected, shadowed. -2 Pictured.
fare A place planted with Bilva trees. faftaraft The pupil of the eye.
बिल्कला A woman in travail. बिम्बिसार: N. of a king of Magadha, a contem- बिस् 4 P.(बिस्यति) 1 To go, move, -2 To incite, porary of गौतमबुद्ध.
drive or urge on, instigate. -8 To throw, cast. -4 To farra: The betel-nut tree.
split. -5 To grow. बिरुद:1A token worn on the arm or hand etc. बिसम् 1 The fibre of a lotus3 धृतबिसवलयावलिर्वहन्ती indicating excellence ; बिरुदैश्च ध्वजैरुच्चैः कोषेणापि च भूयसा Ki.10.24.-2 The fibrous stalk of a lotus 3 पाथेयमुत्सृज Siva. B. 10. 26. -2 A panegyric; पेठुश्च प्रथितामुच्चैबन्दिनो बिसं ग्रहणाय भूयः .4.15% बिसमलमशनाय स्वादु पानाय तीयम् बिरुदावालम् Siva B. 1.82%
B8e विरुद. -Comp. -घण्टा , Bh.3.22; Me.11; Ku.3.3734.29.-3 The lotus plant; -वादः proclamation; अद्वैतश्रीजयबिरुदघण्टाघणघण: San. न लिप्यते कर्मफलैरनिष्टेः पत्रं बिसस्येव जलेन सिक्तम् Mb.12.194.44. Digv.4.783; हनुमानिति कस्यचित् कपेरुपरि लोकस्य बिरुदवादबहुमानः -Comp. -ऊर्णा, -ऊर्णम् a lotus fibre; हृद्यविच्छिन्नमोङ्कारं Saugandhika-harana.
घण्टानादं बिसोर्णवत् Bhāg.11.14.34.-कण्ठिका,-कण्ठिन् m.
a small crane; अभिनवाभ्रलसद्बिसकण्ठिका Ram. Ch. 4.37. बिल 6 P., 100. (बिलति, बेलयति-ते) To split, cleave,
-कुसुमम्, -पुष्पम्, -प्रसूनम् a lotus; जक्षुर्विसं धृतविकासिbreak, divide.
बिसप्रसूनाः Si.5.28. -खादिका 'eating the fibres of a बिलम् 1 A hole, cavity, burrow; खननाखुबिल सिंहः... lotus'; N. of a play. -गुण: a string of lotus-fibre%; प्राप्नोति नखभङ्ग हि Pt.3.173 R.12.5%3 Ms. 10.49.-2A
बिसगुणनिगडितपादो जरठः Dk. 2. 1. -ग्रन्थिः 1 a knot gap, pit, chasm. -3 An aperture, opening, outlet. -4 on the stalk of a lotus (used for filtering water) -2
A cave, hollow. -B The hollow of a dish. -6 The a particular disease of the eyes. -छेद: a bit of the vagina. -ल: 1N. of उच्चैःश्रवस् , the horse of Indra. -2 fibrous stalk of a lotus. -जम् a lotus-flower, lotus.
A sort of oane. -Comp. -अयनम् a subterranean cave -तन्तुः the lotus-fibre. -नाभिःf. the lotus-plant (पद्मिनी). or cavern. -आकस् m. any animal that lives in holes. -नासिका a sort of erane. -प्रसूनम् a lotus-flower;
कारिन् m. a mouse. -योनि a. of the breed of उच्चैः- चक्षुबिसं धृतविकासिबिसप्रसूनाः.-मृणालम् a lotus-fibre. -वमन् श्रवसः यत्राश्वा बिलयोनयः Ku.6.39. -वास: a pole-cat. . a particular disease of eyelids.