Sanskrit English Dictionary Part 02

SR No.: 020642
Original Sutra Author: N/A
Author: P K Gode, C G Karve
Publisher: Prasad Prakashan
Publication Year: 1958
Total Pages: 671
Language: Sanskrit, English
Classification: Dictionary
File Size: 24 MB

Page 328

पणफरम्
986
पतलिका
........mani
tarimmmm
trade. -बाहुल्यम् prosperity of commerce; सस्यसंपत्पण्य- । मयि ते पादपतिते किंकरत्वमुपागते Pt. 4.7; 80 चरणपतितम् Me.1058 बाहुल्यमुपसर्गप्रमोक्षः ...... इति कोशवृद्धिः Kau. A. 2.7.26. - To fall (in a moral sense), lose one's caste, -भूमिः /. a warehouse. -वीथिका, -वीथी,-शाला 1a forfeit one's rank or position, fall off; परधर्मण जीवन् हि market. -2astall, shop. -संस्था the ware-house of . सद्यः पतति जातितः Ms. 10.973 8. 163 5. 1939.200%
BY.1. merchandise; Kau. A2.6. -होमः a sacrifice consisting 38. -8 To come down (as from heaven); पतन्ति पितरो of wares.
होषां लुप्तपिण्डोदकक्रियाः Bg.1.42.-7 To fall, be reduced to पणफरम् The second, eighth, fifth or eleventh house
wretchedness or misery; प्रायः कन्दुकपातेनोत्पतत्यार्यः पतनपि
Bh. 2. 123. -8 To go down into hell, go to perdition; (in a horoscope) from the लनराशि ; पणफरं द्वितीयाष्टपञ्चमै
Ms. 11.373 प्रसक्ताः कामभोगेषु पतन्ति नरकेऽशुचौ Bg. 16. 16. कादशं स्मृतम् Jyotistattvam.
-9 To tall, occur, come to pass, take place; लक्ष्मीर्यत्र qura: A kind of musical instrument, a small drum पतन्ति तत्र विवृतद्वारा इव व्यापद: Subhas. -10 To be or tabor; Bg. 1. 183; Si. 18.5% गुरु-पणव-वेणु-गुजाभरी......
directed to, light or fall upon (with loc.); प्रसादसौम्यानि Bk. 18.45.
सतां सुहृज्जने पतन्ति चक्षूषि न दारुणाः शराःS. 6.29. -11 To पणविन् m. N. of Siva.
fall to one's lot or share. -12 To be in, fall in or पण्ड् I.1 A. (पण्डते, पण्डित) To go or move. -II. 10
into. -Gaus. (पातयति-ते, पतयति rarely) 1 To cause to
fall down, descend or sink &e.; निपतन्ती पतिमप्यपातयत् U.(पण्डयति-ते) To collect, pile up, heap together.
R. 8. 38 ; 9. 61 ; 11. 76. -2 To let fall, throw or drop qug: A eunuch; weakling.
down, fell down (as trees &c.). -3 To ruin, overपण्डा 1 Wisdom, understanding. -2 Learning,
throw%3; व्यपदेशमाविलयितुं किमीहसे जनमिमं च पातयितुम् 5.5. science. -Comp- -अपूर्वम् non-occurrence of the results
21. -4 To shed as tears). -8 To cast, direct (as of fate.
the sight). -6 To dash or strike out. -7 To throw or
put in, cause to enter. -8 To bring to ruin or misfor. पण्डावत् a. Wise ; पण्डावदग्रिम Asvad. 6. -m. A learn
tune. 9 To depreciate, lower the value of anything; ed man.
अर्धतः पातिताः Bh. 2. 15. -10 (In arith.) To subtract, पण्डित . [पण्डा तारका० इतच् ] 1 Learned, wise ; स्वस्थे deduct. -11 To set in motion, set on foot. -Desid. को वा न पण्डितः. -2 Shrewd, clever. -8 Skilled in, pro- (पिपतिषति or पित्सति) To wish to fall. -II. 4 A. (पत्यते) ficient, skilful (generally with loc. or in comp.); मधु- Ved. 1 To be master of. -2 To rule, control. -3 To रालापनिसर्गपण्डिताम् Ku. 4. 16; 80 रतिपण्डित 4. 183; नयपण्डित
possess. -4 To be fit for, serve for (with dat.)-III. &c. -2: 1 A scholar, learned man, Pandita. -2 In- 10 U. (पतयति-ते) 1 To go, move. -2 To be master of cense. -3 An adept, expert. -Comp.-जातीय a. some
(intransitive). what clever. -मण्डलम्,-सभा an assembly of learned men. -मानिक, -मानिन्, also पण्डितमन्य a. faneying
पत 1.1 Cherished, well-fed, protected (पुष्ट ). -2
Flying, falling. -2: 1 Flying, flight. -2 Going, falloneself to be learned, a conceited person, a pedant who kancies himself to be a Pandita; रण्डे पण्डितमानिनि तूष्णीं
ing, alighting. -Comp. -I: 1 a bird ; Ms. 7. 23.-2 the
sun; पतगोऽसौ विभावसुः Mb.6. 12.45. भव Pt.4.100; अविद्यायामन्तरे वर्तमाना वयं धीराः पण्डितमन्यमानाः. -वादिन् a. pretending to be wise; रे रे पण्डितवादिनि पतक a. Falling, descending. -क: An astronomical नाशकसे प्रजल्पन्ती Pt. 1.392.
table. पण्डितक a. Learned, wise. -क: A learned man. पतङ्गः [पतन् उत्प्लवन् गच्छति गम्-ड नि.] 1 A bird; नृपः
पतझ समधत्त पाणिना N. 1. 124; Bv. 1. 17. -2 The sun; पण्डितिमन् m. Learning, scholarship, wisdom.
विकसति हि पतास्योदये पुण्डरीकम् U. 6. 123 Mal. 1.24; Si. पण्डिती/. Learning: प्रतिपत्तुमियत्तया जनो न किलासीदलमस्य 1. 12; R. 2. 15. -3 A moth, locust, or grass-hopper; पण्डि तीम् Sahendra. 2. 51.
पतझवदहिमुखं विविक्षुः Ku.3.6434.20%; Pt 3. 126. -4A पण्ड्रः (-कः)1 An eunuch; Mark. P.-2One affect
bee. -BA ball for playing with; योऽसौ त्वया करसरोजहतः ed by ana disease; Girvana.
971: Bhāg. 5. 2. 14. -6 Ved. A spark. -7 A devil.
-8 Quicksilver. -9 N. of Krisua -10 A horse. -11 A पत् I. 1 P.(पतति, पतित) 1 To fall, tall down, come
species of rice. -ङ्गम् 1 Quicksilver. -2 A kind of down, descend, drop down, alight; अवामुखस्योपरि पुष्पवृष्टिः ।
sandal wood. पपात विद्याधरहस्तमुक्ता R. 2.60%वृष्टिर्भवने चांस्य पेतुषी 10. 773
पतङ्गमः 1 A bird. -2 A moth; अलक्षितोऽनौ पतितः (रेणुः) पतति परिणतारुणप्रकाशः शलभसमूह इवाश्रमद्रमेषु S.1.313
पतङ्गमः Bhag. 7.8.24. Me. 107; Bk. 7.9; 21.6.-2 To fly, move through the air, Boar; हन्तुं कलहकारोऽसौ शब्दकारः पपात खम् Bk. 5. 100%; see Tassfat 1 A small bird. - A kind of small bee; पतत् below. -3 To set, sink ( below the horizon); सोऽयं पतङ्गिकानां पुच्छेषु त्वयेषीका प्रवेशिता । कर्मणस्तस्थ ते प्राप्तं फलमेतत्तपोसोमः पतति गगनादल्पशषमयूखैः 8.4.2.1. पतत्पतङ्गप्रतिमस्तपो- धन | Mb. 1. 108.11. -3 A bow-string; L.D. B.; also निधिः Si. 1.12.-4 To cast oneself at, throw oneself down, पतच्चिका; Girvana,