Sanskrit English Dictionary Part 02

SR No.: 020642
Original Sutra Author: N/A
Author: P K Gode, C G Karve
Publisher: Prasad Prakashan
Publication Year: 1958
Total Pages: 671
Language: Sanskrit, English
Classification: Dictionary
File Size: 24 MB

Page 155

782
तृतीयिन्
imania......man.mm
m
mmmmmmmmmmmmm............
तूषः Ved. The border of a garment.
। यत्र बाहादिकं व्यावर्त्यते तद्युद्धम् ' Mb. 23. 3. 20 com. -पूलिक तूष्णीक a. Silent, taciturn; भवत तूष्णीकाः Mk. 10. 30.
N. of a human abortion; Charaka 4.4.1. -पूली a
mat, seat made of reeds. -प्राय a. worth a straw, तूष्णीम् ind [तुष् बा० नीम् स्वरादि ] In silence, silently, worthless, insignificant. -farc: N. of a sage; R. 8. 79. quickly, without speaking or noise ; किं भवांस्तूष्णीमास्ते -भुज a.graminivorous ; Ks. 60. -भूत a. deprived or v.23; न योत्स्य इति गोविन्दमुक्त्वा तूष्णीं बभूव ह Bg. 2.9. all power; Mb.7. - Aror: a sort of gem (amber). -Comp. -us: punishment in secret; Kau. A. 1. 11. -मत्कुण: a bail or surety (perhaps a wrong reading we: silence, taciturnity. -ati a. silent, taciturn. I tor ऋणमत्कुण). -राज m. the vine palm. -राज: 1 the
cocoa-nut tree. -2 the bamboo. -3 the sugarcane. तूस्तम् [तुस् बा तान् दीर्घश्च] 1 Matted hair. -2 Dust.
-4the palmyra tree. -वृक्षः 1 the tanpalm tree. -2 -8 Sin.-4 An atom, any minute particle.
the date-tree. -3 the cocoa-nut tree. -4 the areca-nut तुंह 6 P. (तृहति) To kill, hurt; see तृह्.
tree. -शाल: the areca-nut tree, bamboo; तृणशालो राज
ताल्यां वेणौ Nm.-शीतम् a kind of tragrant grass.-शून्यम् तुंहणम् Hurting, killing.
N. of two plants केतकी and मल्लिका; तृणशून्यं तु मल्लिका Ak; तृण्ढ a. Hurt, injured, killed ; see तृह्.
परिलसत्तणशून्यमतल्लिकापरिमलावहमारुतसेवितः Ram. Ch. 4. 32. तृ 1 P. (तृक्षति) To go, move.
-षट्पद: a kind of wasp (Mar. कुंभारीण). -सारा the
plantain tree. -सिंह: an axe. -हम्य: a house of straw. तृक्षः N. of the sage Kasyapa.
तृणकम् Grass, a worthless blade of grass. तुखम् Nutmeg.
तृणकीया A grassy place. तृचः , -चम् A strophe consisting of 3 verses.
JOTE 8 U. 1 To make light of, look down upon, तृण 8 U. (तृणोति, तृणुते or तोति, तर्णते) To eat grass, treat with contempt; दृष्टिस्तृणीकृतजगत्रयसत्त्वसारा U.6. 19. graze.
-2 (Hence) To eclipse, obscure; जगाद वक्त्रेण तृणीकृतेन्दुः
N.8.54. तृणम् [तृह-नक् हलोपश्च Un.5.8] 1 Grass in general; किं जीर्ण तृणमत्ति मानमहतामग्रेसरः केसरी Bh.2.29. -2 A
तृणता f. 1 The quality of a straw, worthlessness. blade of grass, reed, straw. -3 Anything made of -2 A bow; तृणता तृणत्वे कार्मुकेऽपि च । हैमकोषः, कामुकानीव straw (as a mat for sitting); often used as a symbol
नाली कांस्तृणताः (v. 1. त्रिणताः) सहसामुचन् । Si. 19.61. of worthlessness or uselessness%3 तृणमिव लघुलक्ष्मी व तान
qur Den. (quafa) To esteem as lightly as straw; संरुणद्धि Bh.2.17: see तृणीकृ also. -Comp.-अग्निः 1 a fire
सतीव्रतेऽनौ तृणयामि जीवितम् N.9.70. of chaff or straw; ब्राह्मणस्त्वनधीयानस्तृणाग्निरिव शाम्यति Ms.3. 168. -2 fire quickly extinguished. -3 burning a crimi- तृण्या A heap of grass or straw. nal by twisting straw round his body and then setting
gatu a. The third. -4: 1 The 3rd consonant of a it on fire.-अञ्जन: achameleon.-अटवी a forest abound
Varga. -2 (in music) N. of measure. -यम् A third ing in grass. -अन्नम् rice growing wild. -असृज.,
part; वनेषु च विहृत्यैवं तृतीय भागमायुषः Ms.6. 33. -ind. For -कुड़कुमम्, गोरम् a variety of perfume. -आवते:
the 3rd time, thirdly; तृतीयमप्सु नृमणा अजस्रम् Bv.10.45.1. whirlwind. -इन्द्र: the palmyra tree. -उल्का atorch of
-Comp. -करणी the side of a square 3 times smaller hay, a fire-brand made of straw. -3T16 n. a hut of
than another. -प्रकृतिः M. or f.1a eunuch. -2 the straw. -काण्डः , -ण्डम् a heap of grass. -कुटी, कुटीर
neuter gender. कम् a hut of straw. -कूटम् a heap of straw.-कूचिका.. whisk. -केतुः 1the palmyra tree. -2 a bamboo.-गणना
att a. 1 Rocurring every third day, tertian thinking anything to be of no importance; यशसि रसिकता- (as a fever). -20ccurring for the third time. -3 The मुपागतानां तृणगणना गुणरागिणां धनेषु Vikr.6.2. -गोधा a third. -Comp. -ज्वर: tertian ague. kind of chameleon. -ग्राहिन् m. a sapphire. -चर: a
तृतीया 1 The third day of a lunar fortnight. -2 kind of gem (गोमेद). -जलायुका,-जलूका a caterpillar;
( In gram.) The instrumental case or its terminaयथा तृणजल केयं नापयात्यपयाति च। न त्यजेम्रियमाणोऽपि प्राग्देहा
tions. -Comp. -कृत a. thrice ploughed (as a field). भिमतिं जनः || Bhāg.4.29.77.-जम्भन् a. feeding on grass.
-तत्पुरुषः the instrumental Tatpurusa. -प्रकृतिः mi,f. -जातिःf. grass-kind, the vegetable kingdom; Ms. 1.
1a eunuch. -2 a hermaphrodite. -3 the neuter 48. -ज्योतिस् n. the plant called ज्योतिष्मती; Ki. 15. 47 com. -दुम: 1 the palm tree. -2 the cocoa-nut tree. -8 the betel-nut tree.-4 the Ketaka tree. -5 the date- तृतीयिन् a. 1 Entitled to a third portion (of inheritree -धान्यम् grain growing wild or without cultivation tance &c.); विषमा ह्येषामाख्या । केचिदर्धिनः केचित् तृतीयिनः (Mar. देवभात). -ध्वज: 1 the palmyra tree. -2 a bam
केचित् पादिनः इति | SB. on MS. 10.3.55. -20ccupying boo. -पीडम् hand-to-hand fighting; 'रज्जूकरणे तृणमिव the third rank; Ms. 8. 210.
gender.