Sanskrit English Dictionary Part 01

SR No.: 020641
Original Sutra Author: N/A
Author: P K Gode, C G Karve
Publisher: Prasad Prakashan
Publication Year: 1957
Total Pages: 650
Language: Sanskrit, English
Classification: Dictionary
File Size: 32 MB

Page 609

कुसुमन्धयः
R. 16.36. पुरम् N. of the town of Pataliputra. ; कुसुमपुराभियोगं प्रत्यनुदासीनो राक्षस: Mu. 2; पितृवधपरित्रासादपकान्ते कुरामा म प्रवृत्तिः प्रसतिः / appearance of flowers; आद्ये वः कुमुमप्रसूतिसमये यस्यो भवत्युत्सव: S. 4.8. लता creeper in blossom. -शयनम् bed of flowers ; V. 3. 10. स्तबकः a nosegay, boquet; कुसुमस्तबकस्यैव द्वे गती स्तो मनस्विनाम् Bh. 2. 33.
कुसुमन्धयः A bees उदलसद्दलसत्कुसुमन्धयैः Ram.Ch. 4.24.
कुसुमय Nom. P. 1 To produce flowers. -2 To furnish with flowers; कुसुमयन्फलिनी रलिनी रवैः Si. 6. 62.
कुसुमचत् . Furnished with flowers, flowering. कुसुमवती 1 A woman in her courses. -2 N. of the town Patliputra.
कुसुमित . [ कुसुम + इतच् P. V. 2. 36 ] Flowered, furnished with flowers.
कुसुमाल: A thief.
कुसुम्भः, -म्भम् [ Up. 4. 106] 1 Sathlower; कुसुम्भारुणं चारु चैलं वसाना Jag.; कुसुम्भरागारुणितैः सुदुकुलै: Rs. 6. 4. -2 Saffron. -3 The waterpot of an ascetic; Ms. 6. 52. -म्भम् Gold. म्भः Mere outward affection (compared with the colour of safflower ); hence कुसुम्भराग: also means affected love.
कुसुम्भला / N. of plant (दारिश ).
कुस् n. An earth-worm.
कुसूलः 1 A granary, store-house (for corn &c.); ये त्विह वा अन्धा कुलगृहादिषु भूतानि निरुन्धन्ति Bhāg. 5.26.34. -2 Ved. A kind of supernatural beings or goblin ; Av. 8. 6. 10.1
कुसृतिः / Fraud, cheating, deceit. कृतहस्तः स्वयं तत्र कुसृतिप्रकृतिः परः Siva. B. 24.9. कस्माद्वयं कुसृतयः खलयोनयस्ते दाक्षिण्यदृष्टिपदवी भवतः प्रणीता Bhāg.
कुस्तुम्बरी - The धन्याक plant (Mar. कोथिंबीर ); आदर्श कुतुम्बरांति Sair. कुस्तुभः 1 An epithet of Visuu. -2 The ocean. कुस्मयते Den. A1 Tu smile improperly. -2 To guess, perceive imagine.
कुछ 10 A. (कुते, कुदिन) To surprise, astonish. -2 To cheat, deceive.
कुहः 1 Kubera, the god of riches. -2 A rogue, cheat.
कुहकः [Un. 2. 37 ] 1 A cheat, rogue, juggler ; यथा दायी योषिhag 10.51.12. कम्, का Jugglery, deception इन्द्रजालं च मायां वै कुहका वाऽपि भीषणा Mb. 5. 160.55. घाम्ना स्वेन सदा निरस्त कुहके सत्यं परं श्रीमहि Bhāg. 1. 1. 1. -Comp. -कार a conjuring, cheating.
691
- चकित a. afraid of a trick, suspicious, cautious, wary; कुहकचकितो लोकः सत्येप्यपायमपेक्षते H. 4. 102, - खनः, -खरः a cook. वृत्तिः 1 Juggling 8 hypocrisy
कुहन a. 1 Envious. – 2 Hypocritical. -नः 1 A mouse -2 A snake. -ना 1 Hypocrisy; 'कुहना दम्भचर्यायामायलो कुहनस्त्रिषु' Medini; Vis. Guna. 388. -2 Assumed and false sanctity. -3 The interested performance of religious austerities, hypocrisy. -नम् 1 A small earthen vessel'; 'कुहनं मृत्तिकाभाण्डविशेषे काचभाजने ' Medini. -2 A glass vessel.
कुहनिका Interested performantico of religious arte rities, hypocrisy (दम्भ ).
कुहरम् 1 A cavity, hollow; as in नाभिकुहर, आस्य &c. दधनि कुदरभाजाय मनामनुरसितगुरुणि स्थानमम्कृतानि Mal. 9.6; Ve. 1. 22. -2 The ear. -3 The throat. -4 Proximity. -5 Copulation; प्रवृत्तकुहरपारावत... &c. Dk. 2.2. -6 A hole, rent. -7 A guttural sound. - A window, the interior window; कुहरा अभ्यन्तर गवाक्षाः Bri. S. 56.20. B. P. 130. 5. 27.
कुहरितम् 1 Sound in general. -2 The cry of the (Indian ) cuckoo. -3 A sound uttered in copulation. कुहलि: 'The leaf of the Piper Betel; Mv. 7. 13.
कुहुः, कुहूः / 1 New moon day ie the last day of a lunar month when the moon is invisible; Mb. 8. 31.32; करगतैव गता यदियं कुहूः N. 4. 57. -2 The deity that presides over this day; Ms. 3. 86. -3 The cry of the (Indian ) cuckoo; पिकेन रोपारुणचक्षुषा मुहुः कुरुतायत चन्द्रवैरिणी N. 1. 100; उन्मीलन्ति कुहू कुहूरिति कलोत्तालाः पिकानां गिर: Git. 1; पिकविधुस्तव हन्ति समन्तमस्त्वमपि चन्द्रविरोधि - कुरवः Udb. 4 The first day of the first quarter on which the moon rises. -Comp. कण्ठः, -मुखः, -रवः, -शब्दः the (Indian ) cuckoo. -काल: The last day of the lunar wonth when the moon is invisible; न च कुहूकालेऽपि संक्षीयते
.... त्वत्कीर्तिचन्द्रः सदा Suktisundar 5. 88. -पाल: the king of turtles. -मुखः 1 The Indian cuckoo. -2 a calamity. -मुखम् new moon.
कुहुलम् A pit filled with stakes. कुडिका, कुहेडी, कुहेलिका A fog, mist.
कुह्रानम् A disagreeable noise; प्रत्युलूकच कुहानैरनिद्रों शून्यमिच्छतः Bhāg. 1. 14. 14.
"
1,6 A. (à, g); also U. (--, कु-कू - नीते ) 1 To sound, make noise, cry out in distress, खगाश्रुकुविरेऽशुभम् Bk. 14. 20; 1. 20; 14. 53 15.26; 16. 29.
क्रूः /- 1 A female imp. -2 The earth; कू: कृत्या भूरपि स्मृता Eum.
कृकुद: One who gives his daughter in marriage with due ceremony ; सत्कृतालकृतां कन्यां यो ददाति स कूकुदः Ak