Sanskrit English Dictionary Part 01

SR No.: 020641
Original Sutra Author: N/A
Author: P K Gode, C G Karve
Publisher: Prasad Prakashan
Publication Year: 1957
Total Pages: 650
Language: Sanskrit, English
Classification: Dictionary
File Size: 32 MB

Page 361

आभासनम्
348
आभूषेण्य
amana
phantom; युक्तिवाक्यतदाभाससमाश्रयाः S. B.; तत्साहसाभासम् Māl. 2 looks like wantonness. --4 Any unreal or fallacious appearance (as in हेत्वाभास); पुनरुक्तवदाभासः S.D. -5 A fallacy, fallacious reasoning, semblance of a reason, an erroneous but plausible argument; soe Kar : S.D. 270. -6 An intention, purpose. -7 One of the nine materials of which idols are made, a marble. -8 A class of buildings. -9 An irreligious kind of worship; विधर्मः परधर्मश्च आभाग उपमा छलः । अधर्मशाखाः पञ्चेमा धर्मज्ञोऽधर्मवत्त्यजेत् ॥ Bhāg. 7. 15.12.
आभासनम् Making apparent or clear ; illuminating.
आभासु (स्व)र a. Splendid, bright, shining. -रः 1A collective name of 64 demigods.-2N. of an attendant citana. -3 N. of a particular set of 12 subjects%3B आत्मा ज्ञाता दमो दान्तः शान्तिर्ज्ञानं शमस्तपः। कामः क्रोधो मदो मोहो द्वादशाभास्वरा इमे ॥ (तारानाथ तर्कवाचस्पतिकोश.)
आभिचरणिक, आभिचार, आभिचारिक . (-की /.) [अभिचरण-चर-ठञ्] 1 Magical. -2 Imprecatory, maledictory; तमाभिचारदहनमायान्तं द्वारकोकसः Bhag. 10.06.30. - A spell or incantation, magic.
आभिजन ..(-नी/.)[अभिजन-अण्] Relating to birth (अभिजन), patronymic (as a name): नां पार्वतात्याभिजनेन नाम्ना Ku. 1. 26. -नम् Nobility of loftiness of birth.
आभिजात्यम् अभिजातस्य भावः प्यञ्] 1 Nobility of birth; आभिजात्य हि ते मन्ये यथा मातुस्तथैव च Ham.2.30. 17. शंसिनी च नम्रता Dk. 137; Ratn.3.18; Mv.2.18. -2 Rank. -3 Learning. -4 Beauty.
आभिजित ।।.[ अभिजिति नक्षत्रे जातः अण्] Born under the constellation bhijit. आभिजितो मुहूर्तः, आभिजितः स्थालीपाक: Mbh. on P. V. 3. 118.
आभिधा | अभिधैव स्वार्थे अण् ] 1 A sound, word. -2 A name; mentioning: see अभिधा.
आभिधानिक (-की /.) (ontained in a dictiomury. -क: A lexicographer.
आभिधानीयक. Relisting to a word or name. -कम् The property of a name.
आभिप्रायिक .. Voluntary, optional.
आभिप्लाविक 4. (-की/.) [अभिलव-टक् ] Relating to the religious ceremony called आभप्लव ..
आभिमन्यवः A descondent of अभिमन्यु. N. of Pariksita ; Bhāg. 1. 18..
आभिमुख्यम् [अभिमुखस्य भावः प्यञ्] 1 Direction towards%3 °स्यं याति goes to meet or encounter. -2 Being in front of or face to fince; नीताभिमुख्यं पुनः Ratin. 1.2. -3 Favourableness.
आभियोगिक . ] Jone with skill or dexterity. आभिरामिक (-की/.) Good, agreea ble; Mu. t.
आभिरूपकम्, आभिरूप्यम् [आभिरूप वुञ् ध्यञ् च] Beauty.
आभिषेचनिक .. (-की/.) [आभिषेचन-ठञ्] Relesting to the inauguration of a king; आभिषेचनिक भाण्टुं कृत्वा रामः प्रदक्षिणम् Ram.2.19. 31: Mv.1.-कम् The masterial required for आभषेक ; आभिषेचनिकान्यस्मा आजह: सर्वतो जनाः Bhāg. . 15. 11.
आभिहारिक . (-की।.) [आभिहार-ठञ् ] 1 To be offered as a present. -2 Taken by force, or fraud. -कम् 1 A present. - 2 A room.
आभीकम् [आभीकेन दृष्टं साम अण्] N. of a Sama melody.
आभीक्ष्ण्य म् [अभीक्ष्णस्य भावः प्यञ्] Continued repetition; बहुलमाभीक्ष्ण्ये P. III. 2.81, 4.22.
आभीय a. Contained in rules or Sutras of Panini from VI. 4. 22 to VI. 4. 129.
आभीरः [आ समन्तात् भियं राति, रा-क Tv.] 1A cowherd; आभीरवामनयनाहृतमानसाय दत्तं मनो यदुपते तदिदं गृहाण Udb.; according to Ms. 10. 15 आभार is the offspring of a Brāhmaṇa and a female of the Ambastha tribe. -2 (pl.) N. of a country or its inhi bitants; श्रीकोंकणादधोभागे तापीतः पश्चिमे तटे। आभीरदेशो देवेशि विन्ध्यशैले व्यवस्थितः॥ -री 1A cowherd's wife. -2 A woman of the A bhira tribe. -3 The language of the A bhiras; आभीरपु तथाभीरी (प्रयोक्तव्या) 8. D. 432. -Comp. -पल्लिः , -ल्ली 1., -पल्लिका a station or abode of herdsmen, a village inhabited by cowherds.
आभील . [आभियं लाति ददाति ला क] 1 Fourful, terri ble; रात्रौ निशीथ स्वाभाले Mb.8.11.+; आभीलानि प्राणिनः प्रत्यवस्यन् Si. 18.78. -2 Sulfering from. -लम् Injury, physical pain; आभीलं न द्वयोः कृच्छ्रे वाच्यलिङ्गे भयानके Medini.
आभु . [आ-भू-डु] Porvading, reaching: तुच्छ्ये नाभ्वपिहितं यदासीत् Rv. 10.12.1.3. (Say.); empty; stingy, emptyhanded; सत्यवृतं वृजिनायन्तमाभुम् Rv. 10.27.1.
आभूक a. Ved. Empty, powerless. आभुग्न u. A little curved or bent.
आभू 1 P. Ved. To be present, continue one's Existence; यद्यद्भवन्ति नदाभवन्ति Ch. Up. 6.9.3.
77. Ved. Approaching (as a praiser): 5: नथयन्ननाभुवः R.1.61.9. -2 Strong, sufficient, officacious. -3 Applied according to rule (as a hymn). -4 Very prosperous. m. 1 A prison, place of confinement. -2 A helper or assistant.
आभूतिः ।.1 Pervasion. -20verpowering strength; आभूत्या सहजा बज्रसायक Rv. 10.84.6. -3Capa bility, officioney. -4 Production; आभूतिरेषाभूतिौजमेतन्निधीयते Ait. Br. 8. 13. 8.
आभूषेण्य .. Ved. Praiseworthy.