________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
(૧૮) અર્થ–ગ્રંથિ દેશ લગણ જે આવવું તે પહેલું યથા પ્રવૃત્તિ કરશું.” ગ્રંથિનું ભેદન કરવું તે બીજું “અપૂર્વ કરણ” અને સમ્યવને પ્રાપ્ત કરવું તે ત્રીજું “અનિવૃત્તિ કરણ જાણવું. આ ત્રણે કરણ તે જીવના પરિણામ વિશેષ જાણવા. જીવે યથા પ્રવૃત્તિ કરણ અનંતવાર કરેલ છતાં સમક્તિને પ્રાપ્ત કરવા માટે ગ્રંથિ (રાગ દ્વેષની ગાંઠ) નું ભેદન થયું નહિ તેથી જીવને સમકિતની પ્રાપ્તિ થવા ન પામે. સમક્તિ વિના જ્ઞાન પણ અજ્ઞાન છે તે કહે છે –
सद सद् विसेसणाओ, भवहेउ जहच्छि ओवलंभाओ: नाण फलाभावाओ, मिच्छादिटिम्स अन्नाणं. १५
અર્થ–સત અસત્ ના વિશેષણ વગરનું હેવાથી, સ્વચ્છેદ વૃત્તિથી સ્વીકારેલું હોવાથી અને જ્ઞાનના ફલરૂપ જે વિરતિ તેના અભાવવાલું જ્ઞાન હોવાથી મિથ્યાદછિનું જ્ઞાન તે અજ્ઞાન છે. જ્ઞાન કેને કહીએ ? તે કહે છે –.
जो जाणइ अरिहंते, दबत्त गुणत्त पन्जयत्तेहि सो जाणइ अप्पाणं, मोहो खलु जाइ तस्स लयं. १६
અર્થ—જે જીવાત્મ જ્ઞાન વડે દ્રવ્ય ગુણ અને પર્યાયથી અરિહંત પરમાત્માને અંતરંગ સ્વરૂપથી જાણે, તે પિતાની આત્મ સત્તાને ઓળખે અનુભવે તે જ્ઞાન કહેવાય. અર્થાત્ દ્રવ્ય ગુણ અને પર્યાય પૂર્વક ચેતન્ય અને જડનું યથાર્થ સ્વરૂપ જેનાવતી જણાય તે સમ્યજ્ઞાન અને તેનું અવશ્ય મેહ નાશ પામે.
For Private And Personal Use Only
