SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 190
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir बळतो बळहीण बळती-वि० [सं० ज्वलन] (स्त्री० बळती) जलता हुआ। -पु० बलमयागत-पु० [सं० वल्लव-प्रागत] दूध । १ ग्रीष्मकालीन उष्ण वायु, लू । २ गर्मी, तप्त। ३ देखो बलमी, बलमीक-देखो 'बालमीक' । 'वळतो'। बलय-देखो 'वलय'। बळव-पु० [सं० बलद] गाय का बछड़ा जिसकी नाक में नकेल बळरांम-पु० श्रीकृष्ण के बड़े भाई का नाम । डाल कर कृषि कार्य के लिये तैयार किया गया हो। -वि. बळराज, बळराजा (राव)-देखो 'बळिराजा'। १ व्यर्थ परिश्रम करने वाला, पचने वाला । २ अड़ियल, बळरितं-पु० [सं० बल-ऋतम्] इन्द्र । मूर्ख । ३ पशु स्वभाव वाला। बळवंड, बळवंडो-देखो 'बळबंड' । बळदांन-देखो 'बलिदान' । बळवंत (ती, तु, तू, तौ)-वि० [सं० बलवत्] १ बलवान, बळदाऊ-देखो 'बळदेव' । शूरवीर । २ योद्धा, वीर । ३ जबरदस्त, जोरदार । बळवार-पु० १ बैलों को बांधने का सुरक्षित स्थान । २ देखो | ४ सामर्थ्यवान, सक्षम । ५ सघन, गाढ़ा । ६ अधिक भारी। 'वळदार'। -पु. १ बलदेव का नामान्तर । २ गरुड़ । बळदियो-देखो 'बळद'। | बलव-देखो 'बल्लव'। बळवेव, बलदेव-पु० [सं० बलदेव] १ श्रीकृष्ण के बड़े भाई | बळवधरण-वि० [सं० बल-वधन] १ जिससे बल की वृद्धि होती बलराम । २ पवन, हवा । __ है। २ पौष्टिक । -पु० भोजन । बळध, बळधियो-देखो 'बळद' । बळवनांमी-देखो 'बल्लवनांमी'। बळपूर-वि० [सं० पूर्णबलि] पूर्ण शक्तिशाली। बळवळ-देखो 'वळवळ' । बळबंड, बलबंड-वि० [सं० बरिबंड] १ महाबली, शक्तिशाली। बळवळरणो (बौ)-देखो 'बलबळणी' (बी)। २ भयंकर, जोरदार । ३ तीक्ष्ण, तेज । ४ प्रभावशाली, | बळवाण, बळबांणी (बांन)-वि० [सं० बल-वत्] १ शक्तिशाली, प्रतिभाशाली । ५ सुस्थिर, दृढ़ । पराक्रमी । २ मजबूत, दृढ़, पुष्ट । बळबद, बलबंध, बळबंधण (बंधु, बंधू)-देखो 'बळिबंध'। बलवाई-वि०१ बलवा करने वाला, उपद्रवी । २ विद्रोही, बागी। बळबळ-देखो 'वळवळ' । बळवारी-स्त्री० एक घास विशेष । बळबळरणौ (बी)-क्रि० [सं० प्रज्वलनं] १ धधकना, जलना, | बळवाळौ-देखो 'बळवाण' । प्रज्वलित होना । २ ताप से अत्यधिक गरम होना। ३ धूप | बळवीर-पु० [सं० बलवीर] १ विष्णु । २ बलराम । ३ केसर । आदि से वातावरण में अधिक गर्मी होना । ४ देखो 'बलवान'। बळबळतो-वि० [सं० ज्वलित] (स्त्री० बळबळती) १ खूब | बळवंरी-पु० [सं०] इन्द्र।। गरम या तपा हुआ । २ दहकता हुआ, धधकता हुमा।| बलवी-पु० [अ० बल्वा] १ शासन के विरुद्ध विद्रोह, बगावत, ३ प्रज्वलित। क्रांति । २ उपद्रव, हुल्लड़ । ३ झगड़ा, संघर्ष । बळबळी, बलबली-वि० [सं० वावदूक] १ अच्छा बोलने वाला, | बळसंध-पु० [सं०] वीर, बहादुर।। वक्ता । २ वाचाल, अधिक बोलने वाला। ३ प्रलापी, | बलसणी (बौ)-देखो 'विलसणी' (बी)। बकवादी। -पु० १ बुदबुदा । २ देखो 'भळभळी'। बळसदन-पु० [सं० बलि-सदन] १ बलि राजा का सदन, महल । बळबांध-चि० शक्तिशाली, शूरवीर । २ पाताल । बळबळ, बळम्बळि-देखो 'वळवळ' । बलसारणी (बी)-देखो 'विलसाणी' (बौ)। बळम-देखो 'वल्लभ'। बळसाळी, बळसीळ-वि० [सं०बलशालिन्] बलवान्,शक्तिशाली। बळमज्जन-देखो 'वळभज्जन'। बळसूदन-पु० [सं० बलसूदनः] १ इन्द्र । २ विष्णु । बळभद, बळभद्द, बळ भद्र-पु० [सं० बलभद्र] १.श्रीकृष्ण के बड़े | बळहंत-वि० [सं० बलहन्] बल का हनन करने वाला, भाई बलराम । २ मजबूत या दृढ़ व्यक्ति । ३ बैल विशेष । कमजोरी लाने वाला । -पु० इन्द्र। ४ भाई । ५ लोध्र वृक्ष । बळ हट-स्त्री० बलात् किसी को भोजन कराने की क्रिया। बलात् बळभि, बळभी-देखो 'वळभि' । किसी को भोजन कराने का विरुद। -मल, मल्ल= बळभुज-पु० [सं० बलि-भुज] ईश्वर । -वि० योद्धा, वीर। 'वलहटमल'। बळमडळ-पु० [सं० बलिमंडल] पाताल, बलि लोक । बळहारी-देखो 'बळिहारी'। बलम-१ देखो 'बल्लम'। २ देखो 'वल्लभ' । ३ देखो 'बालम'।बळहीण (हीन)-वि० [सं० बलहीन] १ शक्तिहीन, कमजोर । बळमथरणी (नी)-स्त्री० एक महाविद्या । २ दुर्बल, क्षीण । ३ प्रक्षम । For Private And Personal Use Only
SR No.020589
Book TitleRajasthani Hindi Sankshipta Shabdakosh Part 02
Original Sutra AuthorN/A
AuthorSitaram Lalas
PublisherRajasthan Prachyavidya Pratishthan
Publication Year1987
Total Pages939
LanguageHindi
ClassificationDictionary
File Size21 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy