SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 719
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ६७० प्रश्नव्याकरणसूत्रे घोलना चाहिये ? इस यात को सूत्रकार कहते हैं-'सच्चपि य' इत्यादि । टीकार्य-(सच्चं पि य संजमस्स उवरोहकारगं किंवि न वत्तव्वं ) सत्य होने पर भी जो वचन संयम का बाधक हो वह मुनिजन को थोडा सा भी नहीं बोलना चाहिये। सत्य होने पर भी जो वचन संयम के यायक होते हैं वे इस प्रकार से हैं-(हिंसासावज्जसंपउत्तं) हिंसा और सावध जो वचन हैं वे सत्य होने पर भी संयम के बाधक होने के कारण नहीं बोलना चाहिये । हिंसा का तात्पर्य यहां प्राणिवध से और सावध का तात्पर्य पापयुक्त संलाप से है। इन सहित जो वचन होते हैं वे हिंसासावद्य संप्रयुक्त वचन हैं। जिन सत्यवचनों से प्राणियों के प्राणों का वध होता हो, तथा जिनसे पोप में जीवों की प्रवृत्ति होती हो ऐसे वचन सत्यमहावनी के लिये कभी भी भाषण करने योग्य नहीं है। (भेयविकहकारगं) इसी तरह जो सत्यवचन चारित्र के ध्वंसक हो, राजकथा आदि से संबंध रखते हों, तथा (अणथवायकलहकारगं) जिन सत्य वचनों को कोई प्रयोजन सिद्ध नहीं होता हो अर्थात् जो निरर्थक हो, जिन सत्य वचनों से परस्पर में वाद विवाद और कलह बढता हो, तथा ते पात सूत्र४२ मतावे छे-“ सच्चं पि य" त्यादि. ___“सच पि य संजमस्स उवरोहकारगं किं वि न वत्तव्वं " सत्य डापा છતાં પણ જે વચન સંયમમાં બાધક હેય તે મુનિજને જરા પણ બોલવું જોઈએ નહીં. સત્ય હોવા છતાં પણ જે વચન સંયમમાં બાધક હોય છે તે भा प्रभाग -" हिंसा सावजसंपउत्तं " हिंसा भने सावध रे पयन छ તે સત્ય હોવા છતાં પણ સંયમનાં બાધક હોવાથી બાલવાં જોઈએ નહીં. હિંસા એટલે આ જગ્યાએ પ્રાણિવધ સમજે અને સાવધ અર્થ પાપયુક્ત સંલાપ છે. હિંસા અને સાયુકત જે વચને છે તે હિંસા સાવદ્ય સંપ્રયુક્ત વચન કહેવાય છે. જે સત્ય વચનેથી પ્રાણીઓનાં પ્રાણને વધ થતું હોય તથા જે વચનેથી પાપમાં જીની પ્રવૃત્તિ થતી હોય એવાં વચન સત્યમહાप्रतीने भाटे ही ५ मावाने योय होत नथी, “ भेयविकहकारगं" એ જ પ્રમાણે જે સત્ય વચન ચારિત્રના ઘાતક હેય, રાજકથા આદિ સાથે समय रामत डाय, तथा “ अणथवायकलह कारग" २ सत्य यनान કઈ પ્રયજન સિદ્ધ થતું ન હોય એટલે કે જે નિરર્થક હય, જે સત્ય क्यनाथी ५२२५२मा पाविवाह भने स तो लोय तथा " अणज्ज रे For Private And Personal Use Only
SR No.020574
Book TitlePrashnavyakaran Sutram
Original Sutra AuthorN/A
AuthorKanhaiyalalji Maharaj
PublisherJain Shastroddhar Samiti
Publication Year1962
Total Pages1002
LanguageSanskrit
ClassificationBook_Devnagari
File Size19 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy