________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
आदानपटिनिस्सग्ग
69
आदाय
.
प
आदाननिक्खेपनं होति, सु. नि. अट्ठ. 1.181; हत्थेसु भिक्खवे, सति आदाननिक्खेपनं पञआयति, स. नि. 2(2).175; तत्थ आदानन्ति पटिसन्धि निक्खेपनन्ति चुति, विसुद्धि. 2.252; - तो प. वि., क्रि. विशे. - आदाननिक्खेपनतो, वयोवुड्डत्थगामितो, विसुद्धि. 2.252; आदाननिक्खेपनतोति भवस्स गहणविरसज्जनतो, जातितो मरणतो चाति अत्थो, विसुद्धि. महाटी. 2.380. आदानपटिनिस्सग्ग पु.. द्व. स. [आदानप्रतिनिःसर्ग], ग्रहण
एवं अग्रहण, लेना एवं त्याग देना, आसक्ति एवं अनासक्ति, निर्वाण, जिसमें समस्त लगावों का त्याग हो जाता है - ग्गे सप्त. वि., ए. व. - आदानपटिनिस्सग्गे, अनुपादाय ये रता, ध. प. 89; आदानपटिनिस्सग्गेति आदानं वच्चति गहणं, तस्स पटिनिस्सग्गसङ्घाते अग्गहणे चतूहि उपादानेहि किञ्चि अनुपादियित्वा ये रताति अत्थो, ध. प. अट्ट, 1.338; आदानपटिनिस्सग्गेति गहणपटिनिस्सग्गसङ्घाते निब्बाने. अ. नि. अट्ठ 3.334. आदानवट्टि स्त्री., औषधियों के लेप से युक्त पट्टी-ट्टि प्र. वि., ए. व. - वच्चमग्गे भेसज्जमक्खिता आदानवट्टि वा वेळुनाळिका वा वट्टति, महाव. अट्ठ. 354; आदानवत्तीति
आनहवत्ति, वजिर. टी. 440. आदानसङ्ग पु., तत्पु. स., सांसारिक आसक्तियों की ओर मन का झुकाव, अर्थलिप्सा, लोभ - आदानसत्ते वा आदानाभिनिविटे पुग्गले आदानसङ्गहेतुञ्च इमं पज मच्चुधेय्ये लग्गं ततो वीतिक्कमितुं असमत्थं इति पेक्खमानो ..., सु. नि. अट्ठ. 2.291; चूळनि. अट्ठ. 41. आदानसत्त पु., कर्म. स., आसक्ति या लगाव की मनोवृत्ति वाला प्राणी - त्ते सप्त. वि., ए. व. - आदानसत्ते इति पेक्खमानोति आदानसत्ता वुच्चन्ति ये रूपं आदियन्ति उपादियन्ति ..., चूळनि. 138; आदानसत्ते इति पेक्खमानो, सु. नि. 1110; आदातब्बढेन आदानेसु रूपादीसु सत्ते सब्बलोके... आदानसत्ते वा आदानाभिनिविढे पुग्गले. सु. नि. अट्ठ. 2.291. आदानसील त्रि., ब. स. [आदानशील], स्वभाव से ही
आसक्त, लालची अथवा तृष्णामयी प्रकृति वाला, केवल दूसरों से ले लेने वाला - ला पु. प्र. वि., ब.व. - अदानसीला न च देन्ति करसचि सु नि. 247; अदानसीलाति अदानपकतिका, आदानाधिमुत्ता असंविभागरताति अत्थो, .... केचि पन आदानसीलातिपि पठन्ति, केवलंगहणसीला, कस्सचि पन किञ्चि न देन्तीति, सु. नि. अट्ठ. 1.264.
आदानाधिप्पाय त्रि., ब. स. [आदानाभिप्रायक], वह, जिसका अभिप्राय दूसरों से छीनना है, दूसरों की धन-सम्पदा आदि को ले लेने की इच्छा रखने वाला - यो पु.. प्र. वि., ए. व. - चोरो, भिक्खवे, आदानाधिप्पायो अप्पं रत्तिया सुपति, बहु जग्गति, अ. नि. 2(1).147; आदानाधिप्पायोति इदानि गहेतुं सक्खिस्सामि, इदानि सक्खिसामीति एवं गहणाधिप्पायो, अ. नि. अट्ठ. 3.50; - या ब. व. - चोरा, खो, ब्राह्मण आदानाधिप्पाया गहनूपविचारा सत्थाधिद्वाना, अ. नि. 2(2).76; परभण्डस्स आदाने अधिप्पायो एतेसन्ति
आदानाधिप्पाया, अ. नि. अट्ठ. 3.122... आदानामिनिविट्ठ त्रि., तत्पु. स. [आदानाभिनिविष्ट], दूसरों
की सम्पत्ति आदि को ले लेने का मानसिक अभिप्राय रखने वाला - तु पु., सप्त. वि., ए. व. - आदानसत्ते वा आदानाभिनिविढे पुग्गले ... इति पेक्खमानो, चूळनि. अट्ट, 41; सु. नि. अट्ठ. 2.291. आदापति आ +/दा के प्रेर. का वर्त०, प्र. पु., ए. व., ग्रहण कराता है, आसक्ति या लगाव उत्पन्न कराता है - एवं एव
च दापति आदापेतीति आदीनि पि यथारह, सद्द. 2.374. आदाय' आ +vदा का सं. कृ. [आदाय], 1. लेकर, ग्रहण कर, स्वीकार कर, चयन कर - उद्दिस्स, उद्दिसित्वा, आदाय आदियित्वा, क. व्या. 599; अपस्सन्तो एकसेन आदाय वोहरेय्यं म. नि. 2.80; भरित्वा तुवरमादाय, सङ्घस्स अददि अहं, अप. 1.234; भरित्वा तुवरमादायाति तुवरअलुि मुग्गकलयसदिसं तवरटिं भज्जित्वा अप. अट्ठ. 2.181; 2. प्रायः इसका प्रयोग क्रि. वि. अथवा उप. के रूप में भी प्राप्त, साथ, साथ में लेकर - तथा पिनयमादाय कथितत्ता अकोपिया, सद्द. 1.24; पुब्बण्हसमयं निवासेत्वा पत्तचीवरमादाय येन कसिभारद्वाजस्स ब्राह्मणस्स कम्मन्तो तेनुपसङ्कमि, सु. नि. (पृ.) 96; आदाय अग्गिं मम देहि वित्तं, जा. अट्ठ. 7.56; एत्तक याचित्वा आदाय पक्कामि, जा. अट्ठ. 1.119. आदाय पु., किसी धार्मिक आस्था का ग्रहण, धार्मिक विश्वास
का स्वीकरण - गहणवसेन आदायो, महानि. अट्ठ. 1153; विभ. अट्ठ. 309; - यं द्वि. वि., ए. व. - यञ्च कथेन्तो सकं आदायं अत्तनो आचरियवादं न हापेति, महाव. अट्ठ. 411; स. उ. प. के रूप में तथागता.. बुद्धा. के अन्त. द्रष्ट.. आदाय आ +vदा' का पू. का. कृ. [आदाय], खींच कर, तान कर, बांध कर - आदाय पत्तिं परविरियघाति, चापे
For Private and Personal Use Only