SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 361
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir इन्दजालिक 334 इन्दनाम महानि. 52; इन्दत्ताय वाति सक्कभावाय, महानि. अट्ठ. 159. अद्विधोवनमन्तं परिजप्पित्वा ... पस्सन्ति, दी. नि. टी. 1. 113. इन्दजालिक पु., [इन्द्रजालिक], जादूगर, बाजीगर, ऐन्द्रजालिक, मायाकारी, इन्द्रजाली, छली, धोखेबाज - को प्र. वि., ए. व. - मायाकारो तु इन्द्रजालिको, अभि. प. 512; - का प्र. वि., ब. व. - नच्चका लङ्घका इन्दजालिका वेतालिका मल्ला, मि. प. 301. इन्दजट त्रि., केवल 'इन्द्रिय' शब्द के निर्वचनक्रम में ही प्रयुक्त [इन्द्रजुष्ट], अधिपति, भावना के द्वारा भावित या सेवित - वो पु.. प्र. वि., ए. व. - इन्दजुट्ठो इन्द्रियट्ठो, विसुद्धि. 2.118; विभ. अट्ठ. 118; - द्वेन तृ. वि., ए. व. -- ... कानिचि भावनासेवनाय सेवितानीति इन्दजट्वेनापि इन्द्रियानि, विसुद्धि. 2.119; विभ. अट्ठ. 118. इन्दजेट्ठक त्रि., ब. स. [इन्द्रज्येष्ठक], इन्द्र की प्रधानता में रहने वाला, इन्द्र की अधीनता में रहने वाला - का पु., प्र. वि., ब. व. - इन्दजेट्टका तावतिंसापि देवा ते दानं अनुमोदन्तीति, जा. अट्ठ. 7.345. इन्दट्ठ पु., तत्पु. स., 'इन्द्रिय' शब्द के निर्वचन-क्रम में प्रयुक्त [इन्द्रार्थ]. आधिपत्य का अर्थ, आधिपत्य का प्रयोग, अधिपति के रूप में कार्य - 8 द्वि. वि., ए. व. - चक्खुद्वारे इन्द8 कारेतीति चक्खुन्द्रियं..., इत्थिभावे इन्द8 कारेतीति इत्थिन्द्रियं विभ. अट्ठ. 117; इन्द8 करोतीति, स. नि. अट्ठ. 3.265. इन्दट्ठकरण नपुं.. तत्पु. स. [इन्द्रार्थकरण], आधिपत्य स्थापित करना - णेन तृ. वि., ए. व. - समाधि पन झानक्खणे सम्पयुत्तधम्मानं अविक्खेपलक्खणे इन्दट्ठकरणेन सातिसयं पच्चयो होति. सारत्थ. टी. 1.320; विसुद्धि. टी. 1.170. इन्दति ।इन्द का वर्त., प्र. पु., ए. व. [Vइन्द, इन्दति, इदि परमैश्वर्य], अधिपति के रूप में शासन करता है, दूसरों पर परमैश्वर्य प्राप्त करता है, परम ऐश्वर्य से युक्त है - इन्दति परेसु इस्सरियं पापुणातीति इन्दोति वुच्चति, सद्द. 2.377-78; इन्दतीति इन्दो, ध. स. अनु. टी. 31; इन्दति परमिस्सरियं करोतीति इन्दो, अभि. प. सूची 47(रो.); - न्ति प्र. पु., ब. व. - इमस्मिं च अत्थे इन्दन्ति परिमिस्सरियं करोन्तिच्चेव इन्द्रियानि, विसुद्धि. महाटी. 2.174. इन्दत्त नपुं., इन्द का भाव. [इन्द्रत्व], इन्द्र का भाव, आधिपत्यभाव, महाधिपतित्व -- त्ताय च. वि., ए. व. - महाराजत्ताय वा इन्दत्ताय वा ब्रह्मत्ताय वा देवत्ताय वा, इन्दत्तन नपुं., उपरिवत् - नं प्र. वि., ए. व. - वलं रज्ज इन्दत्तनं भोगो बुद्धरूपादिका पि च, सद्धम्मो. 234. इन्ददिट्ठ त्रि., तत्पु. स. [इन्द्रदृष्ट], इन्द्र के द्वारा देखा गया, अधिपति द्वारा देखा गया, बुद्ध द्वारा साक्षात्कृत - ट्ठ पु., इन्द्र या अधिपति द्वारा देखे जाने का अर्थ - हो पु., प्र. वि., ए. व. - इन्ददिह्रो इन्द्रियट्ठो, विसुद्धि. 2. 118; - द्वेन तृ. वि., ए. व. - अभिसम्बुद्धानि चाति इन्ददेसितढेन इन्ददिठ्ठद्वेन च इन्द्रियानि, विभ. अट्ठ. 118; सब्बानेव पनेतानि भगवता यथाभूततो पकासितानि अभिसम्बुद्धानि चाति इन्ददेसितढेन इन्ददिठ्ठद्वेन च इन्द्रियानि, विसुद्धि. 2.119. इन्ददेसित त्रि., तत्पु. स., इन्द्र अर्थात् बुद्ध के द्वारा उपदिष्ट, अधिपति (बुद्ध) के द्वारा व्याकृत या प्रतिपादित - तट्ठो पु., प्र. वि., ए. व. - इन्ददेसित_ो इन्द्रियट्ठो, विसुद्धि. 2.118; विभ. अट्ठ. 118. इन्दद्वार नपुं., श्रीलंका के पुलत्थिपुर (वर्तमान पोलन्नरुव) के एक द्वार का नाम - रं प्र. वि., ए. व. - हत्थिद्वारं विसालं च इन्दद्वारं पुनापरं चू. वं. 73.160. इन्दधज पु., तत्पु. स. [इन्द्रध्वज], इन्द्रध्वज, इन्द्र की ध्वजा या पताका - जो प्र. वि., ए. व. - इन्दधजो समस्सयटेन दस्सनीयद्वेन च तवं धजो वियाति धजोति, बु. वं. अट्ठ. 49. इन्दधनु नपुं., [इन्द्रधनुष], इन्द्रधनुष - नु प्र. वि., ए. व. - इन्दावुधं इन्दधनु, अभि. प. 49; स. प. के अन्त., - इन्दधनुपरिवुतमिव दिवसकर मुनिदिवसकर, बु. वं. अट्ठ. 291; चन्दोभाससूरियोभाससञ्झारागइन्दधनुतारकरूपान पभासवण्णा, स. नि. अट्ठ. 1.113. इन्दन नपुं., Vइन्द से व्यु., क्रि. ना., अधिपति के रूप में कार्य करना - Vइदि परमिस्सरिये, इन्दति, इन्दनं इन्दो, सद्द. 2.377. इन्दनगरीतुल्य त्रि., [इन्द्रनगरीतुल्य], इन्द्र की नगरी जैसा, इन्द्रपुरी के समान - यं स्त्री., द्वि. वि., ए. व. - चम्पापुरि कारापेसि तथा तं इन्दनगरीतुल्यं, चू. वं. 88. 121. इन्दनाम त्रि., ब. स. [इन्द्रनाम], इन्द्र के नाम वाला - मा पु., प्र. वि., ब. व. - इन्दनामा महब्बलाति ... ते सब्बे सक्कस्स देवरो नामधारका, दी. नि. अट्ठ. 2.250. For Private and Personal Use Only
SR No.020529
Book TitlePali Hindi Shabdakosh Part 01 Khand 02
Original Sutra AuthorN/A
AuthorRavindra Panth and Others
PublisherNav Nalanda Mahavihar
Publication Year2009
Total Pages402
LanguageHindi
ClassificationDictionary
File Size10 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy