SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 74
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir अङ्गुलीयक अचल आटानाटियपरितं अङ्गुलिमालपरित्तं मि. प. 151; म. नि. के विहिंसा का अभाव - या खन्ति खमनता अधिवासनता एक सुत्त का शीर्षक, म. नि. 2.308-315; - पिटक नपुं.. अचण्डिक्कं अनसुरोपो अत्तमनता चित्तस्स, ध. स. 1348; - परियत्ति-सद्धम्मपटिरूपकों में से एक - वण्णपिटक लक्खण त्रि., ब. स., क्षान्ति-युक्त प्रकृति वाला, उग्रता या अङ्गुलिमालपिटकं रट्ठपालगज्जितं आळवकगज्जितं । हिंसा से रहित - णो पु., प्र. वि., ए. व. - अदोसो वेदल्लपिटकन्ति अबुद्धवचनं परियत्तिसद्धम्मप्पतिरूपकं नाम, अचण्डिक्कलक्खणो, अविरोधलक्खणो वा अनुकूलमित्तो विय, स. नि. अट्ठ. 2.177; - टि. वर्णपिटक आदि पांच खण्ड ध. स. अट्ठ. 172. बुद्ध-वचन न होते हुए भी सद्धर्म के प्रतिरूप माने गये हैं। अचपल त्रि., चपल का निषे. [अचपल], चञ्चलता से इन्हीं में से एक अङ्गुलिमालपिटक भी है. रहित, शान्त - ला पु.. प्र. वि., ब. क. - अनुद्धता अनुन्नळा अङ्गुलीयक नपुं॰ [अङ्गुलीयक], अंगूठी, उंगली का आभरण अचपला अमुखरा अविकिण्णवाचा, म. नि. 1.39; - लं - अङ्गुलीयकमङ्गुल्याभरणं, अभि. प. 286. नपुं, प्र. वि., ए. व. - उजु अनुद्धतं अचपलमस्स भासितं. अनोळारिकता स्त्री., भाव. अङ्ग + ओळारिक से व्यु., जा. अट्ठ. 5.193; - लेन तृ. वि., ए. व. - अचपलेन सुट्ट कतिपय ध्यानाङ्गों में स्थूलता - अङ्गोळारिकता पनेत्थ नत्थि, ठपितेन चित्तेन समन्नागतो, जा. अट्ठ. 7.188; पतिट्टितताय विसुद्धि. 1.317. अचपलं, जा. अट्ठ. 5.196. अचक्खुक त्रि., चक्खुक का निषे., ब. स. [अचक्षुष्क], अचरिम त्रि., चरिम का निषे०, प्रायः अपुब्ब के साथ प्रयुक्त अन्धा, प्रज्ञाविहीन, ज्ञानहीन, अज्ञानी, अज्ञ - का पु., प्र. [अचरिम], वह, जो अन्तिम नहीं है, एक साथ विद्यमान - वि., ब. व. - सब्बेव खो एते, पोट्ठपाद, परिब्बाजका अन्धा बं नपुं., द्वि. वि., ए. व. - यं एकिस्सा लोकधातुया द्वे अचक्खका, त्वंयेव नेसं एको चक्खमा, दी. नि. 1.169; अरहन्तो सम्मासम्बुद्धा अपुब्बं अचरिमं उप्पज्जेय्यु, अ. नि. अन्धाति पञआचक्खुनो नत्थिताय अन्धा, तस्सेव अभावेन 1(1).39; अपुबं अचरिमन्ति अपुरे अपच्छा, एकतो न अचक्खुका, दी. नि. अट्ठ. 1.282; - कं पु.. द्वि. वि., ए. व. उप्पज्जन्ति, अ. नि. अट्ठ. 1.343; अपुब्बं अचरिमं विय - तमहं, भिक्खवे, बालं पुथुज्जनं अन्धं अचक्खुकं अजानन्तं सन्दहति, मि. प. 40; अपुब्ब के साथ युगपद के अर्थ में अपस्सन्तं किन्ति करोमि, स. नि. 2(1).126. प्रयुक्त. अचक्खुकरण त्रि., अन्धा कर देने वाला, प्रज्ञाचक्षु से विरहित अचल' त्रि., [अचल], अडिग, अटल, स्थिर, ध्रुव - ला स्त्री., कर देनेवाला, मूढ़ बना देने वाला, मोहग्रस्त कर देने वाला प्र. वि., ए. व. - अञा दिसा अचला तितसेला, जा. अट्ठ. - णा पु., प्र. वि., ब. व. - तयोमे, भिक्खवे, अकुसलवितक्का 7.57; जो पच्चन्तिमे नगरे एसिका होति गम्भीरनेमा अन्धकरणा अचक्खुकरणा अञआणकरणा पञआनिरोधिका, सुनिखाता अचला असम्पवेधी, अ. नि. 2(2).243; - लं नपुं.. इतिवु. 60; पञ्चिमे, भिक्खवे, नीवरणा अन्धकरणा वि. वि., ए. व. - पत्ता ते अचलं सुखं, थेरीगा. 352; - पत्तो अचक्खुकरणा ..., स. नि. 3(1).118. पु.. प्र. वि., ए. व. [अचलत्वप्राप्त], अचलता की स्थिति को अचक्खुस्स त्रि., नेत्रों के लिए अहितकर, चक्षुविशुद्धि के प्राप्त - रुओ खत्तियस्स ... मुद्धावसित्तस्स पुत्तभावेन चेव लिए अनुपयोगी - स्सं नपुं, प्र. वि., ए. व. - पञ्चिमे, पुत्तेसु जेट्टकभावेन च न ताव अभिसित्तभावेन च भिक्खवे, आदीनवा दन्तकट्ठस्स अखादने... अचक्खुस्स अभिसेकप्पत्तिअत्थाय अचलप्पत्तो निच्चलप्पत्तो, अ. नि. अट्ठ. ..., अ. नि. 2(1).230; अचक्खुस्सन्ति न चक्खूनं हितं, 2.316; - प्पसाद पु., कर्म. स. [अचलप्रसाद], अडिग चक्टुं विसुद्ध न करोति, अ. नि. अट्ठ. 3.79; - स्सा पु., श्रद्धा, अचल श्रद्धा - अवेच्चप्पसन्नाति अचलप्पसादेन प्र. वि., ब. व. - तेन खो पन समयेन विहारा अवातपानका सम्पन्ना, अ. नि. अट्ठ. 3.315; - बुद्धि त्रि., [अचलबुद्धि], होन्ति अचक्खुस्सा दुग्गन्धा, चूळव. 274. निश्चल बुद्धि वाला, चित्त की साम्यावस्था वाला, एकाग्रचित्त अचङ्कम पु., चङ्कम का निषे. [बौ. सं. अचंक्रम], चंक्रमण के - यथा.... कोचि यतचारी समाहितचित्तो ठितधम्मो अचलबुद्धि लिए अनुपयुक्त स्थान - मं द्वि. वि., ए. व. - अचङ्कम पहीनकोतूहलसह वनमज्झोगाहित्वा सक्षम अत्थं चिन्तयति, जिम्हपथं, कुम्मग्गमनुधावति, थेरगा. 1183. मि. प. 276; - सभाव त्रि., ब. स. [अचलस्वभाव], स्थिर अचण्डिक्क नपुं., चण्डिक्क का निषे. भाव. [अचाण्डिक्य]. स्वभाव वाला, सभी स्थितियों में समभाव रखने वाला - चण्डता से रहित मन की दशा, क्षान्ति, कठोरता का अभाव, नियतोति यसादीनि निस्साय अचलसभावो, जा. अट्ठ. 7.191. For Private and Personal Use Only
SR No.020528
Book TitlePali Hindi Shabdakosh Part 01 Khand 01
Original Sutra AuthorN/A
AuthorRavindra Panth and Others
PublisherNav Nalanda Mahavihar
Publication Year2007
Total Pages761
LanguageHindi
ClassificationDictionary
File Size29 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy